k/ch- Liniä
D k/ch- Liniä isch eini vu dr wichtigschte Isoglosse im Alemannische. Im Süde vu däre Liniä heißts Chopf, Chilche, starch, mälche, usw.; im Norde drvu sait mer do Kopf, Kirch, stark, mälke, usw.
Diä k/ch-Liniä bildet e Keil mit dr Basis im Süde: Sie kunnt üs em elsässische Sundgaü schregs nach Nordoschte un erreicht im Oberbadische z Opfinge am Tunibärg ihre nerdligschte Punkt. Drno gohts licht Richtung Südoschte dur dr Schwarzwald bis an dr Bodesee bi Radolfzell. Noch em See verlaüft d Gränz zwische dr Schwiz un em Liächtestei uf dr eine un Voradelbärg uf dr andere Sitte.
Der Churer Dialäkt und dr Dialäkt vo Baselstadt sin di einzige Dialäkt südlech vo dere Linie, wo kes ch het, sondern k.
D k/ch-Liniä isch ca. 1887 dur d Erhebunge vum Ditsche Sprochatlas in däre Form festgstellt wore. In dr Zwischezit gits - zum Biispiil im Oberbadische - Ufweichunge an däre Linie - s ch wird unter em hochditsche Iifluss noch Süde druckt. Dr Hubert Klausmann het aber am Afang vu dr 80er Johr Chopf, Chueh usw. noch z Opfinge, Tiänge, Oberrimsinge un z Ebringe feschtgstellt. Aü hit gits no in e baar vu däne Ortschafte elteri un e baar jingeri gueti Dialäktschwätzer, wu Chopf usw. sage.
Literatür
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Hubert Klausmann, Die Breisgauer Mundarten. 2 Bänd. Marburg 1985
Lueg z. B. Band 2, Kart 6