Alaska-Airlines-Flug 261

Dialäkt: Bärndütsch

Alaska-Airlines-Flug 261
E MD-83 vo der Alaska Airlines
Unfall-Zusammenfassung
Uufallart	Mechanisches versäge wäge mangelhafter Wartig. Materialermüedig
Ort	Pazifik i der Neechi vo der Vereinigte Staaten Insle Anacapa
Datum	31. Januar 2000
Todesopfer	88
Lüt, wo überläbt hän	0
Verletzti	0
Luftfahrzüüg
Luftfahrzüügtyp	McDonnell Douglas MD-83
Betriiber	Alaska Airlines
Kännzeiche	N963AS
Flugnummere	AS261
Abflughafe	Mexiko Flughafe Puerto Vallarta
Zwüschelandig	Vereinigte Staaten Flughafe San Francisco
Zilflughafe	Vereinigte Staaten Flughafe Seattel-Tacoma
Passagier	83
Besatzig	5

Der Alaska-Airlines-Flug 261 isch e Flug mit ere McDonnell Duglas MD-83, am 31. Januar 2000 vo Puerto Vallarta z Mexiko nach Seattle i der USA, mit em ne Zwüschestopp z San Francisco gsi. Ds Flugzüüg isch vor Los Angelas i ds Meer gstürzt. Alli 88 Persone an Bord sy gstorbe.

Ds Flugzüüg

D McDonnell Douglas MD-83 isch im Jahr 1992 isch Boue worde. Ds Flugzüüg het 26.200 Flugstunde uf em Buggel gha.

Flugablouf

D Route vom Alaska Airlines Flug 261.

Der Start u die erschte Problem

Nach em Start im Puerto Vellarta um 13:37 Uhr PST (22:37 Uhr MEZ) isch ds Flugzüüg uf d Reiseflughöchi vo 31.000 Fuess (9400 Meter) gstige u het Kurs i Richtig San Francisco gno. Churz druuf abe het’s di erschte Problem gä. Ds outomatische Trimmsystem isch usgfalle, wo derfür sorgt, das sech ds Höheleitwärch ohni grosse Chraftufwand gäg ufe u abe bewegt. Mit Hilf vom Höheleitwärch haltet me ds Flugzüüg im Reiseflug stabiil. Da’s usgfallen isch, hei di beide Pilote starch am Stüürchnüppel müesse zieh, um d Flughöchi chönne z halte. Zwöi Stund nach em Start hei der Käpten Ted Thompson u sy Kopilot William “Bill” Tansky, ds Wartigscenter vo der Alaska Airlines z Seattle kontaktiert. Zuesätzlech hei si über ne Landig uf em Flughafe z Los Angeles nache dänkt. Weder d Pilote no d Lüt im Wartigscenter hei di gnaui Ursach vom Problem gfunde. Da d Pilote gmeint hei d Modul, wo ds Höheleitwärch bewege, funktionieri nümm, hei si versuecht, ds verchlemmte Höheleitwärch z befreie. Abwächsligswys hei si ds Houpt u ds Alternativtrimmsystem ygschalte, um ds Leitwärch wider i gang z setze. Das isch ne allerdings nid glunge. Underdesse hei d Pilote mit em ne Flugdienschtberater drüber diskutiert, ob ds Flugzüüg z San Francisco oder z Los Angeles söll glandet wärde. D Pilote hei sech du für der Flughafe Los Angeles entschide. Später het ds NTSB gseit das die Entscheidig vo dene Pilote sehr umsichtig u gschyd sygi gsi. Doch der Flugdienschtberater vo der Alaska Airlines het versucht d Pilote derzue z bewege nach San Francisco wyterzflüüge. Uf em Stimmerekorder isch ds ghöre, dass sech d Flugdienschtberater übere Zytplan sorge gmacht hei, we das Flugzüüg uf L.A. chämti.

Ds Trimmsystem vo der MD-83.

Der erschti Sturzflug u der Abfang

Wo d Pilote um 16:09 Uhr PST (01:09 Uhr MEZ) ds Höheleitwärch mit beidne Trimmsystem hei welle manuell befreie, het ds Höheleitwärch plötzlech extrem starch nach unde usgschlage u d Maschine i ne steile Sturzflug zwunge. Ds Flugzüüg, wo uf ere Flughöchi vo 31.500 Fuess (9600 Meter) gflogen isch, isch uf 26.000 Fuess (7924 Meter) u später sogar uf 23.700 Fuess (7223 Meter) gsunke. D Pilote hei mit rund 630 Newton (63 kg) am Stüürchnüppel müesse schrisse, um ds Flugzüüg us sym Sturzflug abzfange. Ds Flugzüüg het innerhalb vo 80 Sekunde rund 7800 Fuess Höchi verlohre.

