Kaspischs Meer

Kaspisches Meer
	Satellitenufnahm vum Kaspische Meer
Geographischi Lag	Aserbaidschan, Kasachstan, Iran, Russland, Turkmenistan
Zueflüss	Wolga, Ural, Kura, Terek
Abflüss	abflusslos
	Date
Koordinaten	41° 0′ N, 51° 0′ OKoordinate: 41° 0′ N, 51° 0′ O
	Kaspisches Meer (Russland) Kaspisches Meer
	Kaspisches Meer (Russland) Kaspisches Meer
Diefi unter em Meeresspiegel	28 m unter em Meeresspiegel
Flechi	386.400 km²
Seebreiti	435 km
Volume	78.700 km³
Maximali Diefi	995 m, Seegrund 1.023 m unter em Meeresspiegel
Mittleri Diefi	184 m
Bsundrigs	greschte See vu dr Ärd,; zwootdiefschti natyrligi Depression,; Ärdeelferderig, fischrych

E aglüegti Version vo derre Site, wo am 24. März 2024 freige worre isch, basiert uff derre Version.

fffff

S Kaspisch Meer (persisch دریای خزر/دریای مازندران, aserbaidschanisch Xəzər dənizi, russisch Каспийское море) isch dr grescht See vu dr Ärd. S lyt z Wescht-Asie un im usserschte Oschteuropa ohni natyrligi Verbindig zue dr Ozean in dr große Aralo-Kaspische Niderig. Im Norde gränzt s an Russland un Kasachstan, im Oschte an Turkmenistan, im Side an dr Iran un im Weschte an Aserbaidschan.

Geografi

S Kaspisch Meer lyt in ere wytlaififge un bis zue 1.023 m diefe natyrlige Depression unter anderem zwisch em große Kaspische Sank im Norde, dr Kasachesteppe im Nordoschte, em große Diefland vu Turan im Oschte, em Elburs im Side un em Kaukasus im Weschte. Aserbaidschan het am Kaspische Meer e rund 800 km langi Kischte, Iran 750 km, Kasachstan 1894 km, Russland 960 km un Turkmenistan 1768 km.

S Kaspisch Meer isch, je no Definition, Dail vu dr Gränz zwische Europa un Asie un dailt dodermit Eurasie in zwee Kontinänt.

D Flechi vum Kaspische Meer lyt bi 386.400 km², dodermit isch di grescht vu Land umschlossen Wasserflechi vu dr Ärd un dodermit dr grescht See. D Flechi entspricht uugfehr dr Flechi vu Dytschland un Belgie oder au vu dr Oschtsee ohni s Kattegat. D Nord-Sid-Uusdehnig lyt bi 1200 km, d Wescht-Oscht-Uusdehnig bi 435 km (im Mittel 300 km). Derwylscht dr groß Norddail nume rund 6 m dief isch, goht di diefscht Stell im Side 995 m aabe. Wel d Wasseroberflechi uf -28 m NN lyt, isch des Diefemaximum bi -1023 m NN un dodermit di zwootdiefsdcht natyrlig Depression vu dr Ärd noch em Baikalsee, wu uf bis -1182 m NN aabe goht.

S Kaspisch Meer het kai natyrligi Verbindig zue dr Ozean. No dr geografische Deinition isch s dodermit e See, s wird nume „Meer“ gnännt, wel s eso groß isch un wäg em Salzghalt vum Wasser. Iber d Wolga, dr Wolga-Don-Kanal un dr Don git s aber e schiffbari Verbindig iber s Asowsche Meer zum Schwarze Meer.

Im Kaspische Meer het s e Huffe Insle. Di maischte sin chlai un nit bsidlet, s git aber au e baar, wu wäg dr Ärdeelvorchuu wichtig sin, vor allem an dr Kischte vu Aserbaidschan.

Entstohigsgschicht

Am Änd vu dr Yyszyte, wu di gwaltige Yysmasse vu dr Gläschter hän aafange daue, het sich dr ganz Kaspisch Sank allmee mit Wasser gfillt. Iber d Manytschniderig im Weschte het s Kaspisch Meer e Verbindig ghaa mit em Schwarze Meer, wu dertemol aber nonig mit em Mittelmeer verbunde gsii isch, un im Oschte iber d Aralo-Kaspisch Niderig e Verbindig mit em Aralsee.

