Biecht

Biecht isch e Form vo Ysch, wo sich uf feschte Gägeständ uus dr Luftfiöchtikäit bildet, wenn s zimmli chalt isch.

S Wort bruucht men i den alemannische Dialäkt, und bim schwiizerdütsche Mundartwörterbuech Idiotikon cha me drzue es paar Sache go lääse, au wie s bim Meinrad Lienert und em Gotthälf vorchunt.

Es anders Wort drfüür isch Ryffe. Es chunt au öppe no im Rhynische Wörterbuech vor, und au s Idiotikon bringt s, im Band 6.

was es isch

Es wachse uf herte Sache chlyni Yschkristall, wenn s relatyv gsee vill Wasserdampf i der Luft het und deren iiri Tämperatuur under minus acht Grad Celsius gheit. Me seit dämm füsikalische Prozäss i dr Fachsprooch «Resublimazioon». Wenn drby no dr Luft chly bloost, bilde siich länglichi Yschkristall i dr Richtig em Wind zue.

Längi Yschforme git’s döört, wo lengeri Zyt Näbel stoot und bsunders vill Fiöchtikäit bringt.

De ganz schöne, grosse Biechtkristall seit men «Yschblueme».

Dr Ryffe i chalte Nächt isch gfäärlech für Gwächskultuure – und au für d Autofahrer: wenn men e Waage in ere ganz chalte Nacht dusse loot lo stoo und am Morge der Ryffe nit rächt wäggchratzt, git’s e Buess.

Bilder vo Biecht

• 
  Biecht uff Böim
• 
  Biecht-Kristall
• 
  Biecht, wenns chly Wind gha het
• 
  Biecht uf emene Zwiig
• 
  und uff emene Ascht
• 
  uf Graas

Lueg au

• Schnee

Literatur

• Tönjes de Vries, Antje Paschmann: Resublimation – die faszinierende Bildung von Raureif. In: CHEMKON. 11, 2004, S. 185–190.

Weblink

• Biecht im bärndüütsche uf www.berndeutsch.ch