Spotjohr

Spotjohr

S Spotjohr, au Spötlig oder Herbscht, isch aini vu dr vier meteorologische un astronomische Johreszyte un lyt zwische Summer un Winter.

In dr gmäßigte Zone isch s d Zyt vu dr Ärn un d Zyt, wu d Bletter vu dr Baim aabegheie. Im Spotjohr vu dr Nordhalbchugle lauft d Sunne schymber vum Himmelsäquator zum sidlige Wändekrais.

Duur

Je nodäm, eb s Spotjohr uf dr Sid- oder Nordhalbchugle herrscht, wird unterschide zwisch em Sidspotjohr un em Nordspotjohr. Wel dr Zenitstand vu dr Sunne zwisch em sidlige un em nerdlige Wändekrais wanderet, widerholt si s Spotjohr in jedere Hemisphäre all Johr.

Aschtronomisch fangt s aa mit em Spotjohr-Äquinoktium:

uf dr Nordhemisphäre am 22. oder 23. Septämber,
uf dr Sidhemisphäre am 20. Merz oder in dr Nacht zum 21. Merz,
un hert uf mit dr Wintersunnewändi (21. oder 22. Dezämber uf dr Nordhalbchugle bzw. am 21. Juni im Side)

Wel d Umlaufbahn vu dr Ärd um d Sunnen um 1,7 Prozänt vun ere Kraisbahn abwycht, sin di vier Johreszyte nit ganz glych lang. Au dr klimatisch Aafang vum Spotjohr cha wäge däm e weng abwyche vum aschtronomische.

In dr Meteorology wäre em Spotjohr d Monet Septämber, Oktober un Novämber in dr nerdlige Hemisphäre bzw. Merz, April un Mai in dr sidlige Hemisphäre zuedailt.

Im Spotjohr verfärbe si d Bletter an d, voreb si derno abgheie. Ursach doderfir isch dr langsam Ruckzug vu dr Pflanzesäft in dr Stamm bzw. in d Wurzle. S Chlorophyll wird abböue un anderi Blattfarbstoff sorge fir di bunt Färbig, z. B. um Carotinoid un Anthocyan. Zum Dail sin si scho vorhär in dr Bleter vorhande, zum Dail wäre si nei bildet, wie d Anthocyan. Die Farbstoff hän e Schutzfunktion vor em Sunnelicht.

Im Spotjohr wird in e Dail Länder uf dr Wält au d Uhrzyt umgstellt vu dr Summer- uf di normal Zyt.

Fescht un Fyrtig im Spotjohr

Weblink

Commons: Spotjohr – Sammlig vo Multimediadateie

Herbst im dütschsprochige Wikisource

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Herbst“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.