Algorithmus

E Fantasiibild vom Al-Chwarizmi, wo im Algorithmus si Naame gee het, uf ere sowjetische Briefmarke zum Aalass vo sim 1200-jöörige Geburtsjubileum.

En Algorithmus isch en äidütigi Vorschrift, wie mä muess vorgoo, zum e Brobleem oder e Klass vo Brobleem z lööse. Algorithme bestöön us ändlig vile, wooldefinierte Äinzelschritt. Eso chönne si implementiert wärde, zum im ene Kompiuterbrogramm usgfüert z wärde, aber mä cha sä au in menschliger Sprooch formuliere. Bi dr Löösig vom e Brobleem wird e bestimmti Iigoob in e bestimmti Usgoob überfüert.

Informatik und Mathematik

Algorithme sin äins vo der zentrale Theme in dr Informatik und dr Mathematik. Si sin Geegestand von e baar Spezialgebiet vo dr Theoretische Informatik, dr Komplexidäätstheorii und dr Berächebarkäitstheorii. In dr Form vo Kompiuterbrogramm und elektronische Schaltkräis stüüre si Kompiuter und anderi Maschine.

Algorithmus und Brogramm

Für Algorithme git s underschiidligi formali Daarstellige. Die gönge vom Algorithmus as eme abstrakte Geegestück zum Brogramm, wo konkret uf e Maschine zuegschnitte isch (das häisst, d Abstrakzioon isch doo, ass mä d Detäi vo dr reale Maschine wägloot, s Brogramm isch e konkreti Form vom Algorithmus, aabasst an das, wo für die reali Maschine notwöndig und mööglig isch) bis zur Aasicht, ass Algorithme grad d Maschinebrogramm vo Turingmaschine sige (und doo lit d Abstrakzioon din, ass e Turingmaschine an sich verwändet wird, das häisst, en ideali mathematischi Maschine).

Algorithme chönnen in Blään vo Brogrammablöif noch DIN 66001 oder ISO 5807 grafisch daargstellt wärde.

Dr erst Kompiuteralgorithmus

Dr ersti Algorithmus, wo für e Kompiuter usdänggt worde isch (zum Bernouliizaale uszrächne) isch 1843 vo dr Ada Lovelace in iire Notize über im Charles Babbage sini Analytical Engine ufgschriibe worde. D Lovelace gältet dorum as die ersti Brogrammierere. Wil dr Charles Babbage si Analytical Engine nit het chönne fertigbaue, isch dr Algorithmus vo dr Ada Lovelace nie druf implementiert worde.

Die dütigi Situazioon

Brinzipbild vom Rete-Algorithmus für Expärtesüsteem; veröffentligt: 1979; frei

Algorithme für Kompiuter si hüt so vilfältig wie d Aawändige, wo si sölle mööglig mache. Vom elektronische Stüürgräät wo in Auti iigsetzt wird über d Rächtschriibigs- und Satzbau-Kontrolle in ere Teggstverarbäitig bis aane zur Analüüse vo Aktiemäärt git riisigi Mängene vo Algorithme, wo iiri Arbet meer oder weeniger guet mache. As Ideä und Grundsetz, wo Kompiuterbrogramm druf basiere, si Algorithme mäistens nid urheberrächtlig gschützt. Je noch de nazionale Immaterialgüeterrächt chönne Algorithme us dr Informatik aber patentiert wärde. Es cha bi sonige Patänträcht um Summe in dr Hööchi vo Milliarde goo.

Bischbil

D Löösig für s Spiil Dürm vo Hanoi mit drei Spiilstäi - en äifache Algorithmus

Dr eltisti bekannti Algorithmus, wo nid driwial isch, isch dr euklidisch Algorithmus. Spezielli Algorithmus-Tüpe sin dr randomisierti Algorithmus (mit ere Zuefallskomponänte), dr Approximazioonsalgorithmus (as Aanööcherigsverfaare), die evoluzionäre Algorithme (noch biologischem Vorbild) und dr Greedy-Algorithmus.

Litratuur

• Donald E. Knuth: The Art of Computer Programming. Bd 1–3. Addison Wesley, Reading (Mass.) 1998, ISBN 0-201-48541-9.
• Thomas Ottmann & Peter Widmayer: Algorithmen und Datenstrukturen. 4. Auflage. Spektrum Akademischer Verlag, Heidelberg 2002, ISBN 3-8274-1029-0.
• Anany Levitin: Introduction to The Design and Analysis of Algorithms. Addison Wesley, 2007, ISBN 0-321-36413-9
• Jochen Ziegenbalg, Oliver Ziegenbalg & Bernd Ziegenbalg: Zum Begriff des Algorithmus. In: Algorithmen von Hammurapi bis Gödel. 3. Auflage. Deutsch, Frankfurt 2010, ISBN 978-3-8171-1864-9, S. 24-31

Weblingg

• Der Algorithmus der Woche (Algorithme aaschaulig erklärt, verschiideni Autore, uusegee vom Fakultätedaag Informatik)
• Algorithme in dr Informatik
• Dictionary of Algorithms and Data Structures des NIST (änglisch)

Fuessnoote

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Algorithmus“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.