Rechtsufrige Zürichseelinie

D' Ysebahnlinie am rächte Züriseeufer isch uf ä-n-Iniziative vum Chaschper Wetli, eme Ysebahn- und Kantuusäschiniör buut und am 12. März 1894 eröffnet wordä.

Am 30. April 1871 isch d' Gsellschaft für d' Begründig vu-n-ärä rächtsufrige Züriseebahn entschtande. Das het aber nüd patet - diä nüü Gsellschaft het nur d' Bahnschwellä glifärät und ales andere het di schu lang exischtänti Schwiizerisch Nordoschtbahn übernoo. As isch di gliichi Bahngsellschaft gsi, wu am aafang „Nordbahn“ gheisse het und schu d' Spanisch-Brötli-Bahn betribä hät. D' Buuarbete sind aber dänn no nur schleppend voraa chuu. I d'r Stadt isch ä diräggti, underirdischi Verbindig i Hauptbahnhof vorgseh gsii. Det sind aber Chällerrüümlichkeite in Wäg chuu. Ä Huusbsitzer isch vor Bundesgricht ggange und händ det rächt überchuu.

Am 12. März isch di 30,3 Kilometer langi Liniä vu Züri-Stadelhofe bis Rapperswil gschtande. Für d' Fortsetzig in Hauptbahnhof hend's ä Liniäfüehrig dur s' Lättequartier etabliert - mit em Bahnhof Züri-Lätte wu am 1. Oktober 1894 eröffnät wordä-n-ischt und hüt nüm exischtiert.

Am 15. Mai 1926 sind's uf d'r Liniä Züri-Mäilä-Rapperschwil au mit d'r Fahrläitig fertig wordä. Näb de tannegrüenfarbige Personezüg vu de Schwiizerische Bundesbahne sind vor alem di dunkelrote RABDe 12/12, aber au d' RABDe 8/16 s' Erschiinigsbild vu derä Bahn gsii. Ussergwöhnlich isch i derä Ziit gsi, ass di mäischte Personäzüg nüd vu 'me Kunditör begläitet wordä sind. Nach em gliiche Syschtem wu hüt im ganze Regiunalverchehr vu d'r SBB üeblich ischt, hend's Schtichkontrolle duregfüehrt, und wer uhni Billett verwütscht wordä-n-ischt, het müese-n-ä Puess zale.

Dur di bevorschtehendi Langsiärig vu d'r Zürcher S-Bahn isch ä diräggti Verbindig vum Hauptbahnhof in Bahnhof Stadelhofe trotz em Bundesgrichtsenschäid im 19. Jahrhundert besiglet gsii. Vum Zürcher Vorbahnhof füehrt ä zwiigläisigi Ysebahnliniä in underirdische Durchgangsbahnhof under em Saggbahnhof. I d'r Planigs- und Buufase het mer em de Bahnhof Museumsstrass gsäit. D'r Umbuu vum Bahnhof Stadelhofe isch s' schwirigschti Underfange gsii. Det verzwiiget sich d' Trassee in richtig Schwamedinge und em rächte Züriseeufer entlang. Am 28. Mai 1989 ischt di Rächtsufrit Züriseeliniä ä Täil vu d'r Zürcher S-Bahn wordä. Di alte Vororttriebzüüg sind mit d'r Ziit dur di doppelstöckige S-Bahn-Züg mit SBB Re 450-Loggene abglööst wordä. Hüt isch d' Ysebahnliniä 31,90 km lang.

Di truurig Gschicht vu-n-ärä stillgläite Bahnlinie

D' SBB het d'r Streggä-n-abschnitt dur s' Lättequartier wellä bhalte und glägentlich für ä Güeterverchehr bruche. Denn het's aber käi Aawändig für das Bahngläis me ggii. Will kei Züg mi gfare sind, het sich ä Drogäszenä uf em Gläisberiich vum Bahnhof Lätte uusbräitet. I d'r Folg hend d' SBB harschi Kritik müese Iisteggä. D' Bahnliniä isch abbrochä wordä, und det wu si gsii ischt, git's hüt ä Velowäg. Allerdings händ's d'r Lättetunnel müese zueschütte - will a dem nüt mi gmacht wordä-n-ischt, isch er Iisturzgfärdet gsi.