Dr Vietnamchrieg

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Vietnamchrieg
Deil vo: (Fortsetzig bzw. Zwäit) Indochinachrieg

Datum Aafang 1957[1]–30. April 1975 (Iinaam vo Saigon)
Ort Vietnam
Usgang Siig vo Nordvietnam und dr FNL
Friidensschluss 27. Januar 1973, Bariiser Abkomme zwüsche Nordvietnam und de Veräinigte Staate
Konfliktparteie
Vietnam Nord 1955Nordvietnam Nordvietnam

 Nazionali Front für d Befreijig vo Südvietnam
 Pathet Lao

Understützt vo:
China VR China
Sowjetunion 1955Sowjetunion Sowjetunion
Nordkorea Nordkorea
Kuba Kuba

Vietnam Sud Südvietnam

Vereinigte StaatenVereinigte Staaten Vereinigti Staate


 Südkorea
AustralienAustralien Australie
Neuseeland Nöiseeland
Thailand Thailand
Philippine 1919Philippine Philippine

Understützt vo:
Taiwan Republik China
SpanienSpanien Spanie

Truppesterki
~461.000
Nordvietnam: 287.465 (Januar 1968)[2]
China: 170.000 (1969)
Sowjetunion: 3.000
Nordkorea: ~500
~1.830.000 (1968)
Südvietnam: 850.000
Veräinigti Staate: 530.000
Südkorea: 50.000[3]
Neuseeland: 500
Thailand und Philippine: 10.000
Australie: 7.500
Verlust
Vietnam Nord 1955Nordvietnam Nordvietnam und
 FNL

~55.000-65.000 Ziviliste doot[4][5]; 400'000-1'176'000 Soldate dood oder vermisst; mee as 600'000 verwundet[6]
China VR China 1.446 tot; 4.200 verwundet
Sowjetunion 1955Sowjetunion UdSSR 16 Tote

Im Ganze 400'000-1'250'000 Dooti (~60.000 Ziviliste); ~604'200+ verwundeti

Vietnam Sud Südvietnam

~195'000-430'000 Dooti Ziviliste[4][7];
171.331–220.357 Soldate tot[4][8];
1'170'000 verwundet
Vereinigte StaatenVereinigte Staaten Vereinigti Staate ~58'220 tot, ~153'300 verwundet[9][10]


 Südkorea 5'099 doot, 10'962 verwundet, 4 vermisst oder entfüert
AustralienAustralien Australie 500 doot, 3'129 verwundet[11]
Neuseeland Nöiseeland 37 doot, 187 verwundet[12]
Thailand Thailand 1'351 doot

Im Ganze 435'000-720'000 Dooti, drvo 240'000-290'000 Soldaate, 195'000-430'000 Ziviliste; mea as 1,3 Millione Verwundeti

Ziviliste umchoo: ~250'000 – 500'000
Im Ganze si umchoo: ~835'000 – 2'000'000

Dr Vietnamchrieg (änglisch Vietnam War, vietnamesisch Chiến tranh Việt Nam „Vietnamchrieg“ oder (sältener) Chiến tranh Mỹ „Amerikanische Chrieg“) isch e Däil vom ene Komflikt in Indochina gsi, wo über driissig Joor lang duurt het. Dr Komflikt het 1945 mit em Widerstand vo de vietnamesische Kommuniste und andere Gruppierige gege die domooligi franzöösischi Kolonialmacht aagfange und isch vo 1957 as Bürgerchrieg zwüsche Nord- und Südvietnam witergange. In de 1960er Joor häi die Veräinigte Staate s westlig orientierte Südvietnam afo understütze, zerst nume mit Milidäärberooter, vo 1965 aa au mit eme massive Iisatz vom äigene Milidäär. 1973 het sich d USA zruggzooge, und 1975 isch Südvietnam dur nordvietnamesischi Drubbe bsetzt und s Land widerveräinigt worde. Dr Vietnamchrieg isch e so genannte Stellverdräterchrieg im Kontext vom Chalte Chrieg.

