Scho länger hani s Thema Noiling wöle aaspreche. Jetz gits fo de Wikkimedia-Foundation en Ufruef wo sich mit dem Thema bifasst, do offesichtlich au i de grosse Wikipedene immer weniger Noiling bliibet. As möglichi Problem geltet u.a. z festi Strukture, z starchi Regle, s isch schwer as Noiling i etablierti Gruppe z choo. Wie gsiet da bi üüs uus? Wie chöned mer as e chliini Wikipedia da Problem för üüs guet lööse?

Guet fändis, wemer uf dere Siite da Problem emole vorchoied und denn spööter bimene Treffe da dischgeriered. Guet wäärs au, wenn ali mitmached, nöd nume d Ammane.

Wa isch e Noiling

Blödi Froog! Natürli ann, wo sich noi aameldet und en Artikel schriibt. Aber hüffig goot vergesse as jedi IP ebefalls e Noiling isch. Vili vo üüs hend as grossi IP-Nummere aagfange, befor si sich e feste Name zutue hend. Jedi IP isch as e zuekünftige potente Schriiber z bitrachte! Sogäär Vandale hend e Potenzial zu nebis Grossem!

Wie gömmer vor?

I ha emole sechs Problemstelige mit eme Lösigsasatz verfasst. Wenn Du no anderi Problem gsiesch, tue die aifach une anehenke und gib doch gad ono e Lösigsvorschlag. Tue die Biitreeg kursiv setze und nöd signiere. Di anzelne Lösigsaasätz chasch under em jewilige Punkt dischgeriere, tue die Biiträäg immer signiere.

Wa Noiling abschrecke chönnt

1. Etablierti Gruppe

Problemstelig

Mer bistönd usere guet etablierte und iigspilte chliine Gruppe us fööf Lüt (al-Qamar; Badener; Holder; Strommops; Terfili). Dezue chömed no öppe 10 Schriiber wo regelmässig Artikel schriibet, aber chuum mit Noiling i Kontakt chömed. Di chliini starchi Gruppe cha geg use abschreckend wörke, vor alem wenn sich meriri vo üüs bimene Probleem oder enere Diskusion miteme Noiling iimisched - und da passiert nöd wenig.

Lösigsasätz

Jede agmoldni Noiling, wo en Artikel verfasst werd persönlich vo amm vo üüs bigrüezt. Da het bis jetz hüüffig de Strommops gmacht. De wo de Noiling bigrüezt öberninnt so quasi d Role vomene "Mentor", da haisst enere Asprechperson. Bi Probleem isches em sini Uufgoob de Noiling druf aazspreche. Anderi söled sich au bi Konflikt zruggnee und sich zerscht (via Email?) mitem "Mentor" abspreche. So werd de Noiling nöd grad vo Aafang aa mitere ganze Gruppe konfrontiert.

2. Bigrüezig

Problemstelig

Üsi Bigrüezig isch mengisch e Burdle voll Bürokrateramsch mit Regle, Vorschrifte und guet gmainte Vorschläg. Da isch onöd grad aamächelig und cha veruusichere.

Lösigsasätz

Guet wäär, me chönnt e Vorlageteggscht mache, wo aber nöd mechanisch as Bigrüezig kopiert werd, sondern mee as e Orientierigshilf. E persönlichi Noote isch immer guet. Nöd drii ne wöre d "Spilwise": de Noiling isch kann Bubi und e Feeler imene noie Artikel stört niemert und isch schnell gflickt. Nöd drii nee wöri "Wie schrib i guets Alemannisch", so nebis hend Schriiberling erfaarigsgmääss gär nöd gärn. "Hilf" und "Stammtisch" findi guet, wemer si driininnt.

3. E Chance gee

Problemstelig

Mer isch uufgfalle as bsunders de Badener und de Andi d Minimalartikeli vo IP-Nummere oder Noiling sofort zomene richtige Artikel uufbloose hend. Da isch guet gmaint, isch aber kontraproduktiv und s cha bimene Noiling s Gfüel vom Nöd-guet-gnueg-Sii erzüüge.

Lösigsasätz

Bi noie Artikle nu chliini Verändrige vornee: wikifiziere, verlinke und ev. e Bildli drii, aber kai Infobox, wo föfzgmool grösser isch as de Tegscht selber. Au emool e Stund warte, bis mer de Artikel bearbeitet. Vilycht schrybt de Neuling grad öbis, un no cha e Bearbeitigskonflikt abschrecke. Gib em Noiling Zitt und e Chance, de Artikel selber uuszbaue! Wenn denn zwoo Wuche spööter imer no nünt chunnt, denn chamer de Artikel immer no selber vergrössere. Korrekture nume mache, wenn offesichtlich e Feeler vorlitt, kai Iigriff i d Orthographii.

4. Regle

Problemstelig

Me hend de Fall ghaa vom Berner Oberland, wo e kompetente Noiling is perfekts Stadtbärntütsch öbersetzt hend. Well da üsne Regle widersprecht isches vom Holder mit Zögere zruggsetzt wore und me hend nochere chlinnere heftige Diskussion e potenitiell guete Autor verlore.

