Zum Inhalt springen

d’ Bundesschtààta vum Nigeria

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch

S’ Nigeria, a Bundesrepüblik ìm Wäschtàfrikà, zehlt 36 Bundesschtààta (anglisch states). Jeed’r Bundesschtààt hàt siina aigana Làndesregiarung, wo vu’ma Gouverneur glaita wìrd, un sii aigana Làndespàrlamant. Dr Gouverneur wìrd diräkt vum Volk gwählt. Unt’r da Bundesschtààta gìtt’s ìm gànz Nigerià 774 lokàla Regiarungsgebiater (Local Government Areas). S’ Gebiat um d’ Hàuiptschtàdt Abuja, wo ma s’ Federààla Hàuiptschtàdt-Gebiat nännt, ìsch kää Bundesschtààt, àwwer ’s ìsch a bundesunmìtterbàr Gebiat. Noh dr nigeriànischa Verfàssung sìnn d’ 36 Bundesschtààta gliichberachtigt, àwwer d’ Souveränität lìegt bii dr Bundesregiarung. D’ Bundesverfàssung därft vu dr nigeriànischa Nàzionàlversàmmlung gändert wara; jeeda Änderung müass àwwer vu mìndesschtens zwai Drìttel vu da 36 Bundesschtààta bschdaatigt wara.

Lischta mìt Flächa un Beväälkerung

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Kàrta vu da Bundesschtààta vum Nigeria
d’ Beväälkerungsdìcht ìn da nigeriànischa Bundesschtààta

Ìn dara Tàballa sìnn d’ 36 Bundesschtààta vum Nigeria so wia s’ Federààla Hàuiptschtàdt-Gebiat ìn dr Raihjafolga lìschtiart, mìt ìhra jewilliga Flächa, Iiwohnerzàhl, un Hàuiptschtädt. D’ Iiwohnerzàhla schtàmma-n-üss da Volkszehlunga (VZ) vum 26. Novamber 1991 un vum 21. März 2006, so wia vu Schätzunga (Sch) fìrs Johr 2015, wo ma noh-n-em Ärgabniss vum Volkzeelung vu 2006 grachent hàt.[1]

(VZ = Volkszählung) (Sch = Schätzung)

Bundesschtààt Flächa ìn km² VZ 1991 VZ 2006 Sch. 2015 Hàuiptschtàdt
Abia 6.320 2.338.487 2.833.999 3.622.900 Umuahia
Adamawa 36.917 2.102.053 3.168.101 4.120.200 Yola
Akwa Ibom 7.081 2.409.613 3.920.208 5.286.900 Uyo
Anambra 4.844 2.796.475 4.182.032 5.366.900 Awka
Bauchi 45.837 2.861.887 4.676.465 6.304.500 Bauchi
Bayelsa 10.773 1.121.693 1.703.358 2.209.200 Yenagoa
Benue 34.059 2.753.077 4.219.244 5.562.400 Makurdi
Borno 70.898 2.536.003 4.151.193 5.651.500 Maiduguri
Cross River 20.156 1.911.297 2.888.966 3.749.600 Calabar
Delta 17.698 2.590.491 4.098.391 5.474.000 Asaba
Ebonyi 5.670 1.029.312 2.173.501 2.796.500 Abakaliki
Edo 17.802 2.172.005 3.218.332 4.116.900 Benin City
Ekiti 6.353 1.535.790 2.384.212 3.165.000 Ado Ekiti
Enugu 7.161 2.125.068 3.257.298 4.273.200 Enugu
Federal Capital Territory 7.315 371.674 1.405.201 3.195.100 Abuja
Gombe 18.768 1.489.120 2.353.879 3.148.100 Gombe
Imo 5.530 2.485.635 3.934.899 5.227.900 Owerri
Jigawa 23.154 2.875.525 4.348.649 5.652.200 Dutse
Kaduna 46.053 3.935.618 6.066.562 7.994.400 Kaduna
Kano 20.131 5.810.470 9.383.682 12.625.500 Kano
Katsina 24.192 3.753.133 5.792.578 7.586.500 Katsina
Kebbi 36.800 2.068.490 3.238.628 4.296.400 Birnin Kebbi
Kogi 29.833 2.147.756 3.278.487 4.333.600 Lokoja
Kwara 36.825 1.548.412 2.371.089 3.093.100 Ilorin
Lagos 3.345 5.725.116 9.013.534 12.131.000 Ikeja
Nassarawa 27.117 1.207.876 1.863.275 2.444.500 Lafia
Niger 76.363 2.421.581 3.950.249 5.358.400 Minna
Ogun 16.762 2.333.726 3.728.098 5.037.600 Abeokuta
Ondo 14.606 2.249.548 3.441.024 4.525.600 Akure
Osun 9.251 2.158.143 3.423.535 4.548.300 Oshogbo
Oyo 28.454 3.452.720 5.591.589 7.561.600 Ibadan
Plateau 30.913 2.104.536 3.178.712 4.082.700 Jos
Rivers 11.077 3.187.844 5.185.400 7.043.800 Port Harcourt
Sokoto 25.973 2.418.585 3.696.999 4.841.800 Sokoto
Taraba 54.473 1.512.163 2.300.736 2.974.300 Jalingo
Yobe 45.502 1.399.687 2.321.591 3.173.200 Damaturu
Zamfara 39.762 2.051.591 3.259.846 4.364.500 Gusau
Nigeria 923.768 88.992.220 140.003.542 186.939.800 Abuja

