Hermann Umgelter

Dialäkt: Schwäbisch

Dr Hermann Ludwig Umgelter, wia-nr mit-em volla Nama ghoißa hot (* 28. Februar 1891 z Botnang [seit 1922 a Stadtdoil vo Stuegert], wo-nr am 24. Juli 1962 au gschdorba ischt), ischt a bedeidender schwäbischer Landschaftsmoler gwäa.

Aus seim Leaba

Dr Hermann Umgelter kommt am 28. Februar 1891 z Botnang uff d Welt. Sei Vadder isch dr Drexler ond Tiirpräparator Gustav Adolf Umgelter ond sei Mueder Karoline a Bauramädle vo Rutesheim. Scho beim Bsuech vo dr Volksschuel en seim Hoimetort fellt de Lehrer auf, was fir a gscheids Kerle der Bua ischt. Drom wuud em Hermann seim Vadder empfohla, er meeg doch sein Soh noch Stuegert uff d Birgerschuel schicka, ond des duet der Moo au. Bald stellt sich raus, dass dr Hermann a bsondra Begabong zom Zoichna ond Mola hot. S grauße Lob vom berihmde Landschaftsmoler Otto Reiniger (1863–1909) vorolasst dean Bua, bei dr Firma Henninger z Stuegert a Lehr zom Dekorazions- ond Theadermoler zo durchlaufa. Hendrher fangtt’r z Mincha a Studiom an dr Kunschtgewerbeschuel oo. Deet kriagt’r abr bald Krach mit seim Professor, was zor Folge hot, dass’r sei Studiom nooschmeißt.

1910 macht sich dr Umgelter z Fuaß uff da Weag noch Italia. Ondrweags molt’r fleißich Bild om Bild, om mit-em Vorkauf vo selle Werk sein Lebensondrhalt bestreida zo kenna. Des klabbt abr et emmer so guad, wia-nr sich des vorgschdellt hot, so dass’r zwischadurch emmer mol wiider dui Zeit als Hongerleider frischda muaß. Mit dr Zeit ibrmannt da Umgelter so arg s Hoimweh, dass’r – au wiider z Fuaß – ens Schwobalendle zruckkommt. 1911 wuud’r zom Kommiss eizoga. Sein Denscht leischdet’r ab bei dr Kaiserlicha Marine z Wilhelmshava am Jadebusa. Ond d Herzogin Wera von Wirteberg (1854–1912), wo sellen Kerle en ihr Herz gschlossa hot, losst ihrn ganza Eifluss spiila, dass’r net ällzoviil Zeit mit de Kanona ond de Torpedos hantiira mueß, sondern gnuag Zeit zor Vorfigong hot, om seira Liblengsbeschäfdigong nochganga zo kenna. Neaba de oschtfriisische Landschafda zoichnet ond molt’r jetzt halt au noh Porträäs vo älle megliche hohe Milidär. So ibrstoht’r da Erschda Weltkriag ohne Blessura.

Wia dr Umgelter wiider en seira Hoimet ischt, koo-nr sich’s leischda, sei Leaba als freischaffender Kinschtler zo gschdalda. Seine Bilder werdet mit-ma graußa Erfolg uff viile Ausstellonga zeigt, zom Beispiil beim Wirdabergischa Kunschtvorei ond en dr Stuegerter Staatsgalerii. Dia Ei-nahma us-em Vorkauf vo deane Bilder ermeglichet em Umgelter, Reise noch Frankreich, Italia, Eschtreich ond en d Schweiz zo macha. Zo seine Kunda gheeret bald an Haufa vo de Stuegerter Graußkopfede wie zom Beispiil dr Robert Bosch ond dr Obrbirgermoischtr Arnulf Klett.

A-ma scheena Dag fellt’s em Schwäbischa Albvorei ei, er kennt jo amol an Weddbewerb ausschreiba, wo s schenschde Bild vo dr Schwäbischa Alb gsuecht wuud. Ond neamert wondret sich do driber, dass dr Hermann Umgelter da erschda Preis kriagt.

Am 24. Juli 1962 schließt dr Umgelter seine Auga fir emmer. S ischt-em vorgennt gwäa, 71 Johr alt zo werra. Sei ledschda Ruah fendet der Moo uff-em Friidhof wo seim Hoimetort, wo seit 1922 zo Stuegert gheert.

Quella

Gerhard Raff: Der schwäbische Lovis Corinth, an Ardikel en dr Stuegerter Zeidong vom 1. Merz 2016, S. 18
Lueg d Weblink

Weblink