D Bezäichnig Zwäite Indochinachrieg wird mäistens sünonüüm verwändet, allerdings wärde in däm Begriff au d Chrieg in Kambodscha und Laos iibezooge, wo zur gliiche Zit uskämpft worde si, im Weste aber weeniger bekannt si. Wenn aber nid explizit vom Chrieg in Vietnam d Reed isch, sött mä die Bezäichnig vorzie.[1]

Sit dr Indochinakomferänz 1954 isch Vietnam in e kommunistische Norde und en antikommunistische Süüde däilt gsi, was am Aafang nume e Provisorium hätt sölle si. Schon e baar Joor druf isch im Süde e Bürgerchrieg usbroche zwüsche dr Regierig und de Ufständische, dr Nazionale Front für d Befreijig vo Südvietnam (abkürzt FNL – Front National de Libération –, au NFL, im allgemäine Sproochgebruuch Vietcong) wo vo de Kommuniste dominiert und vo Nordvietnam understützt worde isch. Die Entwicklig häi die Veräinigte Staate as Bedroig vo iire Inträsse usgläit, vor allem wil si s as Däil vom Kampf vo kommunistische Chreft gege westlig orientierti Staate in ganz Südostasie gsee häi (Dominotheorii). Die offnigi Interwenzioon vo de USA het mit dr Bombardierig vo Nordvietnam am 2. Merz 1965 aagfange. Am 8. Merz 1965 si die erste regulääre US-Kampfdrubbe im Land achoo. Scho vorhäär isch s südvietnamesische Reschiim mit immer mee „Milidäärberooter“ gege d Guerilla vo dr FNL understützt worde. Dr Vorwand für dr Iidritt in Chrieg vo de USA isch dr fingierti Tonkin-Zwüschefall gsi, won e bewusste Falschmäldig gsi isch und d Regierig vom Johnson het dr US-Kongräss chönne überzüüge, ass er en offnigi Interwenzioon sött legitimiere.

D Sowjetunion und d Volksrepublik China häi Nordvietnam milidäärisch ghulfe. Vo 1970 aa häi die Veräinigte Staate iiri milidäärische Akzioone, bsundrigs die verheerende Bombardierige, uf d Noochberstaate Kambodscha und Laos usgwitet. Iir Zil, wo gsi isch Südvietnam z stabilisiere, häi d USA aber nid erräicht, sodass vo 1969 bis zum Merz 1973 d US-Drubbe wider us Südvietnam abzooge worde si. Dr Chrieg het mit dr Iinaam vo Sàigòn am 30. April 1975 dur nordvietnamesischi Drubben gändet und s Land isch wider veräinigt worde.

Im Vietnamchrieg si uf dr vietnamesische Site öbbe drei Millioone Lüt umchoo, doodrvo si zwäi Millioone Zivilpersoone gsi. No zwäi Millioone Mensche si verstümmlet worde und zuesätzlig 2 Millioone si giftige Chemikalie usgsetzt worde. Uf dr amerikanische Site si öbbe 58'000 Soldaate umchoo.[13] Dr Widerstand gegen e Chrieg in de USA sälber isch grooss gsi. Es isch e groossi Antichriegs-Beweegig vor em Hindergrund vo dr 68-Beweegig entstande. D Antwort vom Staat isch illegali Überwachig dur d Operation CHAOS vom Uslandsghäimdienst CIA gsi, Repressioon im Raame vo dr Operazioon COINTELPRO vom FBI, und mit Gwalt, wo döödligi Schusswaffe gege Demonstrante brucht worde si wie bim Kent-State-Massaker.

