Malagueña

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
de Juan Breva, an vo de erste Bruefssänger, wo Malagueñas vortrait hett

Malagueña ([malaˈgɛnja], spanischi Uussprooch: [malaˈɣeɲa]) isch e Musigstiil (palo) vom Flamenco wo ursprünglich us de Geged vo de andalusische Hafestadt Malaga chunnt. De Name isch s Adjektiv und s Ethnikon vo Malaga.

D Malagueña gelt as e Form vom Fandango und isch scho bikannt gsii, bivoor sich de Flamenco as e Musigstiil uusbildet hett.

Stiil[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D Malagueña ghört zo de cantes libres (»fraiji Gsäng«), wo frai im Rhythmus isch und dromm o selte tanzt werd. De Takt isch i de Regle ¾, mengisch o 68. Nocheme Intro mit de Gitarre werd s erst Gsätz (copla) gsunge, denn chunt e Gitarreinterludium (entrecopla) und s nöchst Gsätz. Interludium cha o e chorzi Melodie enthalte (falseta). D copla isch maist i C-Dur, d entrecopla i E-Phrygisch. S typiste Motiiv vom Entrcopla luutet | e gis h | e gis h | a c h | a g f | e.

Gschicht[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Zerstmool gnennt wered Malagueñas im Schwank (sainete) El maestro de música usem Joor 1774. De anonymi Verfasser schribt, as er e Leerer wöli, wo sini Sprooch chöni und waiss wiemer e Gitarre hebe tuet; ann »Wo mer zaigt, wiemer Gsätz singt vo Caballo, Malagueñas oder Gaditanas, Tonadas, Siguidillas und Jopeos.« 

1847 het de Estébanez Calderón (1799–1867) i sim Buech Escenas andaluzes bischribe, wie d Sängeri La Dolores, e Zigüüneri, e Malagueña im Stil vonere Jabera gsunge heb und dodemit e Priis gwune het.

Imene Liederbuech, wo de Lafunete y Alcántara ane 1865 useggee het, sind Vers dine, wo Malagueñas nenet:

Si tuviere el pecho claro | te cantara la Rondeña | pero como no lo tengo, | te canto la Malagueña.
Hätti e haiteri Brust | sängi för di d Rondeña, | weli aber da nöd ha, | singi för di d Malagueña.

Useme andere Gsätz vo dem Liederbuech chamer entnee, as Malagueñas dozmool z Madrid, z Cadiz und z Granada bikannt gsii sind.

Um 1860 verdrängt d Gitarre anderi Musiginstrument i de Uuffüerige vo Bruefssänger i de Cafés cantantes, de doozmool typischge Flamencolokaal, und bald drufabe chömed Gitarresoli zwösched de Strophe uuf. De Juan Breva (1844–1918) isch ann vo de Erste gsii, wo Malagueñas in Flamenco broocht het. Er het sich selber mit de Gitarre biglaitet. Sänger, wo no vorem Breva Malagueñas gsunge hend, sind El Mochuleo, El Sevillano und El Diana.

Populär wore sind si dör de Chacón (1869–1929). De Stil vom Chacón isch melancholisch und schwermüetig gsii. Von em chömid di erste Uufnaame vo Malagueñas. Mit em Nidergang vo de Goldige Zitt vom Flamenco i de 1920er Joore sind o d Malagueñas nöme grooss uufgfüert wore. Hütt sind Malagueñas zom Tail nume no Gitarresoli ooni Gsang.

Bikannti Sänger[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Juan Breva (Antonio Ortega Escalona, 1844–1918) von Vélez-Málaga
  • El Mellizo (Enrique Jiménez, 1848–1906)
  • El Canario (Juan Reyes Osuna, 1855–1885) vo Álora (Málaga)
  • El Perote (Juan Trujillo) bo Álora
  • La Trini (Trinidad Navarro) vo Malaga
  • Chacón (1869–1929)
  • Fosforito (Francisco Lema, 1869–1940) vo Cadiz

Malagueñas usserhalb vom Flamenco[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Vo de klassische Flamencosänger hend sich o Komponiste inspiriere loo und hend Stugg nöd nume för Gitarre sondern o för Klavier und Orchester komponiert. De bikanntist isch woll de Kubaner Ernesto Lecuona, wo i sim Werch Suite Andalucía e Malagueña iibaut het, wo allerdings numeno schwachi Aazaiche vom Flamenco enthaltet. Siis Stugg werd vo moderne Interprete vilfachh verwendet. Inspiriere loo het de Lecuona sich aidüttig vom Spanier Isaac Albéniz wo meriri Klavierstugg komponiert het, wo Malagueñas enthaltet. Em vierte Tail vo sinnere Rapsodia española het er de Name Malagueña de Juan Breva ggee.

Komponiste[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Francisco Tárrega (1852–1909): Malagueña för Gitarre
  • Isaac Albéniz (1860–1909) het Malagueñas för s Klavier komponiert
  • Ernesto Lecuona (1895–1963): Malagueña (1928) för Klavier

Literatur[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • K. Meira Goldberg, Antoni Pizà: The Global Reach of the Fandango in Music, Song and Dance: Spaniards, Indians, Africans and Gypsies. Cambridge Scholars Publishing, 2017, ISBN 978-1-4438-9963-5.
    • I dem Buech bsundrigs die beede Kapitel 4, 6 & 13
    • Ramón Soler Díaz (ÜS: K. Meira Goldberg): The Fandango in Malaga: From a Dance to a Rending Song. S. 45–68.
    • Lénica Reyes Zúñiga: Musical Relationship between Spanish Malagueña and Fandango in the Nineteenth Century, S. 93–119.
    • Walter Aaron Clark: The Malagueñas of Breva, Albéniz, and Lecuona: From Regional Fandango to Global Pop Tune, S. 236–243.