Hermann Göring

Dr Hermann Wilhelm Göring (* 12. Januar 1893 z Roosehäim; † 15. Oktober 1946 z Nürmbärg) isch e füerende dütsche nazionaalsozialistische Politiker und Chriegsverbrächer gsi. Vom Mai 1935 aa isch er dr Ooberbefäälshaaber vo dr Luftwaffe gsi. Vo 1936/1937 aa het er d Füerig vo dr dütsche Wirtschaft und vom Riichswirtschaftsministerium übernoo.

Dr Göring isch im Erste Wältchrieg as Jagdflieger bekannt worde und het dr Orde Pour le Mérite überchoo. Er het am Hitlerbutsch (Novämber 1923 z Münche) mitgmacht und isch maassgääblig bim Ufstiig vo dr NSDAP gsi. Im August 1932 isch er zum Riichsdaagsbresidänt gweelt worde. Am Daag vo dr Machtergriffig het en dr Adolf Hitler zum Riichsminister ooni Bortfolio ernennt, zum Riichskommissar für e Luftvercheer und zum Riichskommissar für s pröissische Inneministerium. Am 11. April 1933 isch dr Göring au Ministerbresidänt vo Pröisse worde.

In de bäide letschte Posizioone isch dr Göring maassgääblig an dr Gliichschaltig und dr Verfolgig vo dr Opposizioon gsi, und het das üsserst brutaal gmacht. Er isch für d Gründig vo dr Gestapo verantwortlig gsi und für d Iirichdig vo de erste Konzentrazioonslaager ab 1933. Vom Oktober 1936 aa isch er dr Beufdragti für e Vierjooresblaan gsi und het d Ufrüstig o dr Weermacht zur Vorberäitig vom ene Aagriffschrieg gförderet. Er het d Maassnaame im Zämmehang mit em „Aaschluss“ vo Ööstriich gläitet, und eso im Merz 1938 d Iigliiderig vo Ööstriich in dr NS-Staat vewirkligt.

Er het süstematisch Wirtschaftsmaassnaame gege Juude verfolgt und am 12. Novämber 1938 d Verordnig zur Uschaltig vo de Juude us em dütsche Wirtschaftslaabe erloo. Im Juli 1940 – noch em schnällen Ändi vom Fäldzuug im Weste – het dr Hitler dr Göring zum Riichsmarschall ernennt.

Im In- und Usland het dr Göring bis zum Ändi vom Chrieg as äine vo de iiflussriichste NS-Politiker gulte. Daatsächlig het er aber, wie die historischi Forschig spööter zäigt het, vor und wääred em Chrieg zwar immer mee Ämter und Ditel überchoo, het aber wichdiste Verantwortigsberiich an konkurrierendi NS-Funkzionäär wie dr Heinrich Himmler und dr Joseph Goebbels verloore. As Schef vo dr Luftwaffe isch dr Göring wäge dr Niiderlaae in dr Luftschlacht um Ängland (Middi 1940 bis Aafang 1941), dr Bombardierig vom Riichsgebiet dur die Alliierte und em Schitere von ere Luftbrugg bi dr Schlacht vo Stalingrad (Ändi 1942) in Misskredit groote.

Am 31. Juli 1941 het er em Reinhard Heydrich dr Ufdraag gee, dr Völkermord an de öiropäische Juude (Holocaust), wo d Nazi em öifemistisch d „Ändlöösig vo dr Juudefroog“ gnennt häi, z organisiere.

Ab 1942/43, wo sich s Chriegsglück gänderet het, het sich dr Göring – wägen em Druck us dr Bardei und au us äigenem Aadriib – immer mee ins Brivaatlääbe zruggzooge und e dekadänt-luxuriööse Lääbensstil gnosse. E Hufe Ämter het er vo denn aa – wenn überhaupt – nume no uf representativi Art gfüert.

Dr Göring isch äine vo de 24 Aaklagte gsi im Nürmbärger Brozäss gege d Hauptchriegsverbrächer vor em Internazionaale Milidäärgrichtshoof. Er isch am 1. Oktober 1946 in alle vier Pünkt vo dr Aachlaag (Verschwöörig gegen e Wältfriide; Blaanig und s Duurefüere vom ene Aagriffschrieg; Verbräche gege s Chriegsrächt; Verbräche gege d Menschlikäit) schuldig gsproche und zum Tod dur Hänke verurdäilt worde. Am Oobe vor dr Hiirichdig het sich sälber umbrocht.

Liddratuur

Kwellenedizioone

Wassili Stepanowitsch Christoforow u. a. (Hrsg.): Verhört. Die Befragungen deutscher Generale und Offiziere durch die sowjetischen Geheimdienste 1945–1952 (= Veröffentlichungen des Deutschen Historischen Instituts Moskau. Band 6). De Gruyter, Berlin/Boston 2015, ISBN 978-3-11-041604-6, Kap. 1.3: Sowjetisches Verhörprotokoll des Reichsmarschall Hermann Göring, Kurort Mondorf, Luxemburg, 17. Juni 1945, S. 78–95 (Volltext uf books.google.de).

Churzdaarstellige

Gerhard Stoltenberg: Göring, Hermann Wilhelm. In: Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 6, Duncker & Humblot, Berlin 1964, ISBN 3-428-00187-7, S. 525–527.
Joachim C. Fest: Hermann Göring. Der zweite Mann. In ders.: Das Gesicht des Dritten Reiches. Profile einer totalitären Herrschaft. 11. Auflage. Piper, München/Zürich 1993, ISBN 3-492-11842-9, S. 103–119.

Biografie

Heinrich Fraenkel, Roger Manvell: Hermann Göring. Übersetzt vo cr Hedwig Jolenberg, bearbäitet vom Wolfgang Tschechne. Verlag für Literatur und Zeitgeschehen, Hannover 1964 DNB 451329309; NA: Pawlak, Herrsching 1981, DNB 810894998.
Stefan Martens: Hermann Göring. „Erster Paladin des Führers“ und „Zweiter Mann im Reich“. Schöningh, Paderborn 1985, ISBN 3-506-77474-3.
Richard Overy: Hermann Göring. Machtgier und Eitelkeit. Heyne, München 1986, ISBN 3-453-55138-9.
Alfred Kube: Pour le mérite und Hakenkreuz. Hermann Göring im Dritten Reich. Oldenbourg, München 1987, ISBN 3-486-53122-0.
Guido Knopp: Göring. Eine Karriere. Goldmann, Münche 2007, ISBN 978-3-442-15470-8.

Weblingg

Commons: Hermann Göring – Sammlig vo Multimediadateie

Nachlass Bundesarchiv N 1542

Fuessnoote