Baia Mare
| Baia Mare Frauenbach Nagybánya | |||||
| |||||
| Basisdate | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Staat: | Rumänie | ||||
| Historischi Region: | Sathmar | ||||
| Chrais: | Maramureș | ||||
| Koordinate: | 47° 39′ N, 23° 35′ O | ||||
| Zytzone: | OEZ (UTC+2) | ||||
| Hechi: | 228 m | ||||
| Flechi: | 235,73 km² | ||||
| Yywohner: | 123.738 (20. Oktoower 2011[1]) | ||||
| Bevelkerigsdichti: | 525 Yywohner je km² | ||||
| Boschtlaitzahl: | 430311 | ||||
| Delifonvorwahl: | (+40) 02 62 | ||||
| Kfz-Chännzaiche: | MM | ||||
| Struktur un Verwaltig (Stand: 2020[2]) | |||||
| Gmaindsart: | Munizipium | ||||
| Burgermaischter: | Cătălin Cherecheș (Coaliția pentru Maramureș) | ||||
| Adräss: | Str. Gh. Șincai nr. 37 loc. Baia Mare, jud. Maramureș, RO–430311 | ||||
| Websyte: | |||||
Baia Mare 
[ˈbaja ˈmare](info) (hoochdiitsch Frauenbach odd’r Groß-Neustadt, saltaner numma Neustadt odd’r Neustadtl, ungàrisch Nagybánya) ìsch a Schtàdt ìm Nordwäschta vum Rumäänia, wo-n-ìm Joohr 2011 äbb 124.000 Iiwoohner ghàà hàt. Sa ìsch d’ Hàuiptschtàdt vum Krais Maramureș.
Gschìcht[ändere | Quälltäxt bearbeite]
D’ äältschta-n-Ärwäähnung vu dr Schtàdt ìn’ra Urkund schtàmmt üss’m Joohr 1142, wu dr ungàrischa Keenig Géza II. z’ Frauenbach (làtiinisch Rivulus Dominarum) Diitscha hàt loo ààsiidla.
Dr Ààtail vu dr ungàrischa Mìnderhait ìsch noch hìtt sehr grooss: ànna 1992 ìsch’s 17,5 % gsìì. Verglìcha mìt da Zààhla vu 1910 (64,8 %, Rumääna 33,7 %, Diitscha 1,2 %) hàt’r àwwer schtàrk àbgnumma. Ànna 1910 sìnn 38,1 % vu da Iiwoohner griachisch-kàthoolisch, 34,7 % reemisch-kàthoolisch, 14,8 % Càlwinìschta, 10,9 % Juuda un 1,5 % gsìì. Ànna 1920 sìnn z’ Baia Mare 12.780 Iiwoohner gsìì. 5.005 sìnn Rumääna gsìì, 1.792 Juuda, 1.232 Diitscha un 99 hann üss àndra Väälker gschtàmmt.[3]
Ànna 1930 ìsch dr griachisch-kàthoolisch Bìschtumm Maramureș mìt Sìtz z’ Baia Mare grìnda worra. Àm 28. Oktoower 1948 ìsch dr Bischoof Alexandru Rusu vu da kommünìchta Beheerda-n-àls Bischoof àbgsätzt un verhàftet worra. Ar ìsch ànna 1963 ìm Zuchthüüs vu Gherla gschtoorwa.
Ànna 1974 ìsch s’ „Nord-Üniwärsitäätszäntrum vu Baia Mare“ (Centrul Universitar Nord din Baia Mare) grìnda worra. Ànna 2012 ìsch’s ìn d’ Täcknischa Üniwärsitäät vu Cluj-Napoca-n-iiglìedert worra.
Pàrtnerschàfta mìt àndra Schtädt[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Baia Mare hàt niina Schtädtpàrtnerschàfta:[4][5]
| Schtàdt | Lànd | sitter | Typ |
|---|---|---|---|
| Bielsko-Biała |  Poola |
2003 | Schwaschterschtàdt |
| Hódmezővásárhely |  Ungàrn |
2001 | Schwaschterschtàdt |
| Hollywood |  Florida, USA |
2001 | Schwaschterschtàdt |
| Iwano-Frankiwsk |  Ukràina |
1990 | Pàrtnerschtàdt |
| Kitwe |  Sambia |
1972 | Schwaschterschtàdt |
| Nyíregyháza | Ungàrn |
2003 | Schwaschterschtàdt |
| Serino |  Itàlia |
2001 | Schwaschterschtàdt |
| Szolnok | Ungàrn |
1990 | Schwaschterschtàdt |
| Wels |  Eeschtriich |
2000 | Schwaschterschtàdt |
wàs doo z’ sah ìsch[ändere | Quälltäxt bearbeite]
- Muzeul Satului din Baia Mare, ethnogrààfisch un Fräilìchtmüsee
- s’ Müsee vu da Àtzschtudia
- s’ Müsee fìr modärna Kunscht un Volkskunda
- dr Schtefàn-Turm
- dr Matzgerturm (Turnul Măcelarilor)
-
a Blìck uff Baia Mare -
-
-
S’ Pocol-Hüüs -
d’ Synàgooga -
dr Schtefàn-Turm -
dr Iigàng vum Fräilìchtmüsee
bekànnta Litt üss dr Schtàdt[ändere | Quälltäxt bearbeite]
- Dániel Csányi (1820–1867), ungàrischer Màthemàtiker
- Józsi Jenő Tersánszky (1888–1969), ungàrischer Schrìftschtäller
- László Németh (1901–1975), ungàrischer Schrìftschtäller
- László Gergely (* 1941), ungàrisch-rumäänischer Füassbàllschpìeler
- Dora Cojocaru (* 1963), Komponìschta
- Rodica Dunca (* 1965), Kunschtturnera
- Anca Pătrășcoiu (* 1967), Schwìmmera
- Noemi Lung (* 1968), Schwìmmera
- Vasile Miriuță (* 1968), ungàrisch-rumäänischer Füassbàllschpìeler
- Mirela Pașca (* 1975), Kunschtturnera
- Adrian Ghenie (* 1977), Kìnschtler
- Paula Seling (* 1978), Sangera
- Clara G. (* 1979), Pornodàrschtällera
- Ovidiu Hoban (* 1982), Füassbàllschpìeler
- Paul Muntean (* 1984), Bobfàhrer
- Cristian Bud (* 1985), Füassbàllschpìeler
- Mihai Pop (* 1985), Hàndbàllschpìeler
- Claudiu Bumba (* 1994), Füassbàllschpìeler
Weblìnks[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Baia Mare – Sammlig vo Multimediadateie- d’ offiziälla Websitta vu dr Schtàdtverwàltung (rumäänisch)
Ainzelnoohwiisa[ändere | Quälltäxt bearbeite]
- ↑ Volkszeehlung vu 2011 ìm Rumäänia uff citypopulation.de.
- ↑ Ààgààwa bii Biroului Electoral Central, àbgrüafa-n-àm 21. Jüüli 2022 (rumäänisch).
- ↑ Erdély etnikai és Felekezeti Statisztikája. (pdf) Abgruefen am 21. Juli 2022 (ungarisch).
- ↑ Orașe Înfrățite. Abgruefen am 26. Januar 2020.
- ↑ Orașe înfrățite cu Baia Mare (Memento vom 16. Augschte 2012 im Internet Archive)
|
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Baia_Mare“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |