Lepontischi Sprooch
| Lepontisch | ||
|---|---|---|
| Verbreitig: | Lombardai, Kanton Tessin | |
| Sprecher: | 0 | |
| Usgstorbe: | 1. Jahrhundert v. Chr. | |
| Linguistischi Klassifikation: |
| |
| Sproochchürzel | ||
| ISO 639-3 |
xlp | |
S Lepontische isch d Sprooch vo de Lepontier gsi. Si gilted als die em früeste öberlifreti keltischi Sprooch. Si isch i drai Stufe öberliferet: S Altlepontische isch im 6. und 5. Joorhundert v. Chr. gschribe wore, Mittellepontisch im 4. und 3. und s Noilepontische vom 2. bis zum 1. Jh.v. Chr. D Inschrifte, me as hundert, findet me merhaitlich zwüschet em Langesee und em Comersee. Gschribe wore isch es im Lugano-Alphabet, enere Variante vo de norditalische Schrifte. Di maiste Inschrifte sind uf Grabstai (lep. PALA) aabrocht wore, aber au anderi Objekt, vor alem Gfäss träget Inschrifte. E typischi Grabinschrift bistoot usem Name vom Tote im Dativ, gfolgt vom Word PALA »Grabstai«.
S Lepontische ghört zum p-Keltische (lep. -PE »und«; vgl. lat. -que), isch aber archaischer as s Gallische und s alti vorkeltische /p/ wo im Gallische verschwunde isch, werd im Lepontische mit /v/ widergee (lep. UVAMO »höchste« und de Stammname Uberi; gall. ver-) und d Endig luutet no /-m/ statt /-n/ (lep. UINOM »Wii«). Die alte silbische Sonore sind zu /em/ und /en/ wore, im Gallische aber zu /am/ und /an/. En Iifluss vom Etruskische isch d Bildig vom Vatername mitem Suffix /-al-/.
Biispil:
- SLANIAI:UERKALAI:PALA - TISIUI:PIUOTIALUI:PALA »A de Slania, Tochter vom Uerkos, sin Grabstai. - Em Tisios, Soo vom Pivotios, sin Grabstai«. (Fundort: Davesco, Tessin)
- LATUMARUI:SAPSUTAI:PE:UINOM:NAŠOM »för de Latumaros und d Sapsuta: Wii us Naxos« (Fundort: Ornavasso, Piemont)
Literatur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Pierre-Yves Lambert: La langue Gauloise (1994)