Der Alaska Airlines Flug het du der Flugkontrolle z Los Angeles mitteilt, dass si es Problem mit der Stüürig heigen u si uf em Los Angeles International Airport wei Lande. D Aflugkontrolle het du welle wüsse, ob d Pilote uf e ne tieferi Flughöchi wei sinke. Uf das abe het der Käpten Tompsen gseit, dass är uf rund 10.000 Fuess well sinke, um sicher z ga, dass är der Jet chönni stüüre. Är willi der Sinkflug über der Bucht düre füehre. D Pilote hei nid bewohnts Gebiet welle überflüüge u so Mönsche uf em Bode i Gfahr bringe. Das het ds NTSB später als sehr gschyd komentiert.

Video vom zwöite Sturzflug vo der NTSB.

Der zwöiti Sturzflug u der Absturz

Um 16:19 Uhr PST (01:19 Uhr MEZ) sy uf em Stimmerekorder vier dütlech hörbari Schleg z ghöre u uf das abe es extrem luuts Grüüsch. Aschliessent isch ds Flugzüüg wider i ne Sturzflug übergange. Flugzüüg wo i der Neechi sy gsi u d Maschine beobachtet hei, hei das was sy hei gseh der Aflugkontrolle gmäldet. Drum het d Aflugkontrolle z Los Angeles ou der Versuech under no d Pilote z kontaktiere. Obwohl ds NTSB bim ablose vom Stimmerekorder der Kopilot het ghört Mayday rüefe, isch dä Funkspruch nie bi der Aflugkontrolle acho. D Pilote hei wäret em ganze Sturzflug probiert ds Flugzüüg abzfange. Doch d MD-83 isch nümme z rette gsi. D Maschine isch du vo 18.000 Fuess (5500 Meter), mit ere Gschwindigkeit vo 400km/h u ere Sinkrate vo 67 m/s, i tiefi gschosse u isch gueti 81 Sekunde Chopfüber gfloge. Um 16:22 Uhr PST (01:22 Uhr MEZ) isch der Flüüger Chopfüber, 23 km zwüsche de beide Küschtestedt Port Hueneme z Kalifornie u der Insle Anacapa, uf em Wasser ufgschlage. Der Ufschlag uf ds Meer isch so heftig gsi, das ds Flugzüüg sofort kabutt gangen isch u alli Mönsche an Bort ougeblicklech sy tot gsi.

D Untersuechig

D Bärgig vom Frack u d Analyse

D Gwindestange vom Flug 261

D Ermittler hei mit Hilf vo mene Sonar ds Frack gfunde u 85% vo allne Teili chönne bärge. Under dene Teili sy ou ds Heck u di beide Flugschryber gsi. Ou d Metallstange mit em Gwing für ds Trimmsystem, so wi d Muettere, dür die sech ds Gwing bewegt u d Ändmuettere het me gfunde. D Gwindestange wird mit eim Motor dräjt. We sech d Gwindestange dräjt, bewegt sech d Muettere je nach Dräjrichtig ufe oder abe. So wird ds Höheleitwärch bewegt. D Gwindestange isch mit Metallfäde umwicklet gfunde worde, die sy als Räschte vom Gwing vo der befeschtigte Muettere identigiziert worde. D Analyse het später ergä, dass ds Gwing vo der Muettere scho vor em Flug 261 dür e hüüffig Gebruuch zu 90% isch abtreit gsi u ds Gwing währed em Unfallflug du komplett kabutt gangen isch. Sobald ds Gwing verseit het, isch ds Höheleitwärch lose gsi u isch dür di aerodynamische Chreft ruckartig nach ufe drückt worde. Das het der erschti Sturzflug usglöst. D Gwindestange wo am Höheleitwärch isch befeschtiget gsi, isch du nume no vo nere einzige chlyne Ändmuettere i syre Position ghalte worde. So het sech ds Höheleitwärch nid über die aerodynamische Gränzen us bewegt u d Pilote hei ds Flugzüüg chönne flüge. Di Ändmuettere isch aber nie derfür dänkt gsi, ds ganze Leitwärch i syre Position z halte. Si isch de Belaschtige wo uf se gwürckt hei nid gwachse gsi, so das si nach e mene wyli het la gah. So hei d Pilote di kompletti kontrole über d Höchi verlohre u z Flugzüüg het sech i sy final Sturzflug gsänkt. Ds NTSB het ahand vom Zytruum vo de letschte Inspäktione am Flugzüüg fescht gstellt, das ds Gwing vom Höheleitwärch stercher isch verschlisse gsi, als das es normal gsi wär. D Abnutzig vom ne Gwing entspricht pro 10.000 Flugstunde 0,3 mm u di vorussichtlechi Abnuzig lyd bi 25 µm. Ds NTSB het du einigi potentielli Gründ für die starchi Abnutzig gsammlet, da drunder ou der Wächsel vom Fett zum Schmiere vo der Gwindestange vom Schmierfett Typ 28 zum Typ 33 nach däm das vo Boeing isch erloubt worde. Später het ds NTSB usegfunde, dass der Wäschsel vom Schmierfett nid der Grund für e Absturz isch gsi. E wytere mügleche Grund, däm ds NTSB nache isch, isch di fählendi Schmierig vo dene Teili gsi. Nach ere gnaue Untersuechig vo der Gwindestangen u der Muettere hei si feschtgstellt, dass bim Unfall kei würksami Schmierig isch vorhande gsi. Schlussändlech isch di fählendi Schmierig u di druus resultierendi starchi Abnutzig vo de Teili zur Ursach vom Unfall erchlärt worde.