Änderige im Wasserspiegel

Im 20. Johrhundert isch d Seeflechi bis in d 80er Johr stark zruckgange, am Aafang isch si bi rund 420.000 km² gläge. S Absinke vum Seespiegel het sich sich vor allem in dr Johr 1930–941 un 1970–1977 mit ere Intänsitet vu 16 bzw. 14 cm pro Johr vollzoge. Ab 1978 isch dr Seespiegel wider stark aagstiige, bis 1994 mit eme Aastiig vu 14 cm bis 40 cm im Johr. As Grund fir die Schwankige wäre vu Wissenschaftler versterkti geologischi Aktivitete am Bode vum Kaspische Meer aagee.

Salzghalt

Im Norde, wu di beede Hauptzuefliss yyminde, isch dr Salzghalt nume gring. In Richtig Side, wu s kaini greßere Zuefliss me het, stygt er allmee aa. S Maximum lyt bi bis zue 30 % an dr Salzlagerstätte in dr Kara-Bogas-Bucht z Turkemenistan. Im Mittel lyt dr Salzghalt bi 1,1 bis 1,3 % un dodermit bi nit emol halb so hoch wie in dr Ozean.

Bodeschetz

Unter em Seebode het s vor allem bi Baku seli großi Reserve an Ärdel un Ärdgas. In dr Kara-Bogas-Bucht wird Salz abböue.

Fauna

Im Kaspische Meer het s e Huffe endimischi Fischarte. Endemisch isch au di Kaspisch Robbe. Wirtschaftlig wichtig isch dr Ster, wu dr Kaviar dervu gwunne wird.

Velkerrächtlige Status

Dr international Status vum Kaspische Meer isch bis hite nit ändgiltig gchlert. Wäg de däm hän d Aarainerstaate Aserbaidschan, Iran, Kasachstan, Russland un Turkmenistan anne 1992 d Kooperationsgmainschaft vu dr Kaspische Staate grindet, wu ne Abchuu zum Schutz un zue dr Nutzig vum Kaspische Meer as Ziil het.

Zuefliss

Zue dr greschte Zuefliss ghere (alfabetisch sortiert):

Aras
Atrak
Emba
Kuma
Kura
Samur
Sefid Rud
Sulak
Terek
Ural
Wolga

Häfe un Stedt

Aqtau (Kasachstan)
Astara (Aserbaidschan)
Astara (Iran)
Astrachan (Russland)
Atyrau (Kasachstan)
Babolsar (Iran)
Baku (Aserbaidschan)
Bandar Anzali] (Iran)
Bandar-e Torkaman (Iran)
Derbent (Russland)
Fort Schewtschenko (Kasachstan)
Kaspijsk (Russland)
Lənkəran (Aserbaidschan)
Machatschkala (Russland)
Nouschahr (Iran)
Olja (Russland)
Sumqayıt (Aserbaidschan)
Türkmenbaşy (Turkmenistan)

Bilder

S Kaspisch Meer z Türkmenbaşy, Turkmenistan
S Kaspisch Meer z Mazandaran, Iran
S Kaspisch Meer bi Ramsar, Iran
S Kaspisch Meer bi Baku, Aserbaidschan

Literatur

Gundula Bahro: Die ökologische Krise des kaspischen Meeres und der Kaspiregion. Seite 161 ff. mit Literaturangaben in: Ernst Giese, Gundula Bahro, Dirk Betke: Umweltzerstörungen in Trockengebieten Zentralasiens (West- und Ost-Turkestan). Ursachen, Auswirkungen, Maßnahmen. Franz Steiner Verlag, Stuttgart 1998.
V. A. Zubakov: History and Causes of Variations in the Caspian Sea Level: the Miopliocene, 7.1—1.95 Million Years Ago. In: Water Resources. 28/2001, S. 249–256, ISSN 0097-8078
H. J. Dumont: The Caspian Lake: History, biota, structure, and function. In: Limnology and Oceanography, 43(1), 1998, 44–52 (online einsehbar)
Zhenis Kembayev: Die Rechtslage des Kaspischen Meeres (Summary: The Legal Status of the Caspian Sea). In: Zeitschrift für ausländisches öffentliches Recht und Völkerrecht, 68(4), 2008, 1027-1055.

Fueßnote

↑ caspian environment programme Archivlink (Memento vom 14. April 2001 im Webarchiv archive.is)

Weblink

Commons: Kaspischs Meer – Sammlig vo Multimediadateie

Caspian Environment Programme (englisch)
Lisch vu dr Fischarte im un um s Kaspische Meer (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/www.fishbase.se

[1] spian environment programme Archivlink (Memento vom 14. April 2001 im Webarchiv archive.is)

[1]