Zum Inhalt springen

Ool

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Ool

Ool (Anguilla anguilla)

Systematik
Überordnig: Ächti Chnochefisch (Teleostei)
Ordnig: Oolartigi (Anguilliformes)
Underordnig: Anguilloidei
Familie: Flussööl (Anguillidae)
Gattig: Flussööl (Anguilla)
Art: Ool
Wüsseschaftlige Name
Anguilla anguilla
Linnaeus, 1758
Édouard Manet, 1864

De Ool (Anguilla anguilla; alemanischi Näme) isch e Fisch, wo im Atlantische Ozean und i europäische Gwässer dihai isch. Er het e schlangeförmige Liib und cha grösseri Hindernis, wie de Rhiifall ufem Landeweg öberwinde, so as er au im Bodesee gsichtet werd. De Ool isch no hütt au för d Wösseschaft e rätselhafts Tier und viles us sim Lebe isch nöd erforscht. Wege de Flussverbauige ghört er zo de bidroote Fisch. Bis jetz ischs nöd glunge, de Ool künstlich z züchte.

De Ool isch e schlangeförmige Fisch miteme chliine Chopf und chliine Schuppe. Sini Obersiite isch dunkelgrau bis oliivgrüe gfärbt, d Undersiite isch wiiss oder gelblich. S Mandli vom Ool werd 50 cm, s Wiibli 150 cm lang. En Ool cha 5 Kilo schwer were. De Ool het kai Buuchflosse. Er het chliini paarigi Brustflosse und sini Rugge-, Schwanz- und und Afterflosse bildet e Flossesoom.

De Ool lebt im nördliche Atlantik und i europäische Süessgwässer wo in Atlantik, i d Ostsee, i d Nordsee und i s Mittelmeer entwässeret. De süüdlichst Punkt sind d Kanare. Nu wenigi Ööl schwümet is Schwarzi Meer. Die schwümet in Dnepr und in Don, aber nöd i d Donau ine und selte gnueg erraicht en Ool öber Kanääl sogär d Wolga. De Laichplatz isch i de Saragossasee, emene Tail vom Atlantik, wo nordöstlich vo de Karibik, östlich vo Florida litt.

De Ool laicht nume i de Saragossasee imene Piet wo nume halb ase grooss isch wie d Schwiiz und inere Tüüffi vo 100 bis 300 Meeter. Di junge Laarfe, wo öppe 7 Santimeeter lang weret, schwümmet denn mitem Golfstrom geg Nordoste. Si hend relativ groossi Zee, doch isch nöd bikannt, wa si fresset. Noch zwaiehalb Joor erraichet si d Chüste vo Europa und sind denn öppe 7 cm lang. Si verwandlet sich i chliini dorsichtigi Glaasööl. Die schwümed i d Flüss ine und stiiged denn as Stiigööl d Flüss duruuf. Debii chönd sii grösseri Hindernis wie de Rhiifall ufem Landweg umgoo. Mandli bliibet i de Regle öppe 8 Joor im Fluss und schwümet selte mee as 200 km de Fluss duruuf, Wiibli bliibet öppe 12 Joor im Fluss und schwümmet so wiit as chönd.

D Laichwanderig zrugg i d Saragossasee foot im Herpst aa. I dem Stadium wered si Blankööl gnennt. Debii chömed fili Ööl i Turbinewerch um. Si leged öppe 20 bis 30 Kilomeeter im Taag zrugg. I de Saragossasee achoo, tüends vom März bis Juli laiche und sterbet denn.

De Ool isch e recht aapassigsfäige und nachtaktive Roiber, wo sich dör de Taag döre im Schlamm vergrabt oder sich i Löcher versteckt. E fresst Laich und Fischli, Insektelaarfe, Wörmer, Schnegge und Chliichrepsli.

De Ool ghört zo de Tierarte, wo möglicherwiis bald uusterbt, ooni as gnau Gründ bikannt sind. Er isch zwoor i de Flüss verbraitet und jungi Ööl wered au im Hochrhii uusgsetzt, aber nume demit er, wener gnueg grooss isch, gfange werd und ufem Delikatessemaart landet. Anderersits sterbet immer mee Ööl uf de Zruggwaderig i d Saragossasee, vili chömed i Turbinewerch um. Dezue chunnt as vili Ööl vom Parasit Schwümmbloosewurm (Anguillicoloides crassus) bifale sind, wo sich a de Schwümmbloose aahoogget und s Buet vom Ool suugt. De Parasit isch mit em Japanische Ool (Anguilla japonicus) uf Europa iigschleppt wore.

 Commons: Ool – Sammlig vo Multimediadateie