Bass (Stimmlaag)
| Stimmlaage für Choorsänger | |
|---|---|
| Frauestimme | Mannestimme |
 Sopraan (S) |
 Tenoor (T) |
 Mezzosopraan |
 Bariton |
 Alt (A) |
 Bass (B) |
Als Bass (vo latiin. bassus, ‚reichlich‘; Pl. d Bäss) wörd diè düèfschti Gsangsstimmlaag bezeichnét. Èn Sänger i sèllèrè Stimmlaag wörd eifach Bass odder au Basso benamst. Nu wènnig Bäss hèn è großes Volumè bi zimli düèfè Döön un eim nõch unnè erwittertè Donumfang, hüfig au è dunkli Färbig. Sèbbi Basssänger bezeichnèt mò au als Dramatischè Basso Profondo odder umgangsschprõchlich au als schwarzè Bass.
D Bezeichnuig hèt sich mit dè Meeschtimmigkeit uusbildèt, wo mò d Stimm, wo dè Cantus firmus ghaaltè hèt, als Tenor gnennt hèt. Diè zweit Männerschtimm hèt als musikalischer Gegèschpiller vum Tenor znägscht dè Nammè contratenor chriègt, isch abber am Aafang uugfäär i dè glychè Laag un Tessitur wiè dè Tenor. Spôter isch dè Donumfang vo dè Komposition uff uugfäär zwei Oktavè un d Stimmè übberènand gschichtet worrè, d Gegèschtimmè sin nõch obbè odder unnè uusgwichè un mò hèt zwǜschè ènèrè hochè Gegèschtimm contratenor altus un èrè düèfè Gegèschtimm contratenor bassus unterschiddè. Uus sèllè Bezeichnigè hèn sich denn au d Bezeichnigè Altus un Bassus entwicklèt, wo deilwys au Basis gheißè hèt.
Dè Donumfang vo dè Bassschtimm gòt uugfäär vom F bis f’. Mèngi Partiè volangèd au E odder D, z. B. Osmin us D Entfüürig us èm Serail un Baron Ochs us èm Rosèkavalyr. È kräftigs F wörd im Haydn sim Oratorium D Schöpfig i dè Ariè Nun scheint in vollem Glanze vorgää, woby sich d Stimm gegèm Orcheschter un dè Kontrafagott klanglich durchsetzè söllèd. Dè Mahler Guschtav hèt im Schlusssatz i sinèrè 2. Sinfony für d Bassschtimm vum Chor èn Stimmumfang vo ,B bis f1’ notyrt.
È baar Bäss vo dè russischè Chör, wo mò Oktavischtè nennè duèt (abgleitet vo dè Oktavè, im ängèrè Sinn "ei Oktavè düèfer“), singèd au ei Oktavè düèfer wiè diè übrigè Bäss, also im Kontrabass, un wechslèd nit i s Bass-Regischter. Sèlli Stimmlaag wörd au (zimlich wènnig) solistisch ygsetzt, è baar Komponischtè hèn für sèlli spezièlli Stimmlaag Soloschtüggle gschribbè (u. a. Solopart im Geischtlichè Chorkonzärt no. 21 vom Dmitri Stepanowitsch Bortnjanski).
Statistisch gsää sin 5 % vo dè Männerschtimmè Bäss. Profundi Bäss sin seltè.[1] Schu i dè Schulchör vum 17. un 18. Johrhundert sin guèti Bäss Mangelwar gsi. Dè Michael Praetorius hèt 1619 im Syntagma musicum empfollè, d Schwächi vo dè Bäss mit eim Strychbass zu kompensyrè.[2] Au bim Thomanerchor zuè dè Zyt vum Bach hèt bi dè Ufffüürigè vo A-cappella-Wärch immer è Strychinschtrumänt dè Bass mitgschpillt.[3]
- Spezialisyrti Bass-Stimmfächer
- Hochè Bass, au Basso cantante dauft
- Charakterbass
- seriösè Bass
- Bassbuffo, für heiteri Opèrèrollè
- Bassbariton isch è Fach zwǜschè Bass un Barydon. Er cha sowoll düèfèrè Barydonpartiè (wiè z. B. Scarpia i dè Tosca odder vyr Bösewicht us Hoffmanns Erzählungen) wiè au höcheri Bassrollè (z. B. Bartolo, van Bett odder Kaspar) singè.
- Berüèmti Bass-Rollè in Opèrè un Oratoriè
- Osmin, D Entfüürig us èm Serail vom Wolfgang Amadeus Mozart
- Don Alfonso, Così fan tutte vom Wolfgang Amadeus Mozart
- Leporello, Don Giovanni vom Wolfgang Amadeus Mozart
- Sarastro, D Zauberflötè vom Wolfgang Amadeus Mozart
- Der Baron Ochs auf Lerchenau, Dè Rosèkavalyr vom Richard Strauss
- Don Basilio, Il barbiere di Siviglia vom Gioachino Rossini
- van Bett, Bürgermeischter, Zar un Zimmermaa vom Albert Lortzing
- Rocco, Fidelio vom Ludwig van Beethoven
- Kaspar, Dè Freischütz vom Carl Maria von Weber
- Boris Godunow, Titelparty us dè glychnamigè Opèrè vom Modescht Mussorgski
- Don Quichotte, Titelparty us dè glychnammigè Opèrè vom Jules Massenet
- Fiesco, Simon Boccanegra vom Giuseppe Verdi
- Philipp II., Don Carlos vom Giuseppe Verdi
- Gurnemanz, Parsifal vom Richard Wagner
- Hagen, Götterdämmerig us dè Tetralogy Der Ring vo dè Nibelungè vom Richard Wagner
- Elias, Elias vom Felix Mendelssohn Bartholdy (Oratorium)
È Aazaal vo bedütendè Bass-Sänger isch uff dè Lischtè vo berüèmtè Sänger vo klassischer Musig uffgfüürt.
Luèg au[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Aamerkigè un Einzelnõchwyys[ändere | Quälltäxt bearbeite]
- ↑ Peter-Michael Fischer: Die Stimme des Sängers. S. 129
- ↑ „Darumb ich dann etliche Cantores dazu ermahnet/ und were sehr zu loben/ wenn es ihrer viel also vor die hand nehmen/ daß sie sich uff einer Baßgeigen/ den Baß im Chor mitzustreichen/ (welches dann gar eine leichte Kunst ist) exerciren möchten/welches/weil man in allen Schulen nicht allezeit gute Bassisten haben kann/ das Fundament trefflich zieret und strercken hilft.“ Michael Praetorius, Syntagma Musicum III S. 145
- ↑ Arnold Schering: Johann Sebastian Bachs Leipziger Kirchenmusik. Studien und Wege zu ihrer Erkenntnis. VEB Breitkopf & Härtel, Leepzisch 1954, au 1956.
|
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Bass_(Stimmlage)“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |