Muspilli

Muspilli isch e althochtütsches Gidicht, wo s Schicksal vo de Seel nochem Tood und s Jüngsti Gricht bischribt. Es isch i Stabraim dichtet wore, allerdings het de Poet die Technik nüme ganz biherrscht und drum würkt s Gidicht zum Tail holperig. De Tielekt vom Gidicht isch Altbayrisch.

Gschicht

De Erzbischof Adelram vo Salzburg († 836) het em Ludwig em Tütsche († 876), woner no e Bueb gsii isch, e theologisches Büechli gschenkt. Spööter, im uusgente 9. Joorhundert, het en uugüebte Schriiber uf leeri Blätter und leeri Stele i dem Buech d Vers vomene apokalyptische Gidicht gschribe. S Gidicht selber isch im iigeente 9. Joorhundert dichtet wore vo näbertem, wo sich offesichtlich i theologische und juristische Sache usgchennt het.

S Buech isch denn in Bsitz vom bayrische Chlooster St. Emmeran choo und spööter mit anderne Büecher zämebunde wore, wobii de Aafang und s End vom Gidicht, wo offesichtlich ufem Iiband gstande sind, verloore ggange sind, doch cha sichs nume um jewils wenigi Zile handle. De Band stoot hüt under de Sigle Clm 14098 i de Bayrische Staatsbibliothek z Münche. D Tail vom Muspilli stönd uf de Siite 61^a, 119^b, 120^ab und 121^ab.

Ane 1817 isch mer uf da Gidicht ufmerksam woore und 1832 hets de Johann Andreas Schmeller zerschtmool underem Name Muspilli veröffetlicht.

Muspilli

Binennt isch da Gidicht nochem Wort muspille, wo im Vers 57 vorchunnt. Da Wort chennt me sus numeno us de altsächsische Bibeldichtig Heliand (Hel. 2591; 4358) und vo de altisländische Edda. Es wert nume im Zämehang mitem Weltundergang bruucht. Und zwor weret i de Edda, bim Beschriib vo de Götterdämmerig di Verwandte vom Füürriis Surtr Muspellz synir („Söö vom Muspell“) gnennt und di füürigi Flammehaimet vom Surtr, wo im Süüde litt, haisst Muspellsheimr. D Etymologi vom Wort isch völlig unklar, kai Erchlärig isch bis jetz au nu e bitz anerchennt wore.

Inhalt

S Muspilli cha i drai Tail glideret were.

Im erste Tail (Vers 1-30) verzellt de Dichter bildhaft, wie nochem Tood vomene Mentsch d Engle vode Himmelssterne und d Tüüfle vo de Pechhell chömid und um d Seel chämpfid und wie d Seel liide werdi, wenn si vos Sataane Gsindel gholt werdi. Degege wert si im Himmelriich froidvoll ooni Sorge lebe. De Dichter empfelt drum e gottgfäligs Lebe.

Im zwaite Tail (Vers 37-72) wert de Champf vom Elias mit em Antichrist bischribe und denn de Weltundergang:

Transliteration:

sô daz Eliases pluot    in erda kitriufit,
sô inprinnant die perga,    poum ni kistentit,
einîhc in erdu,    ahâ artruknênt,
muor varswilhit sih,    swilizot lougiu der himil,
mâno vallit,    prinnit mittilagart,
stên ni kistentit,    verit denne stûatago in lant,
verit mit diu vuiru    viriho wîsôn.
dâr ni mac denne mâk andremo    helfan vora demo muspille.
denne daz preita wasal    allaz varprinnit
enti vuir enti luft    iz allaz arfurpit.

Öbersetzig:

„wenn s Eliase Bluet uf d Erde tröpflet,
denn fönd d Berge a brene, kann Bomm stoot mee,
nöd an anzig uf de Erde, d Gwässer vertröchnet,
s Moor verschlingt sich, mit Gluese glüet de de Himmel,
de Moo ghait abe und Mittilgart brennt,
kan Stai blibt stoo, und de Grichtstag faart is Land,
faart mit Füür um d Mentsche zrechtwiise.
Do mag de Verwandti em andere nöd helfe, vorem Muspilli,
wenn di braiti Fluur ganz verbrennt
und Füür und Luft ales wegförbet.“

De Dichter frögt denn rhetorisch, wo denn jetzt da Land sai, womer so heftig drum gchämpft hebi.

Im dritte Tail (Vers 31-36 & 73-103) wert denn s Jüngsti Gricht bischribe. S himmlische Heer ladet ali Seele, di lebige wie di toote vor s Gricht, wo niemert o nu s chlinnst Vergee verhaimliche chön, denn do „wert d Hand rede, de Chopf sege, und alli Glider bis zum chlinste Finger“. Wer sini Sünde dör Almoose und Faaste abtrait heb und schuldlos sai, chön sorgefrai sii. Im End wert s Chrütz vom Hailige Christ anetrait. A dere Stell brecht s Gidicht ab; offesichtlich feelt de Schluss.

Düütig

Obwoll de Inhalt vom Gidicht rain christlich isch und und d Idee vom Weltundergang o i de Bible vorchunnt (Matth. 24-25; Offenb. 20 u. a.), wert wegem Wort Muspilli zum Tail au vermuetet, ass de Tail vom Weltundergang no aalti germaanischi haidnischi Vorstellige enthalte chönnt, äänlich wie die, wo i de nordische Völuspa (Vsp. 47; 50-52; 57) beschribe weret.