Litratuur[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • The encyclopedia of the Vietnam War: a political, social, and military history, hrg. von Spencer C. Tucker, Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO, 2. Auflage 2011, 4 Bände
  • Wilfred Burchett: Partisanen contra Generale. Verlag Volk und Welt, Berlin 1965, ASIN B000NG0YPC
  • Kuno Knöbl: Victor Charlie: Viet Cong - Der Unheimliche Feind. Wilhelm Heyne Verlag, München 1968, ASIN B0000BS1RQ
  • Ronald Spector: After Tet: The Bloodiest Year in Vietnam. The Free Press, New York 1993, ISBN 0-02-930380-X
  • Paul Elliott: Vietnam – Conflict & Controversy. 1998, ISBN 1-85409-320-7
  • Oriana Fallaci: Wir, Engel und Bestien. Ein Bericht. Econ-Verlag, Düsseldorf/Wien 1970, ISBN 3-430-12603-7; zuletzt Wir, Engel und Bestien. Ein Bericht aus dem Vietnamkrieg. dtv, München 1988, ISBN 3-423-10259-4
  • Gilles Férier: Les trois guerres d'Indochine. Presses Universitaires de Lyon, 1994, ISBN 2-7297-0483-3
  • Philippe Franchini: Les guerres d'Indochine. Pygmalion, Paris 1997, ISBN 2-85704-267-1
  • Marc Frey: Geschichte des Vietnamkriegs. Die Tragödie in Asien und das Ende des amerikanischen Traums. Beck, München 1998, ISBN 3-406-42078-8; 7. durchges. Aufl., 2004, ISBN 3-406-45978-1
  • Michael Herr: An die Hölle verraten = Dispatches. Rogner und Bernhard, München 1979, ISBN 3-8077-0101-X
  • Seymour Hersh: My Lai 4: A Report on the Massacre and its Aftermath. 1970, ISBN 0-394-43737-3
  • Peter Jaeggi: Als mein Kind geboren wurde, war ich sehr traurig. Spätfolgen des Chemiewaffen-Einsatzes im Vietnamkrieg. Lenos-Verlag, Basel 2000, ISBN 3-85787-298-5 (Katalog zur gleichnamigen Fotografieausstellung)
  • Gabriel Kolko: Anatomy of a War. Vietnam, the United States and the Modern Historical Experience. 2001 (urspr. 1987) ISBN 1-84212-286-X
  • John Prados: The Blood Road: The Ho Chi Minh Trail and the Vietnam War. John Wiley & Sons, New York 1998, ISBN 0-471-25465-7.
  • David Fulghum, Terrence Maitland: South Vietnam On Trial: Mid-1970 to 1972. Boston Publishing Company, Boston 1984, ISBN 0-939526-10-7.
  • Arno Kohl: Dominotheorie und amerikanische Vietnampolitik 1954 - 1961. Eine Fallstudie zur Rolle von Leitbildern in der internationalen Politik. Freiburg im Breisgau 2. Juli 2001 (PDF 4MB, 358 S. [abgerufen am 26. Mai 2011] Inaugural-Dissertation zur Erlangung der Doktorwürde der Philosophischen Fakultäten der Albert-Ludwigs-Universität).
  • Gabriel Kolko: Vietnam: Anatomy of a Peace. 1997, ISBN 0-415-15990-3
  • Guenter Lewy: America in Vietnam. Oxford University Press 1978, ISBN 0-19-502732-9
  • Terrence Maitland: Raising the Stakes. Boston Publishing Company, Boston 1982, ISBN 0-201-11262-0.
  • Robert S. McNamara und Brian VanDeMark: Vietnam. Das Trauma einer Weltmacht. Spiegel-Buchverlag, Hamburg 1995, ISBN 3-455-11139-4
  • Lt. Gen. Harold G. Moore & Joseph L. Galloway: We Were Soldiers Once…And Young. 2002, ISBN 0-06-050698-9
  • Jonathan Neale: Der Amerikanische Krieg. Vietnam 1960-1975. Atlantik-Verlag, Bremen 2004, ISBN 3-926529-17-2
  • Tim Page: Ein anderes Vietnam. Bilder des Krieges von der anderen Seite. National Geographic. Hamburg 2002, ISBN 3-934385-65-6 (Buch mit Fotos und Berichten nordvietnamesischer Fotografen, die den Krieg dokumentierten)
  • Jacques Portes: Les Américains et la guerre du Vietnam. Editions Complexe, Paris, 1999, ISBN 2-87027-471-8
  • Peter Scholl-Latour: Der Tod im Reisfeld. Dreißig Jahre Krieg in Indochina. Deutsche Verlags-Anstalt, Stuttgart 1980, ISBN 3-421-01927-4; zuletzt dtv, München 2000, ISBN 3-423-36173-5
  • Neil Sheehan: Die große Lüge. John Paul Vann und Amerika in Vietnam. Europaverlag, Wien/Zürich 1992, ISBN 3-203-51149-5
  • Stanley Karnow: Vietnam, a history. Penguin Books, New York 1997, ISBN 0-670-74604-5
  • Rolf Steininger: Der Vietnamkrieg. Fischer-Taschenbuch-Verlag, Frankfurt 2004, ISBN 3-596-16129-0
  • William Appleman Williams: America in Vietnam: A Documentary History. 1989, ISBN 0-385-19752-7
  • Andreas Margara: Der Amerikanische Krieg. Erinnerungskultur in Vietnam. Berlin 2012, ISBN 978-3-940132-48-2
  • Bernd Greiner: Krieg ohne Fronten. Die USA in Vietnam. Verlag Hamburger Edition 2007, ISBN 978-3-936096-80-4
  • Anton Legler, Kurt Hubinek: Der Krieg in Vietnam I.. Bericht und Bibliographie bis 30. September 1968. Bernard & Graefe Verlag für Wehrwesen, ISBN 978-3-7637-0208-4.
  • Anton Legler, Frieda Bauer: Der Krieg in Vietnam II.. Bericht und Bibliographie (Oktober 1968 - September 1969). Bernard & Graefe Verlag für Wehrwesen, 1971, ISBN 978-3-7637-0211-4.
  • Anton Legler, Frieda Bauer: Der Krieg in Vietnam III.. Bericht und Bibliographie von Oktober 1969 bis September 1971. Bernard & Graefe Verlag für Wehrwesen, 1973, ISBN 978-3-7637-0213-8.
  • Anton Legler, Frieda Bauer: Der Krieg in Vietnam IV.. Bericht und Bibliographie. Oktober 1971 - Januar 1973. Bernard & Graefe Verlag für Wehrwesen, 978-3763702169
  • Anton Legler, Frieda Bauer: Der Krieg in Vietnam V.. Bericht und Bibliographie Januar 1973 - Mai 1975. Bernard & Graefe Verlag für Wehrwesen, ISBN 978-3-7637-0217-6.
  • Philip D. Beidler: Late thoughts on an old war: the legacy of Vietnam, Athens [u. a.]: Univ. of Georgia Press, 2004, ISBN 0-8203-2589-9
  • Jürgen Horlemann/Peter Gäng: Vietnam - Genesis eines Konflikts, edition suhrkamp 173, Frankfurt am Main 1966

