D Stroossburger Äid

D Stroossburger Äid (franzöösisch Les serments de Strasbourg, latiin. Sacramenta Argentariae) vom 14. Februar 842 si e zwäisproochigs Dokumänt uf Althoochdütsch und Altfranzösisch bzw. wie die modärni Sproochwüsseschaft hüt dänggt in ere romanische Sprooch (Langues d’oïl) und eme westgermanische, fränkische Dialäkt. Es isch umstritte, öbbs e Kontinuitäät zu de modärne Nazionalsprooche git.

D Äid si überliiferet as Zitat in ere latiinische Chronik, wo iirersits in ere Abschrift us em 10. Joorhundert erhalte isch. Die befindet sich in dr Bibliothèque nationale de France (BnF) z Bariis. Die altfranzösischi Wersion gältet as s erste erhaltene Schriftstück in dere Sprooch überhaupt. As ufgschribnigi Äid häi si dr Charakter vo Urkunde und gälte as die eltisti volkssproochlig überliifereti Urkunde, wo e sproochligi Drennig zwüschen em Ost- und em Westfrankeriich bezügt.

Dr gschichtlig Hindergrund[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Noch em Dood vom Kaiser Ludwig em Fromme 840, em Soon vom Karl em Groosse, häi sini Söön und Erbe Lothar, Karl dr Kaali und Ludwig dr Dütsch um d Vorherrschaft im Kaiserriich kämpft. Dr Lothar het as dr Eltist dr Middeldäil vom Riich und dr Kaiserditel gerbt. Si Brueder Ludwig, wo dr östlig Däil vom Riich überchoo het und si Halbbrueder Karl, dr Erb vom westlige Däil, häi sich zämmedoo und dr Lothar 841 in dr Schlacht vo Fontenoy gschlaage.

Inhalt[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Bald druf häi dr Karl und dr Ludwig mit de Stroossburger Äid iir Bündnis no äinisch beschwoore. Iigschlosse im Verdraag si d Wasalle vo de bäide Köönig gsi und doorum het dr Ludwig in dr Sprooch vo de Underfüerer vom Karl, also Altfranzösisch, gschwoore und dr Karl uf Althochdütsch oder gnauer im rhiifränkische Dialäkt, so dass en im Ludwig sini Manne verstande häi. Denn häi d Underfüerer as Grubbe in iirer äigene Sprooch gschwoore. In welere Sprooch d „Originalwersion“ abgfasst gsi isch, wäiss mä nid, villicht uf Latiinisch, wo d Wasalle andersch as iiri Köönig woorschinlig nid verstande häi.

Dr Wortlut vo de Äid:

Dr Ludwig dr Dütsche het gschwoore:
Pro Deo amur et pro christian poblo et nostro commun salvament, d'ist di en avant, in quant Deus savir et podir me dunat, si salvarai eo cist meon fradre Karlo, et in adiudha et in cadhuna cosa, si cum om per dreit son fradra salvar dist, in o quid il mi altresi fazet, et ab Ludher nul plaid numquam prindrai qui meon vol cist meon fradre Karle in damno sit.

Dr Karl dr Kaal het gschwoore: In godes minna ind in thes christanes folches ind unser bedhero gehaltnissi fon thesemo dage frammordes so fram so mir got geuuizci indi mahd furgibit so haldih thesan minan bruodher soso man mit rehtu sinan bruodher scal in thiu thaz er mig so sama duo indi mit ludheren in nohheiniu thing ne gegango the minan uillon imo ce scadhen uuerdhen.

Übersetzig vom Ludwig sim Äid:

Für d Liebi vo Gott und vom christlige Volk und für d Erlöösig vo uns bäide, vo däm Daag aa, sowit mir Gott Wüsse und Macht git, wird ich mim Brueder Karl biistoo, mit Hilf und au in jeder andere Aagläägehäit, so wie mä sim Brueder söll bistoo, für dass är mir gegenüber genauso wurd due, und i wird nie en Abkomme mit Lothar iigoo, wo für mi Brueder Karl zum Schade wurd.

Litratuur[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Andreas Beck: Die 'Straßburger Eide' in der Frühen Neuzeit. Modellstudie zu vor- und frühgermanistischen Diskursstrategien. (Gratia. Band 52). Harrassowitz, Wisbade 2014, ISBN 978-3-447-10167-7.
Siegrfried Becker: Untersuchungen zur Redaktion der Strassburger Eide. (Europäische Hochschulschriften, Bd. 13). Bärn 1972.
Rolf Bergmann: Straßburger Eide. In: Rolf Bergmann (Hrsg.): Althochdeutsche und altsächsische Literatur. de Gruyter, Berlin/Boston 2013, ISBN 978-3-11-024549-3, S. 439–441.
Bernard Cerquiglini: La naissance du français. (Que sais-je?, Bd. 2576). 2. Uflaag. Presses Univ. de France, Bariis 1993, ISBN 2-13-044825-9.
Erwin Koller: Zur Volkssprachlichkeit der Straßburger Eide und ihrer Überlieferung. In: Rolf Bergmann, Heinrich Tiefenbach, Lothar Voetz (Hrsg.): Althochdeutsch. Band 1, Winter, Häidelbärg 1987, ISBN 3-533-03878-5, S. 828–838.