Nadurschutzgebièt Sèldèhaaldè
Sèldèhaaldè
IUCN-Kategori IV − Habitat-/Species Management Area | ||
D Wuètèauè im Reservat Sèldèwiis | ||
Lag | Schwiz: Schlaatè SH, Kanton Schaffuusè | |
Flechi/Ausdehnung | 9,74837 | / ha|
Geographische Lage | 47° 46′ N, 8° 29′ O | |
| ||
Iirichtigsdatum | 1992 | |
Bsunderheite | Auèwald am Ufer vun èm Wildfluss |
S Nadurschutzgebièt Sèldèhaaldè lyt a dè nördlichè Gränz vo dè Gmaind Schlaatè im Kanton Schaffuusè i dè Schwyz un isch è Auèwald un è Biotop- un Artèschutzgebièt mit dè Kategory IV vo dè International Union for Conservation of Nature and Natural Resources (IUCN). Dè gschützte Deil vo dè Haaldè un dè linkè Flussauè vo dè Wuètè hèt è Flächi vo 9.75 Hektar (ha) un behèrbèrgt èn urschprünglichè Auèwald sowiè diè linki Wuètèauè.
Laag
[ändere | Quälltäxt bearbeite]S Schutzgebièt lyt am Rand vo dè Banngränz ca. 2,2 km nördlich vo Schlaatè am linkè Ufer bzw. Flussauè vo dè Mittlèrè Wuètè. S NSG lyt uff èrè mittlèrè Höchi vo 513 NHN. Am andrè, rächtè Wuètèufer lyt s NSG Auäcker, wo zum Bann vo dè Stadt Stüèlingè un dõdemit zum dütschè Bundesland Baddè-Württèbärg ghört. A dè Wuètè ca. 1 km obsi lyt s Dorf Grimmelzofè, s NSG Sèldèhaaldè hört uff dè Höchi vo Wizä-Baanhof uff, beidi Ortschaftè sin Ortsdeil vo dè Stadt Stüèlingè. Öppè 65 Höchèmeter obberhalb vo dè Sèldèhaaldè stòt d Sendeaalaag Birbischtel als optimali Landmarkè, wo d Laag vu dè Sèldèhaaldè witthy sichtbar dokumentyrt.
Aafäng un Hischtörle
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Uusgangssituation
[ändere | Quälltäxt bearbeite]S Mittlèrè Wuètèdal gòt unterhalb vo dè Mündig vum Füètzemer Müllibach bi dè Grimmelzofer Wuètèbrugg los, ab dört wittèt sich s Wuètèdal èrschtmòls sit Neuschtadt widder uff un wörd von èm Chèrb- zuè nèm breitè Wannèdal. Dè Dalboddè isch vu Grimmelzofè bis zuè dè Ehrèbach-Mündig brèttebbè un sèllèwäg als Wisè- odder Ackerflächi zimli begeert gsi. Allerdings hèt d Wuètè irè Rächt, irèn Lauf dört frey z mutyrè, gärn uusgnutzt. Ab èm Sèldègrabbè bis uff Obberwisè ghört diè linki Wuètèauè bis i d Flussmitti zum Schlaatemer Bann un dōdemit zum Schwyzer Staatsgebièt. Well d Wuètè abber irèn Lauf öfters gändèrèt hèt, hèt mò d Flur- un d Staatsgränzè alli baar Johrzehnt neu vomessè müèsè, well d Schlaatmer Eigètümer zmòll è Rièmli Land uff dè rächtè Wuètèauè ghaa hèn. Diè einèwäg nötigi Flurbereinigung isch genauso wiè d Gränzkorrèktur diè logischi Konsequenz dõdruus gsi. Nõch dè Gränzkorrektur vo 1964 a dè Dütsch-Schwyzer Gränz hèt s dè Schlaatemer dè Nuggel usè ghauè, well d Wuètè irèn Lauf nòmmòl gegè dè linke Dalrand volait hèt. Dõdemit isch d Sèldèwiis am Haaldèfuèß, also diè linki Flussauè, au zuè nèm schmalè Rièmli worrè, un dè land- un forschtwürtschaftliche Gebruuch vo dè Sèldèwiis un -haaldè isch für d Schlaatemer nǜmmi intressant gsi. Bi dè Flurbereinigung isch uff dè Schaffuuser Sitè dörtzmòl dè Wunsch uffchò, d Sèldèhaaldè als Schutzreservat uuszwiisè.