Weblingg[ändere | Quälltäxt bearbeite]

 Commons: Vietnamkrieg – Sammlig vo Multimediadateie

Äinzelnoochwiis[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. 1,0 1,1 Bernard B. Fall: The Two Vietnams: A Political and Military Analysis. 2. erweiterte Auflage. Greenwood Publishing Group, 1967, ISBN 978-0-9991417-9-3, S. 316.
  2. Vietnam War After Action Reports, BACM Research, 2009, Seite 430
  3. Vietnam Marines 1965–73. Google Books, 8. März 1965, archiviert vom Original am 20. Januar 2013; abgruefen am 29. April 2011 (änglisch).
  4. 4,0 4,1 4,2 Lewy, Guenter (1978). America in Vietnam. New York: Oxford University Press. Appendix 1, S. 450-453.
  5. Wiesner, Louis A. (1988). Victims and Survivors Displaced Persons and Other War Victims in Viet-Nam. New York: Greenwood Press. p.310
  6. Charles Hirschman, Samuel Preston, Vu Manh Loi: Vietnamese Casualties During the American War: A New Estimate. In: Population and Development Review. Dezember 1995, abgruefen am 7. Januar 2010 (änglisch, D Autore h'i ufgrund vo demografische Daate 882'000 Dooti gschetzt).
  7. Thayer, Thomas C (1985). War Without Fronts: The American Experience in Vietnam. Boulder: Westview Press. Ch. 12.
  8. Thayer, Thomas C (1985). War Without Fronts: The American Experience in Vietnam. Boulder: Westview Press. p.106.
  9. America's Wars (Report). Department of Veterans Affairs, 26. Februar 2010, archiviert vom Original am 24. Januar 2014; abgruefen am 9. Februar 2013 (änglisch, pdf).
  10. Anne Leland, Mari–Jana Oboroceanu: American War and Military Operations: Casualties: Lists and Statistics (Report). Congressional Research Service, 26. Februar 2010, abgruefen am 9. Februar 2013 (änglisch, pdf).
  11. Australian War memorial: Australian casualties in the Vietnam War, 1962–72. Archiviert vom Original am 16. Mai 2013; abgruefen am 9. Februar 2013 (änglisch).
  12. Overview of the war in Vietnam. New Zealand History Online, archiviert vom Original am 26. Juli 2013; abgruefen am 9. Februar 2013 (änglisch).
  13. Vietnamkrieg. In: Meyers Lexikon Online 2.0. Archiviert vom Original am 3. Februar 2008; abgruefen am 13. Februar 2012.
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Vietnamkrieg“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.