Ravennabrugg

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Höllèdalbaan uff dè Brugg

Ravennabrugg isch dè Nammè von èm Viadukt vo dè Höllèdalbaan im Schwarzwald. Sie füürt übber d Ravennaschlucht, wo in Höchi vo dè Ravennabrugg i s obbere Höllèdal übbergòt.

Gschichtè[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Aaltes Bauwärch[ändere | Quälltäxt bearbeite]

p2

Aalti Ravennabrugg
Aalti Ravennabrugg
Aalti Ravennabrugg
Èrschti Ravennabrugg anno 1900
Überfüerig über Ravennaschlucht
Gsamtlengi 144 m[1]
Zaal vo de Bööge 4
Hööchi 37 m
Bauchöste 338.870 Goldmark
Aafang vom Baue 1885
Fertig worde 1887
Blaaner Robert Gèrwig

Ab 1885 isch d Ravennabrugg als Ysebrugg mit drei gmuèrtè Sandschteipfyler un Staalfachwärchobberbau nõch Blään vom Ysèbaapionier Robert Gèrwig baut worrè. D Brugg hèt èn lychtè Bogè mit èm Halbmesser vo 240 m gmacht, wo d Gschwindigkeit vo dè Züüg zämmè mit èm Stygungsmaß vo 1:20 (glych 50 Promill) uff 15 km/h reduzyrt hèt, d Achslascht isch uff 16 t begränzt gsi. Si isch mee wiè 37 m übber dè Dalsollè vom Ravennabach glègè. D Brugg hèt vyr Öffnungè mit èrè Stützwitti vo je 35 m ghaa. S Gwicht vo dè Ysèbaudeil hèt 255,5 t un d Gsamtkoschtè sin 338.870 Mark gsi.[2]

Diè aalt Ravennabrugg isch nõch èm Bau vo dè neuè abgrissè worrè, well d Achslascht vo 16 t nǜmmi guèt gnuèg gsi isch für diè immer schwèrèrè Dampfloks un Züüg. S sin abber nò diè aaltè Widerlager obbè un unnè vorhandè.

Dèrzitigs Bauwärch[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Koordinate: 47° 55′ 3″ N, 8° 4′ 27″ O

Ravennaviadukt
Ravennaviadukt
Ravennaviadukt
Ravennaviadukt mit Hofguèt Stärnè un Galgèbüèl
Überfüerig über Ravennaschlucht
Gsamtlengi 224 m
Zaal vo de Bööge 9
Pfiilhööchi 4,20[3]
Pfiilerdicki 4,50 m[3]
Boogedicki (Scheitel) 20 m
Hööchi 36 m[4]
Bauchöste 1,7 Mio. Rychsmark[5]
Aafang vom Baue 9. Auguscht 1926[5]
Fertig worde 1927
Eröffnig 14. Dezembèr 1927
Lage
Ravennabrücke (Baden-Württemberg)
Ravennabrücke (Baden-Württemberg)
Ravennabrücke
Ravennabrücke
S Ravenna-Viadukt vo dè Höllèdalbaan, wo d Ravennaschlucht kurz vor èm Ydritt i s Obberè Höllèdal chrützt. Züüg uff dè Höllèdalbaan faarèd i beidi Richtungè, dalobsi un dalabsi, übber s Viadukt.

