Valéry Giscard d'Estaing
Dialäkt: Mìlhüüserisch |
Dr Valéry René Marie Georges Giscard d'Estaing (* 2. Hornung 1926 z Koblenz; † 2. Dezamber 2020 z Authon, Département Loir-et-Cher) ìsch a frànzeescher Politiker gsìì. Ar ìsch vu 1974 bis 1981 dr Präsident vum Frànkrìch gsìì.
Jugend
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Dr Valéry Giscard d'Estaing ìsch dr Suhn vum Finànzìnschpektor Jean Edmond Lucien Giscard d'Estaing un vu dr May Marthe Clémence Jacqueline Marie Bardoux.[1]
Ar hàt sina Kìndheit ìn Clermont-Ferrand, ìm Puy-de-Dôme, verbrocht.
Àm And vum Zweita Waltkriag ìsch ar frèiwillig àls Soldàt ge kampfa, un ìsch fer sina müetiga Àktion üszeichnet worra.
Speeter hàt ìn da frànzeescha hocha Schüela gstudiart: Ecole Polytechnique un dernoh Ecole Nationale d'Administration, z Pàris.
Politischa Kàrriar
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Ààfàng ìn dr Finànz
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Ar hàt ànna 1951 sina Kàrriar ìn dr Finànzìnschpektion ààgfànga.
Ànna 1956 ìsch'r Àbgeordnet vum Département Puy-de-Dôme worra.
Ànna 1959 ìsch'r Stààtssekretär ìm Finànzminischterium worra, ìn dr Regiarung vum Michel Debré.
Nochhar ìsch'r ànna 1962, 1969 un 1972 Finànzminischter gsìì, ìn da verschìedena Regiarunga vum Georges Pompidou, vum Jacques Chaban-Delmas un vum Pierre Messmer.
Präsidantschàft
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Ar ìsch vu 1974 bis 1981 dr Präsidant vum Frànkrìch gsìì. Mìt 48 Johr àlt ìsch'r sallamols dr jìngschta gwählta Präsidant gsìì. Ar hàt sìch àls Präsidant nooch àm Volk wälla vorstella: ar ìsch zum Beispiel mankmol mìt Litt vum Volk dheim oder ìns Restaurant ge assa; ar ìsch àb un züe àls eifàcher Mànn vor da Kamera kumma, àls Sportler, ìn dr Bàdhosa àm Strànd, àm Hàrmonie spìela...
Ar hàt moderna Màßnàhma duragfiahrt: s Wàhlracht ìsch vu 21 uf 18 Johr àlt verschoba worra, ar hàt d Formàlitäta fer scheida liichter gmàcht (wenn beida ìn dr Ehe iverstànda sìn), ar hàt dr tecknicka Fortschrìtt unterstìtzt, wia zum Beispiel dr frànzeescha Hochgschwìndigkeitszug TGV, d Verbreitung vum Telefon, dr Minitel.
Ar hàt aui d Europäischa Einheit unterstìtzt, ìn Pàrtnerschàft mìt em Ditscha Bundeskànzler Helmut Schmidt. Dr Europäischa Wachselkursverbund ìsch erstellt worra, un s Europäischa Mìnz Ecu, wo speeter dr Euro gaa hàt.
Uf sinera Initiative hàt vum 15. bis 17. Novamber 1975 ìm Schloss vu Rambouillet s erschta Traffa vu da fìmf meischta ìndüschtrialisiarta Lander vu dr Walt (USA, Jàpàn, Frànkrìch, Weschtditschland, Vereinigt Keenigriich) statt gfunda. Dàs "G5" ìsch dernoh "G6" un speeter noch "G7" worra.
Ar hàt mehr Rachta ìn da Fràuia gaa: bessera Meegligkeita fer d Àbtriiwung, d Meegligkeit fer a Fràui fer a Bànk-Konto ohna d Erlàuibnis vum sim Mànn ufmàcha).
Wahrend sinera Präsidantschàft sìn aui manka Schwierigkeita vorkumma. Ànna 1973 un 1979 ìsch s Priis vum Petrol gstìega, dàs hàt ìm Wìrtschàftswàchstum gschàda, d Àrwetslosigkeit hàt ufgnumma. Un àm And vu sinera Präsidantschàft hàt's d Diamànta-Àffar gaa, a Skàndàl um a Gschank vum Kaiser Bokassa ànna 1973. Obwohl àss dr Giscard d Diamànta zruck gaa hàt, ìsch dernoh sina Ehr verderbt gsìì. Ar ìsch kè zweita Mol meh gwählt worra.
Noh dr Präsidantschàft
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Ar ìsch ànna 1986 dr Präsidant vum Generàlrot vu Auvergne worra. Ar hàt d ekonomischa un kültürella Entwìcklung vu dara Region unterstìtzt. Ar hàt s Projakt vum Park Vulcania, ìwer s Thema vum Vulkanismus igfiahrt.
Ar ìsch vu 1988 bis 1996 Präsidant vu dr UDF Pàrtèi gsìì.
Ar ìsch aui Schrìftsteller gsìì, un ìsch ànna 2003 ìn d Frànzeescha Àkàdemie kumma.[2]
Privàtlawa
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Ar hàt àm 17. Dezamber 1952 d Anne-Aymone Sauvage de Brantes ghirota. Sa han mìtnànder viar Kìnder bikumma: Valérie-Anne (* 1953), dr Henri (*1956), dr Louis (*1958), un d Jacinte (1960-2018).
And vu sim Lawa
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Ar ìsch àm 14. Septamber 2020 ìn dr Spitàl Georges-Pompidou, z Pàris, kumma. Ar ìsch àm COVID-19 krànk gsìì un ìsch àm 2. Dezamber z Authon gstorwa.[3]
Litteràrisch Wark
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Démocratie Française, 1976.
- Deux Français sur Trois, 1984.
- Le Pouvoir et la Vie, 1. Teil: La Rencontre, Compagnie 12, Paris 1988.
- Le Pouvoir et la Vie, 2. Teil: L'Affrontement, 1991.
- Le Passage, 1994.
- Dans cinq ans, l'an 2000, 1995.
- Les Français, Réflexion sur le Destin d'un Peuple, 2000.
- Giscard d'Estaing – Entretien avec Agathe Fourgnaud
- Giscard d'Estaing présente la Constitution pour l'Europe, 2003.