Aenne Franz

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Aenne Franz (2020)

D Aenne Franz, geb. Mathonet, (* 21. Oktober 1923 z Solingen; † 7. April 2023 au dert) isch e dytschi Dialäktschriftstelleri gsii.

Lääbe[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D Aenne Franz isch us ere sozialdemokratische Familie chuu. Ire Vater isch syter 1919 in dr d SPD gsii.[1] In dr NS-Zyt het si ire Rychsarbetsdienscht z Diiringe absolviert. Noch em Chrieg het si ab 1947 z Solingen d SPD un au d Arbeiterwohlfahrt (AWO) wider mit ufböue.[2][3][1] Anne 1949 het si mit em Karl Schröder d Rychskumferänz vu dr AWO z Solingen mitorganisiert.[4] Ab 1967 isch si in dr Dialäktgruppe „De Hangkgeschmedden“ aktiv gsii, vyl Joor as „Baas“ (Schef) vun ere.[5] Gedicht un Gschichte vun ere sin im Solinger Tageblatt un in vier verschidene Anthologie im Verlag B. Boll vereffetligt wore. Si het si au bim Weschtdytsche Rundfunk (WDR) as Dialäktsprächeri engaschiert. Anne 1983 het si Gruppe Rheinischer Mundartschriftsteller Bergisches Land as Regionalgruppe in dr Gruppe Rheinischer Mundartschriftsteller glaitet.[6] Großi Dail vu ire Sammlig mit Dialäkttäxt, au historische, het si em Stadtarchiv Solingen iberloo.[7] Anne 1991 hän De Hangkgeschmedden dr Kulturbryys vu dr Buurgerstiftig Baden fir d Verdienscht um d Bflääg vum Solinger Dialäkt iberchuu.[8] Im Joor 2012 isch si fir di 65-jeerig Zuegherigkait zue dr SPD geert wore.[9]

Aafangs 2013 isch si as Revisori vu dr AWO zrugdrätte het het zum Dank s „uffig Härz“, s Simbol vu dr AWO iberchuu, wu vu dr Jugedhilf-Wärchstatt as Metallchunschtwärch gstaltet wore isch.[10]

Ir persenli aadraiti Eerige wie Bundesverdienschtchryz oder dr Rhylanddaler het si aliwyl abgläänt ghaa.

Vu 1951 bis 1980 isch d Aenne Franz mit em Chaufmann Ernst Franz ghyroote gsii. Di gmainsam Dochter isch d Schurnalischti Renate Franz. Am 7. April 2023 het d Aenne Franz im Alter vu 99 Johr d Auge fir immer zuegmacht.[11][12]

Wäärch[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Iber vyl Joorzeent dure sin iri Gedicht unter anderem in dr Anthologie vu dr Hangkgeschmedden[13] erschine:

  • Hangkgeschmedt, 1974:
    • Der psychologische Vogel (S. 104)
    • Owendlied (S. 107)
    • Manengk (S. 151)
    • 4. November 1944 (S. 168)
    • Aprel (S. 196)
    • De Franzus hat reiht (S. 237)
  • Scharp geschliepen, 1980:
    • Mott dat sinn (S. 41)
    • Am Rusenmongad! (S. 41)
    • Wat seßte nu? (S. 136)
    • Nit te ängern (S. 137)
    • Su wierd men Konschaft quitt (S. 138)
    • Die Utred (S. 139)
    • Der Kosename (S. 172)
    • Schwiegen es Gould (S. 173)
    • Ouch en Aandenken (S. 174)
    • Nerven (S. 178)
  • Met on ohne Schröm, 1987:
    • Ganz eifach (S. 51)
    • Aktiun Kappes (S. 53)
    • Hochtietsdag em Keller (S. 56)
    • Baul nen Krimi (S. 59)
    • Husfrauenleid (S. 61)
  • 40 Johr De Hangkgeschmedden, 1991:
    • Möngsten on de Riesenbröck (S. 112)
    • War sall dat? (S. 114)
    • Fachlütt (S. 115)
    • Vaselwer Müß (S. 118)
    • Es dat astängdeg (S. 119)
    • Chreßowend (S. 120)
    • Der ierschte Mensch (S. 123)

Weblink[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Fueßnote[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. 1,0 1,1 Ehrung: Aenne Franz ist 70 Jahre SPD-Mitglied, Solinger Tageblatt, 4. Novämber 2018
  2. 54 SPD-Mitglieder werden für langjährige Parteimitgliedschaft ausgezeichnet. (Nicht mehr online verfügbar.) SPD Solingen, archiviert vom Original am 17. Februar 2015; abgruefen am 17. Februar 2015.  Info: Der Archivlink wurde automatisch eingesetzt und noch nicht geprüft. Bitte prüfe Original- und Archivlink gemäß Anleitung und entferne dann diesen Hinweis.@1@2Vorlage:Webachiv/IABot/www.spd-solingen.de
  3. Es ist eine Herzenssache. Solinger Tageblatt, 27. September 2014, abgruefen am 17. Februar 2015.
  4. Festakt: 90 Jahre Arbeiterwohlfahrt am Niederrhein (Memento vom 23. Septämber 2015 im Internet Archive), awo-nr.de, 2. Novämber 2009
  5. Ve 75 De Hangkgeschmedden (Mundartsammlung Aenne Franz) (Memento vom 12. Juni 2018 im Internet Archive), Stadtarchiv Solingen
  6. Deutscher Kulturrat, Fördergesellschaft für Kulturelle Bildung (Hrsg.): Das Literaturbuch: literarisches Leben in der Bundesrepublik Deutschland. Nomos, 1993 (S. 563)
  7. solingen.de (Memento vom 29. März 2012 im Internet Archive)
  8. Historisches. (Nicht mehr online verfügbar.) Städtische Musikschule Solingen, archiviert vom Original am 17. Februar 2015; abgruefen am 17. Februar 2015.
  9. 54 SPD-Mitglieder werden für langjährige Parteimitgliedschaft ausgezeichnet (Memento vom 17. Februar 2015 im Internet Archive), spd-solingen.de, 10. Novämber 2012
  10. Solingen: Das Ende einer Ära bei der Arbeiterwohlfahrt, rp-online.de, 14. Jänner 2013
  11. AWO Kreisverband Solingen e. V. In: awo-solingen.de. Abgruefen am 12. April 2023.
  12. Solinger Morgenpost, 13. April 2023.
  13. Reihe Poesie und Prosa in Solinger Mundart. Arbeiten der Solinger Mundartschriftstellergruppe „De Hangkgeschmedden“. Hrsgg. von der Stadt Solingen. Vlg. Boll, Solingen.
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Aenne_Franz“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.