S Massaker vu Oradour
Dialäkt: Mìlhüüserisch |
Àm 10. Juni 1944 hàt a Einheit vu dr SS-Pànzer-Division „Das Reich“ 642 Zivilischta z'Oradour-sur-Glane ìn'ma Brànd umbrocht. S gànza Dorf ìsch zersteert worra un as stehn numma noch Ruina dervu àm ehmàliga Ort.
Gschìcht
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Kurz vorhar, àm 6. Juni, sìn d Àlliarta ìn dr Normandie glànda. Dr frànzeescha Wìederstànd gega d ditscha Truppa ìsch ìmmer heftiger worra, so hàt dia SS Division ìn Oradour a schreckliga Ràcha-Àktion wälla màcha, àls Àbschreckung.
180 Manner un 350 Fràuia un Kìnder, hàmlosa Iwohnner üs dr Gegend, sìn vu da Nàzis-Soldàta verhàfta worra. D Manner sìn in sechs verschìedena Orta zammagmàcht worra, d Fràuia un d Kìnder sìn ìn dr Kìrch igsperrt worra. D Nàzis han teilwiis drufgschossa, meischtens fer sa verletza, un - bsundersch grüüsig - s han a Brànd mìt Stràui uf ìhna ààzunda. Numma wenig Opfer han sìch dervu känna retta.
Folga
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Noh-n-em Kriag hàt z'Bordeaux a Prozess stàtt gfunda; 's hàt àm 12. Janner 1953 ààgfànga un ìn dr Nàcht vum 12. Hornung hàt s Grìcht sina Entscheidung gaa. Vu dara SS-Pànzer-Division sìn 21 Manner beurteilt worra; bi dana SS sìn Ditscha un Elsasser gsìì:
- dr ditscha Leiter vu dr Truppa ìsch zu Tod verurteilt worra
- a ditscher Militär, wo hàt känna bewisa àss'r àm 10. Juni 1944 nìt derbi gsìì ìsch, ìsch frèi glo worra
- viar àndra Ditscha sìn àn Zwàngsàrwet verurteilt worra, fer a Zitt vu zeh bis zwälf Johr
- dr einzigschta frèiwilliga Elsasser ìsch zu Tod verurteilt worra
- niin Elsasser sìn zu Zwàngsàrwet verurteilt worra, fer a Zitt vu fìmf bis zwälf Johr
- viar àndra Elsasser sìn zu Gfangnis verurteilt worra, fer a Zitt vu fìmf bis àcht Johr
Uf dàs hì hàt s elsassischa Volk proteschtiart, denn d meischta Elsasser wo ìn d ditscha Àrmee kumma han nitt derfer känna, sa sìn jo salwer scho Opfer vu dr Nàziregiarung gsìì.
Àm 17. Hornung 1953 hàt's a Amneschtie gaa, fer d Elsasser wo nìt frèiwillig ìn d ditscha Àrmee kumma sìn. Do han sìch àwer Litt üs dr Oradour-Gegend empört, wial sa a stranger Urteil hatta wotta.
Dia Gschìchta ìsch a Symbol vum Missverstandnis vum Problem mìt dana Elsasser wo ìn da ditscha Truppa han müeßa kampfa (uf Frànzeesch „Malgré-nous“ gnannt).
Literatur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Sarah Farmer: Martyred village. Commemorating the 1944 massacre at Oradour-sur-Glane. University Press, Berkeley, Calif. 1999, ISBN 0-520-21186-3.
- Jean-Jacques Fouché: Oradour. Levi, Paris 2001, ISBN 2-86746-271-1.
- Jean-Jacques Fouché: Oradour. La politique et la justice. Souny, Saint-Paul 2004, ISBN 2-84886-026-X.
- Martin Graf, Florence Hervé: Oradour. Regards au-delà de l'oubli; Blicke gegen das Vergessen. Klartext-Verlag, Essen 2002, ISBN 3-88474-265-5.
- Henry Leide: NS-Verbrecher und Staatssicherheit. Die geheime Vergangenheitspolitik der DDR. Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 2005, ISBN 3-525-35018-X. (darin: Der Fall Heinz Barth. S. 131–142)
- Peter Lieb: Konventioneller Krieg oder NS-Weltanschauungskrieg? Kriegführung und Partisanenbekämpfung in Frankreich 1943/44. Oldenbourg Wissenschaftsverlag, München 2007, ISBN 978-3-486-57992-5.
- Ahlrich Meyer: Oradour 1944. In: Gerd R. Ueberschär (Hrsg.): Orte des Grauens – Verbrechen im Zweiten Weltkrieg. Primus, Darmstadt 2003, ISBN 3-89678-232-0, S. 176–185.
- Claudia Moisel: Frankreich und die deutschen Kriegsverbrecher. Politik und Praxis der Strafverfolgung nach dem Zweiten Weltkrieg. Dissertation, Universität Bochum 2002. Edition Wallstein, Göttingen 2004, ISBN 3-89244-749-7.
- Guy Pauchou, Pierre Masfrand: Oradour-sur-Glane vision d'épouvante. Édition Lavauzelle, Limoges 1970, OCLC 804541047.
- Guy Penaud: La „Das Reich“ 2e SS Panzer Division. (Parcours de la division en France). Éditions de La Lauze, Périgueux 2005, ISBN 2-912032-76-8.
- Lea Rosh, Günther Schwarberg: Der letzte Tag von Oradour. Steidl, Göttingen 1997, ISBN 3-88243-092-3.
Weblink
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Koordinate: 45° 55′ 40,8″ N, 1° 2′ 27,6″ O