Corpus iuris civilis
S Corpus Iuris Civilis (CIC oder, zum s besser vom chirchlige Corpus Iuris Canonici z undrerschäide, au CICiv, dt.: „Bestand vom zivile Rächt“) umfasst s Gsetzwärk, wo vo 528 bis 534 n. d. Z. im Ufdraag vom oströmische Kaiser Justinian under dr Läitig vom quaestor sacri palatii Tribonianus zämmegstellt worde isch. Es bestoot
- us eltere Kaiserdekret sit em Hadrian (Codex Iustinianus, zerst veröffentligt 529, mit Wirkig vom 30. Dezämber 533 in dr Zwäituflaag mit Gsetzchraft usgstattet),
- überarbäitete eltere Leerbüecher (Institutiones Iustiniani, veröffentligt 533) und
- Schrifte vo de römische Juriste (Digesten oder au Pandekte, veröffentligt 533).
E Nöiusgoob vom Codex Iustinianus isch Ändi 534 veröffentligt worde und das isch d Fassung, wo hüte bekannt isch. Zum Corpus Iuris Civilis ghöre usserdäm d Gsetz vom Justinian us dr Zit wo d Kodifikazion scho abgschlosse gsi isch (Novellae). Die si in brivate Sammlige und mäistens nume in dr griechische Fassig) überliiferet worde.
Dr Naame Corpus Iuris Civilis isch nit zitgenössisch; er isch erst im Humanismus brägt worde und chunnt vom Wärk Corpus Iuris Civilis vom Dionysius_Gothofredus (1549–1622) us em Joor 1583, won e Usgoob vo de Justinian-Teggst gsi isch.
D Nöikodifikazion vom Römische Rächt isch e Mäisterläistig gsi, bsundrigs wil s eso schnäll gmacht worde isch. Elteri Codices si obsolet worde und die Überarbäitig vom Rächt het die zuekümftigi Brozässfüerig seer erliichteret. In mängge Hiisichte wie zum Bischbil d Rächtsstellig vo Fraue und Sklave het s sich bim CIC um e Gsetzwärk ghandlet, wo us hütiger Perspektive zum Däil ganz fortschrittlig isch. Us dr domoolige Sicht hingege isch es en Usdruck vom Konservatismus gsi, wil in meerere Pünkt e letschts Mol d Vorstellige vo dr römische Rächtsdradizion de Forderige vo dr christlige Chille vorzooge worde si: So isch zum Bischbil d Schäidig usdrücklig erlaubt bliibe, und au die brivaträchtligi Stellig vo dr Frau, wo sich im Lauf vo dr römische Kaiserzit immer mee verbesseret het, isch noch em CIC no dütlig günstiger, as si s denn im christlige Middelalter worde isch.
Dr historisch Hindergrund vo dr Nöikodifikazion isch dr Verlust vom Iifluss vo dr römische Kultur gsi, wo scho vo de Zitgenosse woorgnoo worde isch. Dr Justinian het sich usdrücklig uf die groossi römischi Vergangehäit welle bezie. Mä het dorum beschlosse, s hochdifferenzierte römische Rächt, wo aber in e Hufe verschiidene Rächtskwelle (alti Gsetz, Kaisersprüch, Schrifte vo Juriste u.s.w.) verströit existiert het, in äim Wärk zämmezfasse und z bewaare. Drbii isch das Rächt usgschiide worde, wo in dr Spootantike nüme gulte het. Mä het au no die alte Rächtskwelle zum Däil veränderet und an die nöiji Rächtslaag aabasst, und zwar eso, ass mä bestimmti Reglige wäggloo oder die alte Rächtsteggst e chli anders formuliert het.
Litratuur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Mario Bretone: Geschichte des Römischen Rechts. Von den Anfängen bis Justinian. Beck, Münche 1992, ISBN 3-406-36589-2.
- Heumann/Seckel: Handlexikon zu den Quellen des römischen Rechts, 10. Uflaag, Graz 1958 online
- Wolfgang Kaiser: Die Zweisprachigkeit reichsweiter Novellen unter Justinian. Studien zu den Novellen Justinians. In: Zeitschrift der Savigny-Stiftung für Rechtsgeschichte. Romanistische Abteilung. Bd. 129, Heft 1, 2012, S. 392–474, doi:10.7767/zrgra.2012.129.1.392,
- Paul Koschaker: Europa und das römische Recht. 4. Uflaag. Beck, Münche u. a. 1966.
- Arnold Vinnius: Institutionenkommentar Schuldrecht. Text und Übersetzung. Ins Deutsche übersetzt von Klaus Wille. Mit einer Einführung von Reinhard Zimmermann. Müller, Heidelberg 2005, ISBN 3-8114-5220-7
- Gerhard Wesenberg, Gunter Wesener: Neuere deutsche Privatrechtsgeschichte. Im Rahmen der europäischen Rechtsentwicklung. 4. Uflaag. Böhlau, Wien u. a. 1985, ISBN 3-205-08375-X, S. 22 ff.
- Franz Wieacker: Privatrechtsgeschichte der Neuzeit. Unter besonderer Berücksichtigung der deutschen Entwicklung (= Jurisprudenz in Einzeldarstellungen. Bd. 7, ZDB-ID 501118-8). 2. Uflaag. Vandenhoeck & Ruprecht, Göttinge 1967.
Weblingg
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Corpus iuris civilis: Digesta Justiniani. Infortiatum. Mit dr Glossa ordinaria vom Accursius und mit Summaria vom Hieronymus Clarius. - Venedig: Baptista de Tortis, 1495. Digitalisierti Usgoob vo dr Universitäts- und Landesbibliothek Düsseldorf
- Digitalisierte Ausgabe des Corpus iuris Civilis mit Glossa ordinaria vo dr Universität Bologna (Lyon 1560)
- Änglischi Übersetzig
- Anfang des Corpus Iuris Civilis. Die Institutionen, dütschi Übersetzig
- Dütschi Übersetzig vom 1. Buech vom Codex Justinianus
- The Roman Law Library – mit em latiinische Text vom CIC (Yves Lassard, Alexandr Koptev)
- Usschnitt us em Codex in änglischer Übersetzig.
- Informazioone über s römische Rächt.
- Informazioone über s römische Rächt.
- Digitalisierig vo dr Bayerische Staatsbibliothek: Corpus iuris civilis. Iustiniani Institutiones. Mit de Glossa ordinaria vom Franciscus Accursius. Mainz: Peter Schöffer, 23.V.1476.
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Corpus_Iuris_Civilis“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |