Jean de Montenach
Dr Jean de Montenach, Übername „le Turc“, (* 30. Juni 1766 z Friburg im Üechtland; † 5. Juni 1842 ebd.) isch e Schwiizer Politiker und Diplomat us Friburg im Üechtland gsi vo dr Helvetik bis zur Ziit vo dr liberale Regeneration in de 1830er Johr.
Läbenslauf
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Jean-Francois-Joseph-Nicolas de Montenach isch am 30. Juni 1766 z Friburg im Üechtland uf d Wält cho. As Sprössling von ere Friburger Patrizierfamilie—si Vater, dr François Pierre de Montenach, isch Landvogt vo Greyerz gsi—isch er Diplomat und Politiker worde. Er het Frankriich diplomatisch in dr Moldau verdrätte und isch denn Attaché vom französische Botschafter z Konstantinopel worde (vo do isch si Übername „le Turc“ cho). 1790 isch er uf Friburg zrugg und isch im Johr druf Mitgliid vom Root vo de Zweihundert worde. 1798 isch er Presidänt vo dr provisorische Friburger Regierig gsi und het in de Johr druf mehreri Ämter gfüllt. As Staatsroot vo 1803 bis 1837 isch er Mitgliid vo alle Friburger Regierige in dere Periode gsi. In dr Restauration vo 1814 het er e füehrendi Rolle gspiilt und isch eine vo de Schwiizer Abgeordnete am Wiener Kongräss gsi.
Dr Jean de Montenach isch am 5. Juni 1842 z Friburg gstorbe.
Ideologii
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Dr Montenach isch e Maa vo dr Ufklärig gsi, wo sich gegen e z groosse Iifluss vo dr katholische Chille gwehrt het. As Gegner vom Ultramontanismus het er z Friburg brobiert z verhindere, ass d Jesuite wurde in d Stadt zrugg cho. Er het fortschrittligi Ideä gha und het 1813 ghulfe, z Friburg die Ökonomischi Gsellschaft z gründe. Si Rolle bim Wiener Kongräss isch aber heftig kritisiert worde. Dr Waadtländer Patriot Frédéric-César de la Harpe het en beschuldigt, ass em d Inträsse vo dr Schwiiz weniger wichdig siige as die vo de Schwiizer Aristokrate. Politisch isch er ehnder in dr Mitte gstande und het d Rolle vom ene Vermittler gspiilt, so dass die politische Ändrige, wo d Schwiiz und si Heimetstadt vom zweite bis ins vierte Johrzähnt vom 19. Johrhundert duuregmacht hai, ohni Gwalt abgloffe si. Mä gseht en as Wägbereiter vom Liberalismus vom 19. Johrhundert.
Quelle
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Alain-Jacques Czouz-Tornare: Montenach, Jean de. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.