Zu Rhein

S Wabbe vo dr Familie im Siebmacher sim Wabbebuech (1605)

Dialäkt: Baseldütsch

D Zu Rhein, ze Rin, ze Rijne, usw. si im Spootmittelalter e Basler Riddergschlächt gsi, wo Ableeger am Oberrhii im Briisgau und im Elsass ghaa het.

Gschicht

Die vo Zu Rhein si sit dr zwäite Helfti vom 12. Joorhundert bekannt und si Ministeriali vom Bischof vo Basel gsi. As Stadtaadligi häi si vom 13. Joorhundert aa in dr Usenandersetzig zwüsche de Psitticher und Stärner zu de bischofsdröije Psitticher ghöört. Im 13. Joorhundert het d Basler Linie dr Biinaame Vo Häsige aagnoo, noch em elsässische Häsige, wo si 1286 as Lääche vo dr Abtei Murbach überchoo häi.

Um 1480 si sich die vo Zu Rhein und d Stärnerfamilie vo de Eptiger wäge dr Reform vom Chloster Klingedaal, em riichste und elitäärste in dr Stadt Basel, in d Hoor groote; die vo Zu Rhein si drfür gsi und d Eptiger drgeege. Die Usenandersetzig isch aber wit über d Stadt uusegange. Dr Basler Root het in Bärn, Obwalde und Niderwalde Understützer für d Reform gfunde, dr Basler Bischof het Züri, Luzärn und Schwyz uf sinere Site ghaa. Dr Groof Oswald vo Thierstäi het schliesslig e wirtschaftligs Embargo über d Stadt gläit, bis dr Root chlii biigee het.

D Briisacher Linie isch in dr erste Helfti vom 15. Joorhundert erlosche und d Basler Vo Häsige si am Aafang vom 16. Joorhundert usgstorbe. D Mülhuuser Linie het bis in d Geegewart überläbt, het aber kum me en öffentligi Rolle gschbiilt. Z Morschwiller het s mit em Johann Jakob (1643-90) non e Doomheer und Scholasticus gee und z Schänis si im 17. und 18. Joorhundert drei Äbtissinne us dr Mülhuuser Line choo.

Bedütendi Familiemitgliider

• Johann zu Rhein, Bürgermäister vo Basel (1286 und 1290)
• Hamann zu Rhein, Groossprior vom Johanniterorde z Dütschland (1408-14)
• Burkhart zu Rhein, Bürgermäister vo Basel (1414 und 1422-31)
• Friedrich zu Rhein, Fürstbischof vo Basel (1437-51)
• Jakob zu Rhein, Bürgermäister vo Basel (1452)
• Clara zu Rhein, Priorin vom Chläibasler Chloster Klingedaal (1452-)
• Kaspar zu Rhein, Fürstbischof vo Basel (1479-1502)
• Friedrich Freiherr von Zu Rhein (1802–1870), königlich bayrische Jurist und Verwaltigsbeamte
• Ludwig von Zu Rhein (1833–1914), königliche Kämmerer und Mitgliid vom Dütsche Riichsdaag

Kwelle

• Marcel Clémence: Zu Rhein. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.

Weblingg

• Das Haus zum Luft / Erasmushaus bi altbasel.ch