Paul Gugelmann
Dr Paul Gugelmann (* 19. Mai 1929 z Schönewerd; † 14. Merz 2022 z Gretzebach) isch e Schwyzer Chinschtler gsii, wu mer vor allem dur syni „poetische Maschine“ chännt. E Großdail vu däne Maschine gheren ere Stiftig un mer cha si im Paul-Gugelmann-Museum z Schönewerd aaluege. Dernäbe het dr Gugelmann zmaischt im Ufdrag verschideni mobili Skulpture gschaffe, wu mer im effetlige Ruum an verschiden Ort vu dr Schwyz cha bschaue.
Lääbe un Wäärch
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Dr Paul Gugelmann isch as fimft vu sibe Chinder uf d Wält chuu. Är isch in ere aifache Arbaiterfamilie ufgwagse, wu in ere Wohnig im Chryzgang vu dr Stiftschilche Schönewerd gläbt het. Wie vyl Schönenwerder het er in dr Bally Schuefabrike gschafft, zerscht in dr Wärbeabdailig as Grafiker, speter as Schuedesigner. Anne 1951 isch er uf Paris zoge, wun er e Kreationsstudio fir sy Firma ufböue un glaitet het. Är het d Erika Huber ghyrote, mit ire het er e Dochter un e Suhn ghaa. Sy Frau isch 2003 gstorbe. In syre Freizyt het er zaichnet un modelliert.
Sy erschti Maschine, Piano vu 1963, het er us Bronzedail zämeböue, wun er uf eme Pariser Flohmärt gchauft ghaa het, un het si mit ere Spiilzyg-Dampfmaschine aadribe. No het er anderi Skulpture gmacht, wu aafangs mit Dampfmaschine un hite mit Prässluft aadribe wäre..[1] Speter het er mit Eläktromotor, Handdriller un Fäderwärch as Aadrib fir siyni Maschine gschafft. Derwylscht di frieje Maschine us dr 1960er-Johr musikalischi Theme un au sonigi Titel ghaa hän, het dr Gugelmann in syne Arbete ab dr 1970er-Johr gsellschaftligi, ethischi un bolitischi Theme ufgrife.
Anne 1969 isch dr Gugelmann retuurchuu in d Schwyz. Bi Uusstellige im In- un Uusland isch er as Chinschtler bekannt wore, het aber alsfurt bis zue syre Pänsionierig 1992 bi dr Bally Schuefabrike gschafft. Syni Maschine cha mer nit chaufe un ghere syt 1994 zum Dail ere Stiftig, wu s Paul-Gugelmann-Museum z Schönenwerd bedrybt, zum Dail hän si ihm privat ghert. Dr Gugelmann het zletscht z Gretzebach gläbt. Är isch am 14. Merz 2022 im Alter vu 92 Johr gstorbe.[2]
Uuszaichnige
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- 1996: Ehrig vu dr Stiftig Pro Olten
- 2009: Prix Wartenfels
- 2015: Soledurner Kunschtpriis
Literatur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Madeleine Schüpfer: Porträt des Künstlers Paul Gugelmann. In: Oltner Neujahrsblätter, Bd. 48, 1990, S. 46–52.
- Poetische Maschinen Paul Gugelmann, Schönenwerd: Paul-Gugelmann-Museum, 2009, ISBN 3-9522617-3-4.
- Martin Heim: Die fantastische Welt von Paul Gugelmanns poetischen Maschinen. In: Oltner Neujahrsblätter, Bd. 71, 2013, S. 38–39.
- Madeleine Schlüpfer: 20 Jahre Paul-Gugelmann-Museum in Schönwerd. In: Oltner Neujahrsblätter, Bd. 74, 2016, S. 55–57.
Weblink
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Paul Gugelmann – Sammlig vo Multimediadateie- Paul-Gugelmann-Museum Schönenwerd
- Publikatione vo und über Paul Gugelmann im Katalog Helveticat vo der Schwiizerische Nationalbibliothek
Fueßnote
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ D Umstellig uf Pressluft isch im Rame vun ere Uusstellig in dr USA chuu, wel d Spiilzyg-Dampfmaschine deert wäg dr Brandgfohr dur dr Spiritus abglähnt wore.
- ↑ Noël Binetti: Paul Gugelmann, der Schönenwerder Schöpfer «poetischer Maschinen», ist tot. In: Oltner Tagblatt, 15. Merz 2022.
|
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Paul_Gugelmann“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |