Bern-Engihalbinsle

D Engihalbinsle isch e Halbinsle wo vo de Aare i merere Schlaufe umflosse werd und ghört zu de Stadt Bern, wo öppe 4 Kilometer witter südlich lit. D Halbinsle isch wege de Aareschlaufe, wo öppe 50 Meter wiiter une sind, vo Natuur us guet gschützt, nume im Süüde isch e 200 Meter braiti Stell, wo nöd vom Fluss umflosse werd. Di östlich Schlaufe bildet de Thormebodewald und die nördlich de Rychebachwald. Zwüschet de zwee Wälder lit s Engimeisterguet und d Tiefenou, südlich devo s Rossfeld und d Felsenou. De Ort isch en wichtige archäologische Fundplatz us de Latène- und Römerzitt.

Gschicht

s Oppidum Brenodor

D Engi isch i de mittlere Latène-Zitt bisidlet wore, öppe im uusgende 3. vorchristliche Joorhundert. Die Sidlig i de Tiefenou isch mit 5 Hektaare scho ordeli grooss gsii und d Deponierig vo öber 1000 Iseobjekt dütet zudem uf e Kultplatz hii, woll vo Schmide: Werchzüüg, Waffe, Wagetail und Isebarre sind muetwillig unbruuchbar gmacht und gopferet wore.

Im 2.Jh.v. Chr. isch d Engi mit Wäll verstärcht wore und isch mitere Flächi vo 140 Hektaare noch Alteburg-Rhiinau s zwaitgrööst keltische Oppidum im Piet vo de Helvetier gsii. D Sidlig isch denn bim Engimeisterguet glege und het fast 15 ha umfasst. D Helvetier hend de Ort ane 58 v. Chr. abebrennt und s Land verloo, aber nochdem si vom Cäsar bi Bibracte gschlage wore sind, hend si s Oppidum wider bibaut, e nu halb so grosses Dorf isch denn im Rychebachwald noi gründet wore. Aber au im Thormebodewald sind Baute ufgstellt wore.

Noch de Iigliderig vo de Helvetier is Römische Riich isch de Ort uusbaut wore. Im Rychebodewald isch entlang vo de Strooss e 750 Meter langs Dorf (vicus) gsii. Nebet Woonhüser het mer au e römisch Bad, e Tempeli und Werchstett uusgrabe. Südlich bim Engimeisterguet isch en Kultbezerk gsii, mit drai galloromanische Viereggtemple, und enere chliine Arena. Im Thormebodewald sind Schmittene gsii, und ahand vom Berner Zinktefeli, wo do gfunde woren isch, het de Ort Brenodor ghaisse.

Meriri Fridhöf sind im Süüde bi de Wallalaage gsii. E Stroos het d Sidlig mit Aventicum verbunde. D Sidlig schiint ane 259 vo de Alemane abebrennt wore z sii, isch aber bis is iigende 4. Joorhundert biwont gsii. Nochene isches e Wüestig gsii, nume im 14 Jh. isch e Chappeli för de St. Ägidius baut wore. Im Mittelalter het mer d Engi as Staibruch för d Stadt Bern gnutzt.

Wertschaft

Im römisches Vicus hets Töpferaie ghaa, wo i de Römerzitt ires Gschier witume verchaufe hend chöne. I de Werchstett im Vicus isch zudem mit Glas und Metall gschafft wore, und de Ti.Cl. Peregrinus het Sälbeli verchauft: Zimtsalbi, Myrresalbi, Chrätzesalbi sind under anderem i sim Sortiment gsii. Usserhalb vo de Sidlig, wo nu en Tail vo de Halbinsle bideckt het, isch e Bronzgüsserai und e Schmitti gsii. Keltischi und spööter römischi Münze bizüüget e regi Handelstätigkait vo de Biwoner. Natürli sind au Importstugg usem Mittelmeerruum gfunde wore.

Religioo

D Engi isch mit sinene Temple offesichtlich au de Kultplatz vo de regio O... gsii. Inschrifte bizüüget d Verehrig vo de Sulevie und em Schmiidgott Gobanos, dem sind woll au die vile Iseobjekt gopferet wore, wen au e Chriegsgott i Froog chunnt. E Darstelig vonere Frau mit blutte Brüst und Chorngarbe i de Arm zügt vomene haimische Fruchtbarkaitskult. Imene Grab sind schliessli no Figürli vo Rössli und vonere Göttin gfunde wore, wo en typische keltische Halsring, en torques, aahett. Im Mittelalter isch as anzige Bau s Ägidius-Chappeli gstande, gnau öberem gröschte galloromanische Tempel.

Weblinks

• Anne-Marie Dubler, Hans Grütter, Urs Martin Zahnd, Beat Junker, Bruno Fritzsche, Alfred Kuert: Bern (Gemeinde). In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
• Archäologische Spaziergang
• s Römerbad vo de Engihalbinsle, Archäologische Dienst vom Kantoo Bern