Wègè dè gschtigènè Aaforderungè im Zugvokeer – schwèrèri Lokomotyvè un höchèrè Gschwindigkeitè – isch ab 26. Auguscht 1926[6] diè hütig Ravennabrugg, è gmuèrts Steiviadukt mit nüü Bögè un èrè Bogèwitti vo 20 m, realisyrt worrè un sèllèwäg au d Streggi grader un um 38 Meter chürzer gmacht worrè.[6][3] Diè neu Brugg isch 36 Meter hoch, 224 Meter lang un hèt è Stygung vo 12 Meter zwǜschè dè beidè Widerlager.[4] D Pfyler hèn deilwys bis zuè 30 Meter dǜèf im Boddè voankerèt wörrè müèsè; d Fundamänt dõdefür stôn uff (schwarzwaldtǜpischèm) Gneis un sin uss Stampfbedong gmacht worrè.[3] Sèll isch trotz èm Gneis nötig gsi, well d Obberflächi vo dè Ravennaschlucht nù uss Schutt, Lättè un Waggis bschtòt.[6] D Gwölbe bschtôn uss Granit, d Pfylerschäft uss Granitschichtèmuèrwärch mit ènèm Chèrn uss Bedong.[3] Gegè Vowitterung sin d Bödè un Pfyler durch mit Nadurschtei vochleidèt worrè.[6] Eventuèlles Fuulè uff dè Obbersitè vo dè Brugg söttèd durch è Kombination uss dränktèm Jutegweeb, Teer un èrè wittèrè, mit Dròòtnetz voschtärktè, Schutzdeggi vohinderèt wörrè.[6]

S Matriaal isch in Sonderzüüg nachts a d Bauschtell spedyrt worrè, um dè Vokeer uff dè Streggi nit z störè.[3] D Yweihung vom Viadukt hèt am 14. Dezembèr 1927 stattgfundè,[3] nõchdèm d Brugg schu am 10. Dezembèr fèrtiggschtellt un mit zwei Lokomotyvè probewys belaschtet worrè.

Dè Ravennatunnel, wo uumittelbar obberhalb vo dè Brugg[7] chunnt, isch urschprünglich 85 Meter lang gsi. Wèg dè Begradigung vo dè Streggi isch deilwys uffgschlitzt worrè un hèt dõrum hüt nur no è Längi vo 47 Meter. Dört dèvor[6] isch d Strõß um 20 Meter volait worrè, wo übber d Tunneldeggi obbè durrè gangè isch (diè hütig B 31).[3] S Abriißè vom Tunnel isch ebbèfalls im laufendè Bedryb gmacht worrè.[3]

Dè Fryburger Kameramaa vom Luis Trenker, dè Sepp Allgeier, hèt diè gsamt Uusfüürung vom Bau vo dè Vorbereitungè, im Uushub vo dè Fundamänt, im Richtè vo dè Stei, dè Bedongbüèz, d Konschtruktion vo dè Rundbögè bis hy zuè dè Laschtproob, èm èrschtè Zug un dè Sprengung dè aalté Brugg dokumentyrt. Dè erhaaltene Dokumentarfilm isch am 11. Mai 1995 im Südweschtfèrnsee i dè Reiè Ysèbaa-Romantik zeigt worrè.[8] Dè Film us èm Johr 1926 isch vom Willelm Tröndle zuè Vofüègung gschtellt worrè. Sin Vater isch Bauleiter gsi un für dè gsamte Bau voantwortlich gsi.

Wôrend èm Zweitè Wältchrièg isch d Brugg è Zyl vo alliyrtè Luftaagriff gsi, isch abber wègè m Ysatz vo Sperrballön nit droffè worrè. Am 21. April 1945, kurz vor èm Ènd vom Chrièg, isch si vo dütschè Pionyr gschprengt worrè.[9] D Sprengladung für sèll isch schu im Johr 1941 abrocht worrè.[9] Durch d Sprengung sin d Pfyler drei bis füüf un d Gwölbe 3 bis 6 kabutt gmacht worrè, wa nèrè Längi vo übber 100 Meter entsprèchè duèt.[10] Bis zum Widderuffbau 1947/48 hèn diè Reisendè zwǜschè dè Stationè Höllschteig un Hinterzartè zuè Fuèß durch s Löffeldal gò müèsè, bis èn brimityvè Pendelvokeer mit holzgasbedribbènè Laschtwägè ygrichtet worrè isch.[4]

