Zum Inhalt springen

Kaiser Ferdinand I.

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy


Ferdinand I. (HRR)
Regierigsziit 5. Januar 1558 – 25. Juli 1564
Chrönig 11. Januar 1558, Aachen
Begrabe Prag, St. Vitus Kathedrale
Vorgänger Karl V.
Nochfolger Maximilian II.
Verhürotet mit Anna vo Böhme und Ungarn

Dr Ferdinand I. (* 10. Merz 1503 z Alcalá de Henares bi Madrid; † 25. Juli 1564 z Wien) us em Gschlächt vo de Habsburger isch vo 1558 bis 1564 Kaiser vom Häilige Römische Riich gsi. Vo 1521 aa isch er Erzherzog vo Östriich gsi und ab 1526/1527 Köönig vo Böhme, Kroatie und Ungarn. No zu Läbzite vo sim Brueder, em Kaiser Karl V., isch er 1531 zum römisch-dütsche Köönig gweelt worde.

Dr Ferdinand isch lang im Schatte vo sim Brueder gstande, het aber scho bevor er Kaiser worde isch, e wichdigi Rolle gspiilt. Bi dr Erbdäilig vo 1521 het er die habsburgische Erbland überchoo und dr Karl V. die spanische Bsitz und d Niiderland. In sine Herrschaftsgebiet het dr Ferdinand e Behördeorganisazion ufbaut, wo d Grundlaag vo dr Verwaltig in de Joorhundert druf worde isch. Er het au Bööme und Ungarn gerbt, säll isch aber vo de Osmane bsetzt gsi und er het s Land nume zum e chliine Däil beherrscht. Das het aber glängt as Grundlaag für d Stellig vo de Habsburger im Donauruum. Im Häilige Römische Riich isch dr Ferdinand im Kaiser si Stellverdräter gsi, wil dä langi Zit nid umewääg gsi isch. E wichdigi Rolle het er bim Augsburger Religionsfriide gspiilt.

Monografie:

  • Franz-Bernhard von Bucholtz: Geschichte der Regierung Ferdinands I, 9 Bänd, Schaumburg, Wien 1831–1838.
  • Paula Sutter Fichtner: Ferdinand I. Wider Türken und Glaubensspaltung, Styria, Graz 1986, ISBN 3-222-11670-9.
  • Tibor Simanyi: Er schuf das Reich: Ferdinand von Habsburg, Amalthea, Wien 1987, ISBN 3-85002-224-2.
  • Ernst Laubach: Ferdinand I. als Kaiser. Politik und Herrscherauffassung des Nachfolgers Karls V, Aschendorff, Münster 2001, ISBN 3-402-05165-6.
  • Alfred Kohler: Ferdinand I. 1503–1564. Fürst, König und Kaiser, C. H. Beck, Münche 2003, ISBN 3-406-50278-4.

In Kompendie:

 Commons: Ferdinand I. (HRR) – Sammlig vo Multimediadateie

Wikisource Ferdinand I. (HRR) im dütschsprochige Wikisource

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Ferdinand_I._(HRR)“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.