Nan-Yue

Dialäkt: Züridütsch (Unterländer)

D Nan-yue (chin. 南越 au: Nam Việt) sind e wichtigi Undergruppe vo de "Hundert Yue-Stämm" gsi. S Wort Yue isch en Sammelbegriff vo de chinesische Gschichtsschriiber für e nöd-chinesischi Kulturgmeinschaft im hüttige Südchina. S Sidligsgebiet vo de Nan-Yue sind die hütige Provinze Guangdong, Guangxi und Vietnam gsi. In Fukien sind d Min-Yue (閩越, bsunders am Min-Fluss) ihri Nachbere gsi.

Wo sich de Nordchines Zhao Tuo (Chao T'o * ca. 230 v. Chr. / † 137 v. Chr., vietnamesisch: Triệu Đà) um 203 v. Chr. zum König vo de Nan-Yue ufgschwunge hät, isch underem Begriff Nan-Yue bzw. Nam Việt au es unabhängigs Königrich entstande. Die wichtigste Nachberkönigriich sind Min-Yue (閩越, sit 202 v. Chr. vo China anerchännt) und Changsha (長沙 - praktisch Teil von Han-China) im Nordoste bzw. Norde gsi.

D Kommandante Zhao Tuo und Tu Zhu sind 219 v. Chr. vom Qin-Kaiser Shihuangdi (reg. 247-210 v. Chr.) erfolgriich gäge die "Hundert Yue-Stämm" gsendet worde. Mit em Undergang vo de Qin-Dynastie hät de Zhao Tuo sini Kommandantur dur Bündniss mit de lokale, nöd-chinesische Clanfüehrer gforderet, zumene Königriich umgänderet und sich zwoo benachbarte Kommandanture agschlosse. Hauptstadt isch Pānyú (番禺) worde, hüt en Stadtteil im Süden vo Guǎngzhōu. Schlussändlich isch er 196 v. Chr. vom Gründer vo de Hàn-Dynastie Liú Bāng (reg. 206-195 v. Chr.) anerchännt worde, da s Hàn-Riich no nöd d Macht zu de Duresetzig vo allne vo de Qin übernomene Ansprüch gha hät.

Trotzdäm isch es bald zum militärische Konflikt mit China cho: De Zhao Tuo hät de Kaiseritel Nan Wudi agno und s benachbarte Königriich vo Changsha bedroht, wärend am Han Gaozus sini Witwe Lü Zhi († 180/79 v. Chr.) de Nan-Yue-Lüüt Handelsbeschränkige für Metallware und Viih uferleit und am Zhao Tuos sini us Zhending (Nordchina) stämmigi Familie verfolgt hät. De Konflikt isch erscht nach em Tod vo de Kaiserin Lü Zhi zu mene Vergliich cho: De Zhao Tuo hät de Kaisertitel aufgäh und isch i di nominelli Vasalleschaft zrugggchehrt.

Zwoo Generatione spöter hät d Königswitwe Kau (樛) - e Chinesin - als Regäntin für ihre minderjährige Sohn e ängeri Agliderig as Hàn-Riich betribe. Sie isch 112 v. Chr. von ihrne Gägespieler am Hof ermordet worde, so das es zum Chrieg mit China cho isch. De Kaiser Hàn Wǔdì (reg. 141- 87 v. Chr.) hät d Generäl Lu Po-te und Yang P'u uf em Flusswäg (vgl. Magischer Kanal) nach Panyu bzw. Kanton gschickt. Im Jahr 111 v. Chr. isch de Nan-Yue vo dä Truppe Hàn Wǔdìs eroberet und als Präfektur (郡 jùn (quận)) 交趾 Jiāozhǐ (vietnamesisch: Giao Chỉ) is chinesische Riich iiglideret worde.

De hütig Name Việt Nam als Umchehrig vo de beide Silbe Nam Việt isch in Alähnig a dä Name entstande, wo im Jahr 1802 de Gia Long-Kaiser, de Gründer vo dä Nguyễn-Dynastie de chinesisch Jiāqìng-Kaiser um d Erlaubnis ersuecht hät, sis Land vo Đại Việt 大越 in Nam Việt 南越 umbenäne z döfe. Dä hät allerdings di beide Silbe zu Việt Nam 越南 umgordnet, zum Verwächslige mit em alte Königriich Nam Việt under Triệu Đà 趙佗 (Zhào Tuó) z verhindere. Das Riich hät en Teil vo däm beinhaltet, wo spöter zu Südchina worde isch.

S Grab vom zweite Nan-Yue-König Zhao Mo isch 1983 in Kanton gfunde worde.

Könige

Persönliche Name	Vietnames.	Putonghua	Postumische Name	Vietnames.	Putonghua	Regierigsziit
趙佗	Triệu Đà	Zhào Tuó	武王 (帝)	Vũ Vương (Đế)	Wǔ Wáng (Dì)	203 - 137 v. Chr.
赵眜	Triệu Muội	Zhào Mò	文王	Văn Vương	Wén Wáng	137 - 122 v. Chr.
趙嬰齊	Triệu Anh Chai	Zhào Yīngzhāi	明王	Minh Vương	Míng Wáng	122 - 115 v. Chr.
趙興	Triệu Hưng	Zhào Xìng	哀王	Ai Vương	Āi Wáng	115 - 112 v. Chr.
趙建德	Triệu Kiến Đức	Zhào Jiàndé	-	-	-	112 - 111 v. Chr.

Literatur

Twitchett, Denis and Loewe, Michael: 'The Cambridge History of China. Volume I. The Ch’in and Han Empires, 221 B.C. – A.D. 220, Cambridge University Press.

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Nan-Yue“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.