Vogelwarte Radolfzell

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy


Dialäkt: Undermarkgreflerisch
s Wasserschloss Megginge
Neiböu „Am Obstberg“

D Vogelwarte Radolfzell isch e Vogelwarte vu dr Max-Planck-Gsellschaft z Radolfzell-Megginge gsii. Si isch anne 1946 im Wasserschloss Megginge yygrichtet wore un isch Noofolgeri vu dr dur dr Chrieg ufgleste Vogelwarte Rossitten z Oschtpreuße gsii. Anne 1959 het d Max-Planck-Gsellschaft d Dregerschaft ibernuu. Zue dr Vogelwarte het au ne Beobachtigsstand in dr Burgruine Schopfle bi dr Bodeseeinsle Rychenau ghert. Syt Mai 2019 ghert dr Standort Radolfzell zum Max-Planck-Inschtitut fir Verhaltesbiology mit Sitz z Konschtanz.[1] Syterhär wird dr Name Vogelwarte nume no as Byname vu dr Zentrale für Tiermarkierung (friejer: „Beringungszentrale“) bruucht. Dr Zentrale für Tiermarkierung isch d Beringungszentrale Mettnau zuegordnet.[2]

D Vogelwarte Radolfzell isch nit mit dr vu 1928 bis 1937 privat bedribene Siddytsche Vogelwarte verbunde gsii, wu im Scheffelschlessli uf dr Halbinsle Mettnau unterbrocht gsii isch.

Gschicht[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Wu di 1901 grindet Vogelwarte Rossitten vu dr Chaiser-Wilhelm-Gsellschaft wäg em Chrieg im Oktober 1944 het mieße zuemache, het ire Laiter Ernst Schüz d Yyrichtig evakuiert. Noch em Chrieg het er d Bständ un Sammlige, wu an vyl Ort verstrait gsii sin, im Schloss Megginge zämedrait. Är isch unterstitztwore vum domolige Schlossbsitzer Nikolaus von Bodman, wu as Ornitholog d Zwygberingigsstellt Bade glaitet ghaa het, wu Rossitten zuegordnet gsii isch. Dr Schüz isch Diräkter vum Staatlige Museums fir Naturkund Stuegert wore, wäge däm het dr Rudolf Kuhk d Arbet vor Ort koordiniert un glaitet. Mit em Hans Sonnabend (1900–1990), wu vu 1946 bis 1967 fir dr tächnisch Beraich vu dr Beringigszäntrale zueständig gsii isch un Vogelzellige im Biet vum Mindelsee un am Untersee durgfiert het, het mer an dr Vogelwarte mit em Studium vu dr lokale Vogelwält chenne aafange.[3] e weng speter isch au dr Gerhardt Zink (1919–2003) derzue chuu, wu vu 1952 bis 1984 an dr Vogelwarte gschafft het.[4] Wu dr Schüz 1959 in Ruestand gangen isch, isch d Vogelwarte vu dr Max-Planck-Gsellschaft (as Noofolgeri vu dr Chaiser-Wilhelm-Gsellschaft) ibernuu wore un dodermit d Kontinuitet mit Rossitten anerkännt wore. Si isch e Dail vum Max-Planck-Inschtitut fir Verhaltesphysiology im oberbayerische Seewiesen, ab Aafang April 1959 glaitet vum Gustav Kramer, wu aber kaini drei Wuche speter bim Versuech, jungi Felseduube us ire Näschter z nee, deeli verunglickt isch. Anne 1962 het mer aafange uf eme eemolige Fäld („Am Obstberg“) in dr Nechi vum Schloss Megginge e Erwyterigsböu vum Inschtitut z böue, wu mer 1964 yyzogen isch. Prominänteschte Laiter vum Inschtitut un dr zuegordnete Vogelwarte isch bis 1967 dr Konrad Lorenz gsii, noo ihm in dr Jürgen Aschoff un dr Wolfgang Wickler chuu. Noofolger vum Rudolf Kuhk as Laiter vu dr Vogelwarte z Megginge isch vu 1962 bis 1976 dr Hans Löhrl gsii, derno dr Eberhard Gwinner. Im Septämber 1967 isch dr Peter Berthold feschte Mitarbaiter mit eme aigene Arbetsruum im Schloss wore un am 1. April 1991 isch er zum neie Laiter vu dr Vogelwarte bstimmt wore.

Ab 1994 isch s zuen ere Zämenarbet vu dr Vogelwarte Radolfzell mit dr Biologische Station Rybachy chuu, dr russische Noofolgyyrichtig vu dr Vogelwarte Rossitten, im Rame vum ESF-Brogramm fir Erforschig vum Vogelzug.[5]

Anne 1998 sin d Vogelwarte un d Abdailig vum Eberhard Gwinner (Biologischi Rhythme un Verhalte) mit Sitz z Andechs vum Max-Planck-Inschtitut fir Verhaltesphysiology abdrännt worem wel des 1999 – no dr Pänsionierig vum Wolfgang Wickler – het solle ufglest wäre. Baidi sin in di neig schaffe, sälbschtständigi Forschigsstell fir Ornithology vu dr Max-Planck-Gsellschaft yybrocht wore, wu anne Jahr 2001 umgnännt woren isch in Max-Planck-Forschigsstell fir Ornithology. 2004 isch derno s Max-Planck-Inschtitut fir Ornithology grindet wore, wu boodi Yyrichtige dryy yyglideret wore sin, mit dr Vogelwarte – unter dr Laitig vum Wolfgang Fiedler – as Ussestell vum Außenstelle des Max-Planck-Inschtitut fir Ornithology. Wu Ändi 2007 dr Martin Wikelski as Diräkter an des Inschtitut gruefe woren isch, sin Personal un Uusstattig vu dr Vogelwarte ab Jänner 2008 in syni z Radolfzell aagsidlet Abdailig fir Dierwanderige un Immunekology yyglideret wore;[6] syterhär isch dr Uusdruck Vogelwarte nimi offiziälle Bstanddail vum Inschtitutname gsii. Bis April 2019 isch dr Standort Radolfzell vum Max-Planck-Inschtitut fir Ornithology uf dä syre Websyte aber allno as „Teilinstitut ‚Vogelwarte Radolfzell‘“ bschribe wore, wu „am Vogelzug und an anderen Tierwanderungen geforscht“ wurd.[7]

Anne 2011 het d „Vogelwarte Radolfzell“ s Wasserschloss Megginge verloo un isch in Inschtitutsneiböu „Am Obstberg“ in dr Nechi umzoge. Fir d Verbesserig vu dr Effetligkaitsarbet isch bi däre Glägehait im eemolige Hienerstaal vum Schloss e Mediezäntrum yygrichtet wore, wu Bsuecher*ne Film un Diashow zur Vogelforschig zaigt.[8]

Wu im Lauf vu dr Johr zuesätzligi Arbetsgruppe im Max-Planck-Inschtitut fir Ornithology yygrichtet wore sin un zue dr Vegel as Modällorganisme u. a. au Fisch, Schildchrotte, Wanderhaigumper, Spinnobele, Flughind un Pavian derzue chuu sin, isch anne 2018 vu dr Max-Planck-Gsellschaft e neii Umorganisation un e Name, wiu besser basst, Name bschlosse wore: Syt Mai 2019 ghert dr Standort Radolfzell zum Max-Planck-Institut für Verhaltensbiologie, wu sy Hauptsitz z Konschtanz het.

Au allno z Radolfzell aagsidlet isch d Zentrale für Tiermarkierung (friejer: „Beringungszentrale“),[9], wu u. a. allno no dr Vogelberingig z Siddytschland un z Berlin luegt. Wänn e Wildvogel im Saarland, z Rhyland-Pfalz, z Bade-Wirttebärg, z Bayern oder z Berlin fir e Projäkt vu irgeaire Inschtitution mit Markierigsring versääne wird, wird des mit Ring vu Radolfzell gmacht, wun näben eme Buechstabe-/Zahlecode entwäder „Radolfzell Germania“ oder bi greßere Ring mänkmol au „Vogelwarte Radolfzell Germania“ stoht. Syt Juni 2019 fiert d Zentrale für Tiermarkierung offiziäll dr Byname „Vogelwarte Radolfzell“.

Literatur[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Eberhard Gwinner, Wolfgang Wickler: Vogelwarte Radolfzell. Max-Planck-Gesellschaft – Berichte und Mitteilungen, 6/87, Max-Planck-Gesellschaft München, ISSN 0341-7778
  • Vogelwarte Rossitten bzw. Radolfzell der Kaiser-Wilhelm-/Max-Planck-Gesellschaft, in: Eckart Henning, Marion Kazemi: Handbuch zur Institutsgeschichte der Kaiser-Wilhelm-/ Max-Planck-Gesellschaft zur Förderung der Wissenschaften 1911–2011 – Daten und Quellen, Berlin 2016, 2 Teilbände, Teilband 2: Institute und Forschungsstellen M-Z online, PDF 75 MB Seite 1646–1654 (Chronology vu dr Vogelwarte).
  • Peter Berthold: Mein Leben für die Vögel und meine 60 Jahre mit der Vogelwarte Radolfzell. Kosmos Stuttgart 2016, ISBN 978-3-440-14679-8.

Weblink[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Fueßnote[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. ↑ Max-Planck-Institut für Verhaltensbiologie. uf: mpg.de.
  2. ↑ Wolfgang Fiedler: Die Beringungsstation „Mettnau“ der Vogelwarte Radolfzell. In: Jahresbericht Verein für Naturkunde Mannheim e. V. Heft 8, Jg. 2005, S. 161–163.
  3. ↑ Zum Hans Sonnabend vgl.: Peter Berthold: Mein Leben für die Vögel und meine 60 Jahre mit der Vogelwarte Radolfzell, Stuttgart, Kosmos 2016, S. 23 ff.
  4. ↑ Vgl.: F. Bairlein u. R. Schlenker: Nachruf Dr. Gerhardt Zink (1919–2003), in: Die Vogelwarte, 42 (2004), S. 282.
  5. ↑ Martin Ebner: Vogelforschung in Rybatschij: Paßkontrolle für Buchfinken. In: die tageszeitung. 8. November 1997, abgruefen am 26. November 2014.
  6. ↑ D Gschicht vu 1998 bis 2008 isch no däm Buech dargstellt: Eckart Henning, Marion Kazemi: Handbuch zur Institutsgeschichte der Kaiser-Wilhelm-/ Max-Planck-Gesellschaft zur Förderung der Wissenschaften 1911–2011 – Daten und Quellen, Berlin 2016, 2 Teilbände, Teilband 2: Institute und Forschungsstellen M-Z online, PDF 75 MB
  7. ↑ Max-Planck-Institut für Ornithologie, Standort Radolfzell (Memento vom 20. April 2019 im Internet Archive) Sälbschtdarstellig bis Ändi April 2019 uf dem Server vu dr Max-Planck-Gsellschaft.
  8. ↑ Vgl. Websyte zum Hennhouse, Max-Planck-Institut für Verhaltensbiologie.
  9. ↑ Zentrale für Tiermarkierungen. uf: orn.mpg.de.

Koordinate: 47° 45′ 58″ N, 8° 59′ 47″ O

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Vogelwarte_Radolfzell“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.
Vun "https://als.wikipedia.org/w/index.php?title=Vogelwarte_Radolfzell&oldid=1043170"