Stäächely

D Familie vo de Stähelin (au Staehelin, Baaseldütsch Stäächely) si e Baasler Patriziergschlächt.

Ursprünglig stammt d Familie us Riadlenga oder Reidlenga im Schwoobeland. Dr erst Stäächely z Baasel isch dr Säiler Hans Stäächely gsi. Er isch 1519 Mitgliid in dr Zumft zu Gartner worde und im Joor druf Baasler Bürger. 1542 isch er as Säggser vo de Gartner in dr Grooss Root cho. 1555 isch er gstorbe.

Sit sim Änkel Johannes (1555-1615) si d Stäächely ains vo de regimäntsfähige Rootsgschlächter gsi. Bis zum Ändi vo dr Alte Äidgenosseschaft 1798 si zääh Stäächely im Root gsässe oder Zunftmäister gsi und säggs si Drizääner worde. D Familie isch mit andere Familie vom Däig, mit de Meriaas, de de Barys, de Buurgets, de Vonder Mühlls, de Socins und de Christs verschwöögeret gsi. Bis ins 19. Joorhundert häi die mäiste Stäächelys Handel driibe, vilmol mit Iisewaare, aber es het au Fabrikante under ene ghaa und Brofässer an dr Uniwersidäät. Vor allem vom 19. Joorhundert aa si mee und mee von ene Akademiker worde, under iine Mediziner wie dr Alfred (1834-1912), wo die ersti Augeklinik in dr Dütschschwiz gründet het, oder reformierti Theologe wie dr Rudolf oder dr Ernst.

Wie s im Fromme Baasel gääb gsi isch, häi au Stäächelys doo und dört wooldäätigi Wärk gmacht. Dr Balthasar Stäächely (1675-1746) het 1739 en Armefonds ufdoo, wo hüte as dr Staehelinschi Familiefonds überläbt. D Sophie Zaeslein-Stähelin het us iirem Landguet Hofmatt en Erholigshäim für Armi gmacht.

Kwelle[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Hermann Wichers: Stähelin [Staehelin, Stehelin] (BS). In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.