Transliterazioon

Transliterazioon (vo latiin. trans „üübere“ und litera [au littera] „Buechstaabe“) bezäichnet in dr aagwändete Linguistik s buechstaabedröiji Überdrääge vo Wörter us äinere Schrift in en anderi (z. B. griechisch φ as ph, ruunisch ᛜ as ng). Drbii wärde wenn nöötig diakritischi Zäiche iigsetzt, so dass es mööglig isch, äidütig zruggzüberdrääge.

Zum transliterierti Wörter richdig chönne usspräche, muess mä d Ussproochreegle vo dr Ursprungssprooch kenne. Transliterazioon isch aber nützlig für die äihäitligi Sordierig vo Verfasser und Sachdiddel oder andere Listenelimänt us Sprooche mit nitlatiinische Buechstaabe. Im Bibliodeekswääse chunnt mä zum Bispil ooni nid us.

D Transliterazioon sött nit mit dr Transkripzioon verwäggslet wärde. In dr Egüptologii wärde aber die bäide Begriff mitenander verduscht verwändet.

Wariante

Mä underschäidet bi dr Transliterazioon (im witere Sinn) zwüsche:

1. Transliterazioon (buechstaabedröiji Umschrift, Widergoob) as Umsetzig vom ene Wort us äinere Schrift in en anderi, wo uf dr Schrift basiert,buechstaabedröi isch, und wenn nöötig umcherbaar isch, vilmol dank diakritische Zäiche. Eso söll die genaui Schriibwiis vom Wort in dr andere Schrift für Expärte daargstellt wärde, falls die nit in dr Ursprungsfassig cha daargstellt wärde (öbbe wil käi entsprächendi Tüpe oder Zeichesätz vorhande si).
2. Transkripzioon („Umschrift“ im ängere Sinn) (lutdröiji Umschrift, Widergoob) as Daarstellig vo Sprooch mit Hilf von ere foneetisch definierte Lutschrift oder vom en andere Basisalfabeet als Lutschriftersatz, wo uf dr Ussprooch basiert. Soonige, wo d Sprooch nid kenne, söll das mööglig mache, e Wort chönne z sääge, so dass mä s cha verstoo.

Transliterazioon und Transkripzioon (im ängere Sinn) am Bispil vo dr nöigriechische Sprooch

S nöigriechische Wort	Transliterazioon	Transkripzioon	Bemerkige zur Ussprooch
Ελληνική Δημοκρατία	Ellēnikḗ Dēmokratía	Elliniki Dimokratia	Δ/δ wie änglisch th in this ([​ð​])
Ελευθερία	Eleuthería	Eleftheria	Θ/θ wie änglisch th in thing ([​θ​])
βασιλεύς εν Ναυπλίω	basileús en Nauplíō	vasilefs en Nafplio	Β/β wie dütsch w; αυ/ευ wie dütsch af/ef vor herte Konsonante
Ευαγγέλιο	Euaggélio	Evangelio	Ευ/ευ wie dütsch ew vor Vokaal und wäiche Konsonante; γγ wie dütsch ng ([​ŋ​])
των υιών	tōn uiṓn	ton ion	υ/υι wie dütsch i
Μπερλίν, Ντακάρ, Γκέντ	Mperlín, Ntakár, Gként	Berlin, Dakar, Gent	μπ/ντ/γκ (Digraphe) wie dütsch b/d/g

Kwelle

Dr Ardikel «Transliteration» uf dr dütsche Wikipedia

Weblingg

• Eesti Keele Instituut – Transliterazioonsdabälle für verschidnigi Sprooche
• Online Griechisch-Transliterazioon noch ISO 843. In: Greeklex.net. Abgruefen am 23. Juli 2020.