Di Fählendi Schmierig u d Axialspiilprüefig

D Untersuechig isch du fortgsetst worde, für e Grund für ds Fähle vo der Schmierig z finde. Me het du der Wartigsmechaniker wo d Maschine vom Flug 261 zletscht gwartet het befragt u dä het gseit das d Wartig ei Stund duuret het. McDonnell Dougles het i de Büecher allerdings e Wartigszyt vo vier Stund a gä. Nach dene Agabe seit ds NTSB, dass der Mechaniker die Teili nid gnüegend gschmieret het. D Laborteschts hei aber ergäh, dass d Abnutzig innerhalb vo vier Mönet zwüsche der Schmierig u em Absturz vom Flugzüüg unmüglech so starch het chönne usfalle. Drum het’s no anderi Ursache müesse gä ha.

Um e Verschleiss vom Gwing u dä innerhalb vo der Muettere z überwache, het me regelmässig e Axialspiilprüefig (end play check) düregfüehrt. Drum het ds NTSB nach em Grund gsuecht, wiso das bim letschte end play check di fählendi Schmierig u di starchi Abnutzig nid ufgfalle sy. D Undersuechig het ergä, dass d Alaska Airlines bim end play check Wärchzüüg verwändet het, wo si sälber härgstellt het, ds Wärchzüüg het nid de Aforderige vom Härsteller entsproche. Teschts hei du zeigt, dass die Wärchzüüg zu ungnaue Mässige chöi füehre. We bi der letschte Inspäktion gnaui Mässige vorgläge wäre, de wärs müglech gsi, das die Mässig di extremi Abnutzig azeigt hätti u die betroffene Teili usgwächslet worde wäre. Am 27. Septämber 1997, währed der letschte planmässige Kontrolle, wo e Axialspiilprüefig isch düre gfüehrt worde, het d Mässig vo der Abnutzig ergä, dass me am Limit vo der Toleranz isch. Uf das abe het der Mechaniker der Usdusch vo der Muettere in Uftrag gä. Drei Täg später isch die Arbeit no immer nid gmacht gsi u e nachdräglechi Mässig het e Wärt underhalb vo der Toleranz ergäh. Drum isch d Uswächslig nid usgfüehrt worde.

D Verlängerig vo de Wartigsintervall

Zwüsche 1985 u 1996 het d Alaska Airlines mit der Erloubnis vo der FAA der Zytruum zwüsche de Schmierige vo der Gwindestange sowi der “End Play Check” erhöht. Da vo däm Zytpunkt a jedi Schmierig oder jede “End Play Check”, nümme düregfüehrt worde sy, isch das ou e Müglechkeit gsi di extremi Abnutzig z erchläre. D Alaska Airlines het i dere Zyt wenig Gäld gha u het versuecht dür gringeri Wartigschöschte Gäld z spare. Ds NTSB isch der Meinig gsi, dass Alaska Airlines hätti müesse überprüefe, ob die Erhöhig vo de Wartigsintervall nid e Gfahr würd darstelle. Öppis derartigs isch aber gar nid düregfüehrt worde. Zudäm seit ds NTSB, d Wartig u ds Wartigspersonalusbildig bi Alaska Airlinse sygi über mehreri Jahr mangelhaft gsi.

