Zum Inhalt springen

Ithome

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
d Ithomi vom antike Theater uus gsie, mit em Dorf Mavromati

D Ithome (altgriechἸθώμη; noigriech. Ιθώμη, Ithomi) isch e Berg z Messenie. De Berg hett früenner Vurkano (Βουρκάνο) ghaiisse und hett erst wider i de Noizitt de alti antiki Name öberchoo. Er isch wiitume guet sichtbar und büütet e natürlichi Festig.

D Ithomi isch e Berg us Chalchstai und hett zwee Gipfel, de hööchsti Punkt mit 802 m.ü.M. isch de Ithome im Nordeweste, wo uf allne Siite gääch isch. Er isch öbere Sattel mit de Eua (altgriechΕὔα) verbunde, mite Cherche Ajios Vasilios ufem Gipfel. D Ithomi litt westlich vom Fluss Mavrozumenos und het i de Antiki d Akropolis vo de Stadt Messene bildet, wo ane 369 v. Chr. gründet woren isch. Die litt im Weste vo de Ithomi underhalb vom hüttige Dorf Mavromati (Μαυρομάτι). Di antike Stadtmuure schlüüset d Ithomi und au s hüttige Dorf ii und laufet de Sattel durab gege d Eua, wo uf Passhöchi s "Lakonische Tor" isch. D Eua isch aber usserhalb vo de Muure.

Ufem Gipfel vo de Ithomi stoot s Chloster Vurkano oder Vulkanu (Μονή Βουλκάνου). Da isch i de byzantinische Zitt gründet wore und irgetainisch verloo wore. I der 1990er Joor isch noi renoviert wore.

Zeus Ithomatas

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Ufem Gipfel vo de antike Ithome isch de Zeus Ithomatas (Ζεὺς Ἰθωμάτας) vereert wore. S Hailigtum cha bis hütt nöd gnau lokalisiert were, aber de Fund vomene Draifuess usem 8. Joorhundert zaigt, as da Hailigtum scho im 8. Joorhundert v. Chr. e zentrali Funktion erfüllt hett, do Draifüess nume i wichtige Hailigtümer gopferet wore sind.

Noch de messenische Saag isch de Zeus nöd uf Kreta uf d Welt choo, wies di aalte Grieche globt hend, sondern z Messenie und er isch vo de Nymphe Neda und Ithome uufzoge wore. D Ithome hett den em Berg de Name gee, d Neda aber em gliichnamige Fluss, wo im Norde vo Messenie flüüsst und wo de Zeus zerstmool badet woren isch, nochdem er uf d Welt choo isch. De Zeus Ithomatas isch uf messenische Münze abbildet, as e blutte bärtige Maa wo gege rechts lauft und e Donnerstrool i de lingge Hand hebt. Uf siner rechte Hand, woner geg före streggt sitzt en Adler. Zu sinene Eere isch s Fest Ithomaia (Ἰθωμαῖα) gfiiret wore.

D Ithome ninnt e zentraali Role i de antike Gschicht vo Messenie ii. Noch de messenische Öberliferig hend sich d Messenier im Erste Messenische Chrieg underem König Euphaes uf de Ithome verschanzt. Archäologischi Fund zaiget, asses dozmool tatsächlich e Sidlig bi de Ithome ggee hett, trotzdem sind d Eraignis, wie si de Pausanias bischribt nöd bsunders historisch.

Im Heloteufstand nochem groosse Erdbebe ane 464 v. Chr. hend sich di uufständische Messenier uf de Ithome verschanzt, und sind dai zee Joor lang vo de Spartaner bilageret wore. Nochdem si bisigt wore sind, hend d Spartaner ene fraie Abzuug abotte, aber si hend müese s Land verloo und sich den z Naupaktos niderloo.

Wo 370 v. Chr. de Epameinondas d Spartaner bisigt hett und dene Messenie eweggnoo hett, hett er bi de Ithome e groossi Stadt alegge loo, mit mächtige Muure. Die Stadt hett z erst Ithome ghaiisse, spööter aber isch si underem Name Messene bikannt gsii.

  • Yves Lafond: Ithome. In: Der Neue Pauly (DNP). Band 5, Metzler, Stuttgart 1998, ISBN 3-476-01475-4, Sp. 1178.
  • Richard Speich:Peloponnes, Kunst und Reiseführer mit Landeskunde, Kohlhammer Verlag, Stuttgart 1980, ISBN 3-17-010031-9