Walserdytsche Byyschpelsatz
Dr Paul Zinsli het in syym Buech Walser Volkstum in der Schweiz, in Vorarlberg, Liechtenstein und Piemont. Erbe, Dasein, Wesen. e Walserdytsche Byyschpelsatz aagee go di karakteristische Merkmol vu dr Walserdialäkt bschryybe.
As Uusgangsform het er die „Unterländer“ Ibersetzig gnuu:
- Wenn s de morn schneit und dunklet, goot dr Grossvater mit em Pfiifli öppen am Sächsi gärn uf de nöi Ofebank und leit si zum e tüüfe Schloof.[1]
Derzue het e Art „Vollwalserischi Form“ konschtruiert, wu di ganze Merkmool vum Walserdytsch soll zaige:
- Wenn sch de moorä schniit und tuuchlet, gäit der Eeni mit em Pfiifeltli ätten (äppen) am Säggschi gäärä uf de nüüw Ofebaach und läit schi zum e töiffe Schlaaf.[2]
Byschpel us dr Walserdialäkt
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Im Lauf vu syyne Foorschige zue dr Walser het dr Zinsli dää Satz vu Dialäktsprächer in verschideni Walserdialäkt ibersetze loo.
- Buchboden, Großes Walsertal
Wenn s moore schneit und duuchlet, gäit der Eeni mitem Backpfiiffi ätte ume seggsi gääre uf de nöi Ofebooch und läit schi zume lenge, täife Schloof.[3]
- Splüügä, Graubünde
Wenn s moora schnit und tunklet, geit dr Eeni mit schim chliina Pfiiffli äppan am seggsi gäära uf dan Ofabank und leit schi zu ma lenge, töüffa Schlaaf.[4]
Ä’n aabe, wen s afat tuuhilä, so um säkschu, ts Enni geid äppu fascht allgu schi darleggä uf dä Fiirbaach mit schiinär Pippu, un te schlaaft s lang und hert.[5]
Sen mööru schnuuwts un se s Ziit chunt tupps, der Altattu ber schir ljegge femmu zu schäkschu er gäid geeru üfen du nuwe Banch, und er lakt schech niider war z machu e länge härte Schloof.[6]
Am Oabä, wenn s tuppet, geit der Oaltattu eppä am säggschi mer schir liggu Pfyffu uf de nuu Bangg un leitschi zummänä lengä un teiffä Schloaf neder.[7]
Literatur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Paul Zinsli: Walser Volkstum in der Schweiz, in Vorarlberg, Liechtenstein und Piemont. Erbe, Dasein, Wesen. Huber, Frauenfeld 1968. 7., ergänzte Auflage 2002