Der John Liotine

Ab 1996 het Alaska Airlines allerdings kei Sondergenämigung me gha vo der FAA. Lut der Sändig Mayday - Alarm im Cockpit, het d Alaska Airlines aber d Flugzüüg für Ysatzfähig erchlärt obwohl ds Wartigspersonal no gar nid isch fertig gsi mit der Wartig. 1998 het der John Liotine e Agstellte vo der Alaska Airlines d Airlines bi der FAA gmäldet. Är het sech sorge gmacht das di Mangelhafti Wartig eines Tages chönnti Mönscheläbe choschte. Am 22. Dezämber 1999 het d Behörde e Razia bi der Alaska Airlines düre gfüehrt u Wartigsunderlage beschlagnamt. Uf das abe het d Alaska Airlines der John Liotine i d Ferie gschickt. Der Liotine het du aber e Verlümdigschlag gäge d Airlines erhobe. Die het mit e mene Verglych vo öppe 500.000$ gändet. Nach der Beschlagnamig vo de Wartigsunderlage het’s du e Undersuechig gä wo drei Jahr hät sölle dure. D Undersuechig het du ergä, das es mehreri 100 Verstöss gäge di Nationale Vorschrifte het gä. Es sy zum Bispil Wartigs Brichte gfälscht worde. Für das Verhalte het d Alaska Airlines e Gäldstraf zalt.

Nach em Absturz vom Flug 261 enteckt der John Liotine i syne alte brichte, das es e diräkte zäme hang zwüschem Absturz u ihm git. 1997 het är der Uftrag zur Uswächslig vo der Muettere gä, wo när nid isch usgfüehrt worde.

Schlussfolgerige

D NTSB luegt di folgende Facktore als Unfallursach a.

• D Alaska Airlines het d Wartigsintervall zwüsche de Schmierige mit der Erloubnis vo der FAA verlängeret, was wahrschindlech di extremi Abnutzig erhöht het.
• D Alaska Airlines het d Intervalle vo de End Play Checks mit Erloubnis vo der FAA erhöht, was di extremi Abnutzig vo der Muettere überhoupt ermöglecht het, bis es zum Versage vom Höheleitwärch cho isch, ohni d Müglechkeit vo so mene Vorfall z erchenne.
• Wäg eim Teili wo verseit darf es Flugzüüg eigentlech nid Abstürze. Darum gseh d Vorschrifte vor, das es Sicherheitssystem dür nes anders Sycherheitssystem gsicheret wird. Doch bi der MD-80 (D MD-83 wird als MD-80 zelt) het’s am Ändi vo der Stange nur ei einzigi Ändmuettere. We ds Höheleitwärch verseit, isch also kes wyters System vorgseh gsi wo der Absturz verhinderet. Das isch e verstoss gäge d Vorschriefte.

D Nachwürckige

Ds Dänkmaal i Form vo nere Sunnenuhr z Port Hueneme

Nach em Absturz vom Flug 261 het d Alaska Airlines in Port Hueneme es Dänkmal i der Neechi vo der Absturzstell la errichte, ganz ähndlech wi’s d Swissair nach em Absturz vom Swissair-Flug 111 u d Trans World Airlines nach der Explosion vom Flugzüüg uf em TWA-Flug 800 gmacht hei. D Sunnenuhr wo der Bud Bottoms entworfe het, wirft ihre Schatte all Jahr am 31. Januar um 16:22 Uhr Ortszyt uf d Gedänktafele vo de Opfer.

Für ihri Tat währed em Flug isch der Käpten Ted Thompson u der Kopilot Bili Tansky vo der International Air Line Pilots Association mit der guldige Medallie für ihri Heldetat uszeichnet worde. Bis hüt isch dä Fall der einzig, wo d Pilote die Medallie nach em Tod übercho hei.

Der Flugunfall vom Alaska-Airlines Flug 261 isch i der vierte Episode vo der 1. Staffle vo der Fernsehserii Mayday – Alarm im Cockpit verarbeitet worde. Uf änglisch isch der Film under em Titel “Cutting Corners” erschine. Uf dütsch heisst der Film Ausser Kontrolle.

Ähnlechi Unfäll

• Aeroflot-Flug 8641
• Air-Moorea-Flug 1121

Weblink

 Commons: Alaska-Airlines-Flug 261 – Sammlig vo Multimediadateie

• Flugunfalldate u -bricht im Aviation Safety Network
• Aircraft Accident Report: Loss of Control and Impact with Pacific Ocean Alaska Airlines Flight 261 McDonnell Douglas MD-83, N963AS About 2.7 Miles North of Anacapa Island, California January 31, 2000. (PDF; 2,37 MB) vom NTSB, 30. Dezember 2002, abgrüeft am 2. Oktober 2019 (änglisch).
• Todesflug 261 Das Protokoll. Artikel uf abendblatt.de vom 16. Dezämber 2000 (Hamburger Abendblatt)
• Ein schockierender Befund. Artikel uf fokus.de vom 21. Februar 2000 (Focus Magazin)

Quelle

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Alaska-Airlines-Flug_261“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.