Lösigsasätz

Wenn e Noiling geg e Regle verstoost, söll er druf aagsproche werde, ooni as de Regelverstooss zrugggsetzt werd. Denn söll mer abwarte, wien er reagiert und erst denn, wemer sich gegesittig verständlich gmacht het, chamer de Regelverstoss zruggsetze. Diskussion söll, wie scho under Punkt 1 gsait, nu vo amm vo üüs gfüert were. Mer söt Sätz wie „mir hen doo d Regle dass...“ vermyyde. Wörter wie Regle un Richtlinie chönnte abschregge, un di erschti Person chönnt de Yydrugg erwecke, dass de Neuling nit zur Wikipedia ghört. Besser wär z.B „uff de alemannischi Wikipedia wird en Artikel normalerwys uffem hochdütsche Begriff aaglait.“ oder „es isch ieblich dass...“ oder ähnlig.

5. Nobody is perfect

Problemstelig

»Niemert isch vollchome«, da gelt nöd nu för d Noiling, sondern au för üüs. De Terfili wörkt mengisch echli gnervt, de al-Qamar isch mengisch echli heftig, de Holder empfindet mengi as "Mister Wikipedia" wo sini Regle setzt und au döresetzt, de Badener het mengisch sin Finger z schnell ufem Löschchnopf bi schlechte Miniartikeli. Da macht nünt, wemer under üüs sind, aber för e Noiling chas wenig sympatisch wörke.

Lösigsasätz

Bi Problem mit Noiling nöd schlagartig reagiere. Lieber zerscht Tee trinke, abwarte und e fründliche Teggscht entwerfe. Vorem Abspiichere sich nomol vergwössere, öb de Artikel nöd z nervig, z heftig oder z bürokratisch töne chönnt.

6. "Faltsche" Titel

Problemstelig

Hüüffig chunnts vor, as Noiling e "faltsche" Titel aleged. Isch de Noiling agmolde, isch da kai Problem, wel mer en direkt aspreche cha. Binere IP werds kritisch. Tuet mer de Artikel verschiebe und löscht sofort s "faltschi" Lemma, werd er spööter sin Artikel nüme finde und maint, me heg en glöscht.

Lösigsasätz

Bimene "faltsche" Titel vonere IP d Syte verschiebe, s "faltsch" Lemma aber erst e Monet spööter lösche.

7. Strengi Regelyyhaltig

Problemstelig

Des isch e allgemeins Problem, wo aber bsunders uff Neuling cha abschreckend wirke. Bi de Aawändig vo bstimmte Regle wird mängmool über s ursprünglichi Zyyl ussegschosse. Ich denk jetz vorallem aa d "5-Sätz-Regel" un d "Kei Dialäktändrig-Regel".

Die "5-Sätz Regel" isch yygfiert worde, demit üsri Wikipedia nit mit duusige vo Mini-Stumpe über Jooreszaale, brasilianischi Provinze oder sunschtigi, nit-informativi Artikel überschwemmt wird. De Gedanke isch nit gsi, dass churzi, aber einewäg informativi Artikel glöscht werde. S Problem isch inzwüsche sowiiso weniger wichtig, wyl es sehr vili gueti Artikel git, un e paar Stumpe all weniger in s Gwicht falle.
Die "Kei Dialäktändrig-Regel" git's, demit nit eifach ei Dialäkt in en andre cha gänderet werde, ohni dass es e Verbesserig bringt. Aber: bi Artikel, wo imene uneiheitliche Dialäkt, oder vor lengerer Zit vo eim oder mehrere weniger giebti Schryber gschribe worde sin, cha e Dialäktänderig au e Verbesserig sy (z.B bim Fall vum Berner Oberland).
Bi de Umsetzig vo dere Regel git's zwar scho lang kei Exzess mee, aber ich erwään si einewäg: "Wie schryb ich guets Alemannisch?". De Zweck vo dere Richtlinie isch, dass nit völlig unalemannischi Artikel gschrybe werde, mit Übersetzigsfääler oder ganz grossi Interferenze ussem Hochdütsche (Genitiv usw). Zytewyys isch des aber au übertrybe worde, un zum Byspil Chlynigkeite wie "in Züri" usw kritisiert un aagsproche worde.

Lösigsasätz

Es het jeder scho emool Zite gha, wonner bi de Umsetzig vo Regle katholischer wie de Papscht het welle sy. Bi regelmässigi Autore richtet's kei Schade aa, wemmer ene emool sait, es wär guet wänn si no e paar Sätz dezueschrybe, oder dass es für öbis e alemannischeri Form git (bi etablierti Autore sött mer so Hyywys sogar begriesse). Aber uff Neuling cha so öbis schnäll abschreckend wirke. Also: nit jedi Regel bürokratisch un uff s Komma gnau umsetze. Bi churzi Artikel in guetem Dialäkt oder alemannischi Theme, au emool mit weniger als 5 Sätz z friide sy, un au nit bi jedere Dialäktändrig zruggsetze, grad wenn de Dialäkt vum Artikel sowiiso scho uneiheitlich isch, un de Urheber vo de Änderig en kompetente Yydrugg macht.

Was sus no dezue z säge gitt

...

Lueg au

Protokoll Summertreffe 2009, do vor allem dr Abschnitt "Schrecked ösri Regle Noilig ab"
Protokoll Herbschttreffe 2010, do vor allem d Abhscnitt "Hilfsite un bsunders Ersti Schritt" un "Johresbilanz zu de Hauptsite, Qualitet, Züegriffszahle"
Statistischi Uuswärtige: Artikelautore