Theodor Bibliander
Dr Theodor Bibliander (* 1509 z Bischofszell; † 26. Septämber 1564 z Züri) isch e refermierte Theoloog und Sproochwüsseschaftler gsi.
Dr Name Bibliander isch e gleerti Kunschtform vom Familiename, wo dr Wüüseschaftler vo Geburt gha het; dä isch Buchmann gsi, und wie s bi de Humanischte Mode gsi isch, het er ne antikisiert: Buech heisst uf Griechisch Βιβλίο, und Maa Άνδρας, und do druss het er ebe Bibliander gmacht.
Er isch als Soon vom Rootsherr Hans Buchmann z Bischofszäll uf d Wält cho. Z Züri het er d Latynschuel psuecht und derby au alti Sprooche gleert. 1526 het er z Basel bim Konrad Pellikan und em Johannes Oekolampad wyter Theology gstudiert. Vo ane 1527 bis 1529 het er a dr Hochschuel z Liegnitz underrichtet.
Ane 1531 isch er uf Züri cho, und im nögschte Joor isch er am Grossmöischter Profässer worde. Im 1532i het er d Rosine Rordorf (1515–1564) ghürootet. Er het z Züri Vorlääsige ghalte über s Alte Teschtamänt. Die Aart, wien er die heiligi Schrift usgleit het, isch guet achoo, und er het zu de bedüütende gleerte vo dr Zürcher Hochschuel «Collegium Carolinum» ghöört. Er het die alte Sprooche und bsunders au s Hebräisch guet beherrscht, und 1543 het er z Basel die eerscht Usgab vom Koraan als trukts Buech useprocht. Er het an ere Übersetzig vo dr Bible mit gschaffet und au archäologischi Sache vo Jerusalem beschribe.
Wil sech dr Bibliander nid immer no dr z Züri grad vorherschende refermierte Leermeinig grichtet het, sondern au öppe d Uuffassige vom Erasmus von Rotterdam verträtte het, isch er in e Striit mit em Zürcher Profässer Peter Martyr Vermigli groote und scho ane 1560 früe pensioniert worde. Im Joor 1564 isch er im Alter vo 55 Joor wäge dr Pescht gstorbe.
Literatur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Hans Ulrich Bächtold: Theodor Bibliander In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
- Christine Christ-von Wedel: Theodor Bibliander (1505-1564). Ein Thurgauer im gelehrten Zürich der Reformationszeit. Züri 2005.
- Hartmut Bobzin: Über Theodor Biblianders Arbeit am Koran (1542/3). In: Zeitschrift der Deutschen Morgenländischen Gesellschaft, 136, 1986, S. 347–363.