Werner Veidt
| Dialäkt: Schwäbisch |
Dr Werner Veidt (* 4. Juli 1903 z Erfurt; † 10. Mai 1992 z Baggena[1]) isch a deitscher Schauschbiiler gwäa. A-ma greeßra Kreis vo Leit isch’r abr erscht e seim fortgschriddna Altr durchs Fernseh als schwäbischer Volksschauschbiler bekannt worra, wo neabaher au noh Gedicht ond Gschichda em schwäbischa Dialekt gschriiba hot. A baar vo seine Gedicht send au vortont ond von-em selbr uf Schallbladda gsonga worra.
Aus seim Leaba
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Dr Werner Veidt – sei ganzer Nama ischt Eugen Siegfried Veit gwäa – ischt am 4. Juli 1903 em thiirengischa Erfurt uf d Welt komma. Seine Eltra send abr scho bald mit-em ens schwäbische Dorf Tamm em Landkreis Ludwigsburg omzoga, wo der Bua ufgwachsa ischt. Drom isch’r scho en seira Kendheit mit-em schwäbischa Dialekt vrtraut worra ond hot-en en seine schbätre Lebensjohr nia meh aagleegt, obwohl’r nôch seira Schualzeit a richdiga Schauschbiiler-Ausbildong gmacht hot ond hentrher zerschtmôl am Stadttheatr en Bunzlau z Schlesia, dô drnôch z Stolpe en Pommern ond schliaßlich noh z Guben en Brandaburg als Schauschbiiler eigsetzt gwäa ischt. De nägschde Staziona en seim Theatrleaba send en Ulm, Berlin ond Stuegert gwäa.
Ab 1963 hot dr dômôlige Siddeitsche Rondfonk aus seim Studio en dr Villa Berg an jedem Samstich dui Sendong Gäste im Großen Sendesaal direkt en seim erschda Programm ibrtraga. Zom Stammpersonal vo dera Sendong hot neabem Werner Veidt noh dr Walter Schultheiß gheert. Dia zwoi hend emmr e-ma rond virdlstendiga Sketsch dia schwäbische Strôßakehrer Karle ond Gottlob gschbiilt. Am Schluss vo deane Szena hend se ällaweil (uf Hochdeitsch) s gleiche Liadle gsonga, wo mit dera dobbldeidiga Bemerkong ufgheert hot: Doch für heute legen wir die Arbeit nieder, und in der nächsten Sendung kehr’n wir wieder.
Vo 1970 bis 1976 hot dr Werner Veidt reglmäßig oimol e dr Woch em Vorôbedprogramm vo dr bada-wirdabergischa Abendschau an schwäbischa Bruddler gäa, wo s Gschäha vo dr vorgangna Woch ibrschbitzt kommendiirt hot.
1972 ischt em Knödler-Verlag z Reitlenga em Werner Veidt sei erschts Biachle I möchte amol wieder a Lausbua sei mit Gedicht ond Gschichtla em schwäbischa Dialekt rauskomma. Des ischt bei de Leaser so guad ôôkomma, dass em Johr druf scho sei zwoits Biachle, Oh Anna Scheufele erschiina ischt. Dô dren fend-ma au em Veidt sei klois Theatrstickle 1:0 für Bullinger. Em Lauf dr Zeit hot’r noh meh Biachr vrfasst, obwohl’r sich selbr fir koin Litrada ond scho gar et fir en Dichtr ghalda hot. Gschriiba hot’r bloß aus Schbass a dr Freid. Nôch dr Verlagsôôgab isch dr Werner Veidt weit ibr d Grenza vom Schwôbaländle naus bekannt worra. Seine Biachla hend a Gesamtuflag vo ibr 100.000 erreicht. Au bei de Schwôbavorei en Nord- ond Sidamerika ond en Kanada sollet se sich zo ma beliabda Lese- ond Vortragsstoff entwicklet han.[2]
Zeitweis hot dr Werner Veidt au gsonga, hauptsächlich oigene Tekscht, wo vo andre vrtont worra send. Fir an Senger hot’r sich abr au et ghalda. (S ischt au meh a „Schbrechgsang“ gwäa, was’r vo sich gäa hot!)
A Auwahl vo sellem, was’r gschriiba hot
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- I möcht amol wieder a Lausbua sei, Gedicht ond Gschichda em schwäbischa Dialekt, 1972, Verlag Karl Knödler Reutlingen, ISBN 3-87421-037-5
- Oh Anna Scheufele, a schwäbischa Bruddelei en Vers ond Prosa, 1973, Verlag Karl Knödler Reutlingen, ISBN 3-87421-040-5
- Heiter fällt das Blatt vom Baum, Prosa, 1982, Verlag Karl Knödler Reutlingen, ISBN 9783874211109
- Mr schlotzt sich so durchs Ländle, Gedicht ond Gschichda em schwäbischa Dialekt, 1985, Verlag Karl Knödler Reutlingen, ISBN 9783874210652
D Fernseh-Film ond -seeria, wo-nr dren mitgschbiilt hot[3]
[ändere | Quälltäxt bearbeite](ufgfihrt en dr chronologischa Reihafolg)
- 1957: Schinderhannes
- 1957: Ihr 106. Geburtstag
- 1958: Die große Liebe
- 1963: Schwäbische Geschichten, a Serie mit-em Willy Reichert e dr Hauptroll, wo dr Werner Veidt da Amtsbot Schmälzle gschbiilt hot
- 1964: Katharina Knie – Ein Seiltänzerstück, dô dren hot’r da Membel gschbiilt
- 1964: Die Fernfahrer, e dera Serie hot’r en dr erschda Folg an Tiirpfleagr gschbiilt
- 1964: Die Physiker, d Vorfilmong vom gleichnamiga Theatrstick vom Friedrich Dürrenmatt
- 1965 bis 1966: Der Forellenhof, a Serie, wo-nr en acht Folga da Karle gschbiilt hot
- 1967: Liebesgeschichten, e dera Serie hot’r en dr erschda Folg an Ambulanzfahrer gschbiilt
- 1968: Von Mäusen und Menschen, e sellem Stick vom John Steinbeck hot’r da alda Farmarbeitr Candy gschbiilt
- 1968: Chronik der Familie Nägele, a Serie en drei Doil mit-em Willy Reichert e dr Hauptroll
- 1971: Recht oder Unrecht, a Serie, wo-nr en zwoi Folga da Juschdiz-Ôgstellda Häuptle gschbiilt hot
Oinzlne Nôchweis
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Lueg ondr dr Beschreibong vo de Hauptdarsteller
- ↑ S Vorwort vom Willy Grüb ond dr hendre Omschlagdeckl vom Biachle Oh Anna Scheufele, Verlag Karl Knödler Reutlingen, ISBN 3-87421-040-5
- ↑ Werner Veidt in de Internet Movie Database (änglisch)