Ab 16. Oktober 1946[9] isch si unter dè Uffsicht vo dè französischè Bsatzungsmacht, au unter Ysatz vo uugfäär 80 dütschè Chriègsgfangènè us Offèbürg,[9] wo für d Zwangsarbèt vopflichtet worrè sin, für è Million Reichsmark[11] widder uffbaut worrè isch. D Franzosè hèn a sèllèrè Brugg gro0es Intresse ghaa, well dõdemit großi Mengè Stammholz, wo us èm Schwarzwald als Reparationsleischtung vo Dütschland abpresst worrè sin, vom Hochschwarzwald abdransportyrt wörrè hèn chönnè. Diè feschtlichi Widdereröffnung hèt am 22. Dezembèr 1947 stattgfundè, èn Daag spôter isch dè durchgehende Vokeer uff dè Höllédalbaan widder uffgnõ worrè.[11] Dört devor isch è Belaschtungsproob vo dè Brugg mit vyr Dampflokomotyvè durrègfüürt worrè.[5]

S Ravennaviadukt isch diè einzigi beheizbari Brugg vo dè Dütschè Baan.[12]

Sit èm Johr 2010 findet a dè Adventswochèèndè èn Wiènachtsmärkt unter m belüchtètè Viadukt statt.[13]

Im Januar 2017 isch èn Base-Jumper vo dé Brugg gschprungè un hèt sich dõdeby schwèr voletzt.[14]

Literadur[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Gasteiger: Der Neubau des Ravenna-Übergangs bei km 22 4/7 der Höllentalbahn. In: Die Bautechnik, 6. Johrgang, Heftle 38 (4. Septembèr 1928), S. 559–577.

Weblingg[ändere | Quälltäxt bearbeite]

 Commons: Viadukt über d Ravennaschlucht – Sammlig vo Multimediadateie

Fuèßnotè[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. horst-jeschke.de: Viadukt vo dè Höllèdalbaan, Zuègriff am 8. Novembèr 2009
  2. H. M. Poppen & Sohn: Fryburg im Briisgau. D Stadt un iri Bautè., Fryburg im Briisgau 1898, Sitè 139
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 Der neue Viadukt über die Ravenna in: Fryburger Ziting vom 14. Dezember 1927
  4. 4,0 4,1 4,2 Hywysdaflè am Fuèß vom Viadukt
  5. 5,0 5,1 5,2 Ravennabrücke. In: Structurae.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 Annika Lindenberg: Das kleine Buch vom Höllental. 3. Ufflaag. Maièschtei, Kirchzartè 2001, ISBN 3-932179-63-3. S. 71ff.
  7. http://www.eisenbahn-tunnelportale.de/lb/inhalt/tunnelportale/4300-ravenna.html
  8. SWR-Fèrnsee: Eisenbahn-Romantik - Folge 142: Bau des Ravenna-Viadukts, Zuègriff am 11. Januar 2010
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 R. Naumann: Baustelle Ravenna Viadukt in: Natur und Technik, Heft 20, 1947
  10. Hans-Wolfgang Scharf, Burkhard Wollny: Die Höllentalbahn. Von Freiburg in den Schwarzwald 1987, ISBN 3-88255-780-X, S. 129
  11. 11,0 11,1 Hans-Wolfgang Scharf, Burkhard Wollny: Die Höllentalbahn. Von Freiburg in den Schwarzwald 1987, ISBN 3-88255-780-X, S. 133
  12. Der letzte Streckengeher i dè: Die Zeit, Uusgaab 40/1993, abgruèfè am 12. Oktobèr 2012
  13. Peter Stellmach: Breitnau: Höllental: Weihnachtsmarkt in der Ravennaschlucht: Nur hier gibt's den Rothaus-Punsch. Badischi Ziting, 18. November 2014, abgruefen am 11. Dezember 2016.
  14. David Weigend, Oliver Huber, Julia Dreier: Südwest: Höllental: Schwer verletzt: Base-Jumper springt von Ravennabrücke. Badischi Ziting, , abgruefen am 31. Januar 2017.
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Ravennabrücke“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.