Schutzreservat
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Realisyrt worrè isch sèll durch dè Vokauf vo dè untèrè Sèldèhaaldè a d Randèvoeinigung Schaffuusè. D Randèvoeinigung hèt denn s Schutzreservat inklusyv Bannwaald im Johr 1972 uusgwisè.
Internationales Schutzgebièt
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Churz nõch èm Uuswisè vum Schutzgebièt a dè Sèldèhaaldè anno 1972 hèt s bi dè Dütschè Behördè Beschtrebungè gää, diè nadürlichi rächti Wuètèauè z künschtlich z vobauè, um Übberschwemmigè z vohindèrè un d Wuètè draa z hindèrè, irèn Lauf gu dè Dalmitti z volègè, wo d Auäcker schu länger landwǜrtschaftlich bruucht worrè sin. Sèll isch nit im Sinn vo dè Schwyzer Sitè gsi, well dè Schutz vo dè Wuètèauè dōdemit konterkaryrt worrè wär. D Randèvoeinigung Schaffusè hèt dõdruffhy Kontakt mit èm Stüèlinger Schwarzwaldvorein chnüpft, um i dè rächtè Wuètèauè èbbèfalls è Schutzreservat z avisyrè. Resultat vo dèrrè gränzübberschrittèndè Kooperation isch è Prioritätèänderig uff dè Dütschè Sitè 1976 gsi, idèmm im Nadurschutz högschte Priorität ygrummt worrè isch. Dõdemit isch dè Wäg frey gsi, s erschte übberschrittènde Schutzgebièt a dè Dütsch-Schwyzer-Gränz yzrichtè. Zwei Johr schpôter hèt d Randèvoeinigung widder agyrt, idèmm s Auèwaldreservat um d Sèldèwiis, diè linki Wuètèauè, uff knapp 10 ha erwittèrèt worrè isch. Sèllmòl hèt dè Kanton Schaffuusè d Sèldèwiis kauft un s Auègebièt als Schutzreservat uusgwisè. Ab dört isch diè Dütschi Sitè am Zug gsi. Zèrscht hèn diè Schwyzer un diè Dütschi Sitè konkret kooperyrt, idèm mò zämmè dè Widderuffbau vum Wizämer Steeg lancyrt hèt. Druffhy isch dè Steeg nõch 42 Johr widder uffbaut worrè un 1980 in Bedryb gangè. Sit èm Uuswyysè vum Nadurschutzgebièt Auäcker a dè gegèübberligèndè Wuètèauè im Johr 1982 durch diè Dütschè Behördè isch dè letschte Zug gmacht gsi, sitdèm git s de facto è internationales Schutzgebièt zwüschè m Sèldègrabbè un èm Wizämer Steeg, rebräsentyrt durch d Schutzreservatè Sèldèhaaldè un Sèldèwiis sowiè s NSG Auäcker.
Nadurschutzgebièt
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Anno 1992 isch denn s gsamte Schutzreservat als NSG Seldenhalde i d Lischtè vo dè Nadurschutzgebièt uffgnò worrè. Sowoll bim Uuswiisè als Schutzreservat un als NSG isch d Sèldèhaaldè s èrschtè NSG im Kanton Schaffuusè gsi.
Fauna un Flora
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Flora
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Dè Auèwaald a dè Sèldèhaaldè un i dè Sèldèwyys wörd vo dè ETH Züri sit 1977 dokumentyrt un kontrollyrt. Dōdeby hèt d ETH Züri folgèndi Baumartè im NSG i s Visyr gnõ :
In Bodènôchi gits i dè Sèldèwyys u. a. diè Auègwächs :
- Krièchrasè
- Märzenbecher (Leucojum vernum)
- Bärlauch (Allium ursinum)
- Peschtwurz (Petasites hybridus und Petasites albus)
-
Seldewyys mit Peschtwurz
- Winter-Schachtelhalm (Equisetum hiemale)
Literatur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Alfred Huber: Das Auenwaldreservat an der Schleitheimer Seldenhalde. Ein Rückblick auf die Bemühungen zur Schaffung eines grenzüberschreitenden Naturschutzgebietes. In: Neujahrsblatt der Naturforschenden Gesellschaft Schaffhausen. 52 (2000). S. 31–36 (Online)
- Jean-François Matter: Untersuchungen der ETH im Auenwaldreservat. In: Neujahrsblatt der Naturforschenden Gesellschaft Schaffhausen. 52 (2000). S. 37–42 (Online)
Weblinggs
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Jutta Binner-Schwarz: Natur kann sich ungestört entwickeln, Badische Zeitung, 24. Februar 2007