wia d’ Bundesschtààta äntschtànda sìnn

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Wu s’ Nigeria noch a Kolonii gsìì ìsch, ìsch’s gtailt gsìì ìn d’ Schutzhärrschàft Nord-Nigerià un d’ Schutzhärrschàft Süd-Nigerià. Schpeeter sìnn a Nordprowìnz, a Oschtprowìnz un a Waschtprowìnz gsìì, un d’rzüa d’ Schtàdt Lagos. Nohdam àss s’ Nigeria ànna 1960 unàbhangig worra-n-ìsch, hàt ma dia Prowìnza „Regioona“ gnännt.

Ìm Mai 1967 ìsch a Gebiatsumbàui gsìì, wo s’ Lànd ìn zwälf Bundesschtààta gtailt hàt. Daa Umbàui ìsch ain’r vu da Üssleeser Biafra-Kriag gsìì: d’ ehamààliga Oschtprowìnz Biafra hàt sìch vum Niegria gtrännt, wial dur dr Umbàui d’ Igbo nìmm d’ Ardeel-Gebiater kontrolliart hann.

D’ Bundesschtààta gìtt’s sitter 1967: z’äärscht sìn 12 Bundesschtààta gsìì, drnooh 19 àb 1976,[2] 21 àb 1987, 30 àb 1991, un sitter 1996 sìnn 36 Bundesschtààta.

D’ gebiatliga Äntwìcklung vu da Bundesschtààta:

Regioona Bundesschtààta
1960 1963 1967 1976 1987 1991 1996
Eastern South-Eastern Cross-River Akwa Ibom
Cross-River
East Central Imo Imo
Abia Abia
Ebonyi
Anambra Enugu
Enugu
Anambra
Rivers Bayelsa
Rivers
Western Mid-Western Bendel Delta
Edo
Western Lagos
Western Ogun
Ondo Ekiti
Ondo
Oyo Osun
Oyo
Northern Benue-Plateau Plateau Nasarawa
Plateau
Benue Benue
Kogi
Kwara
Kwara
Kano Jigawa
Kano
North Central Kaduna Kaduna
Katsina
North Western Niger
Sokoto Kebbi
Sokoto Sokoto
Zamfara
North Eastern Bauchi Bauchi
Gombe
Borno Borno
Yobe
Gongola Adamawa
Taraba

d’ Làndesregiarunga

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D’ nigeriànischa Bundesschtààta därfa-n-ìhra aigana Làndesregiarunga orgànisiara, wia sa wìlla, sofarn àss sa da Iischtällunga vu dr nigeriànischa Verfàssung folga. Jeeds Schtààtspàrlamant hàt numma-n-a Kàmmra; dr Ààzàhl àn Làndesàbgoordneta ìsch gliich’m Dräifàch vum Ààzàhl àn Bundesàbgoordneta, wo jeed’r Bundesschtààt ìm federààla Represantàntahüss hàt. Dr Schäff vu dr Làndes-Gsätzüssfiahrung nännt maa „Gouverneur“. Ar därft Litt ìn dr Exekutiivroot ärnänna; dia Ärnännunga mian àwwer vum Làndespàrlamant biigschtìmmt wara. Jeeds Làndesminìschterium wìrd vu’ma „Kummissàr“ glaitet, wo vu’ma schtandiga Sekretäär unterschtìtzt wìrd, wo àui a hoocher Beàmter ìsch. Ìn jeed’m Bundesschtààt wara d’ Landesgsätzer dur d’ Làndesjuschtiz üssgfiahrt. Dr Schäffrìchter (Chief Justice) wìrd vum Gouverneur ärnännt; dia Ärnännung müass vum Làndespàrlamant biigschtìmmt wara.[3]

Lìteràtüür

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  • Gboyega Ajayi: The military and the Nigerian state, 1966-1993: a study of the strategies of political power control. Africa World Press, Trenton (New Jersey) 2007, ISBN 978-1-59221-568-3 (englisch).
  • Solomon Akhere Benjamin: The 1996 state and local government reorganizations in Nigeria. Nigerian Institute of Social and Economic Research, Ibadan 1999, ISBN 978-181-238-9 (englisch).
  • Rotimi T. Suberu: 1991 state and local government reorganizations in Nigeria. Institute of African Studies, University of Ibadan, Ibadan 1994, ISBN 978-2015-28-8 (englisch).

Ainzelnoohwiisa

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  1. Nigeria. In: citypopulation.de. Abgruefen am 29. Juli 2021.
  2. Brennan Kraxberger: Strangers, Indigenes and Settlers: Contested Geographies of Citizenship in Nigeria. In: Space and Polity. Band 9, Nr. 1, 2005, S. 10, 11, 15 (englisch).
  3. Shimon Shetreet, Jules Deschênes: Judicial Independence: The Contemporary Debate. Martinus Nijhoff Publishers, 1985, ISBN 978-90-247-3182-4, S. 254 (englisch, google.com).
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Bundesstaaten_Nigeras“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „States_of_Nigeria“ vu de änglische Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.