Großi See

Charte vu dr Große See mit em Yyzugsbiet (grien)

Di Große See im Querschnitt

Di Große See vum Weltruum uus gsääne

Di Große See (änglisch Great Lakes) sin e Gruppe vu fimf Sießwassersee z Nordamerika.

Geografi

Zue dr große See ghere:

• Eriesee (Lake Erie)
• Huronsee (Lake Huron)
• Michigansee (Lake Michigan)
• Obere See (Lake Superior)
• Ontariosee (Lake Ontario)

Hydrologisch gsääne sin dr Huronsee un dr Michigansee ai aizige See, wu dur e Ängi verbunde isch. Dr maximal Hecheunterschid zwische dr ainzelne Große See lyt bi rund 150 Meter, dr grescht Dail dervu bilde d Niagarafell zwisch em Erie- un em Ontariosee. Wäge ihre Greßi sin uf dr Große See d Gezyte bemerkbar, d Uuswirkige sin aber gring un wäre vu meteorologische Effäkt iberdeckt. Dr Michigansee lyt as ainzige vu dr Große See vollständig in dr USA, di andere vier lige an dr kanadisch-US-amerikanische Gränz lang. Dur dr Sankt-Lorenz-Strom wäre si in dr Atlantik entwässeret.

Iber 35.000 Binneinsle beziehigswys Binne-Inselgruppe git s im Biet vu dr Große See. Im kanadische Dail vum Huronsee lyt zem Byschpel Manitoulin Island, di mit 2.766 Quadratkilometer flechemäßig grescht Binneseeinsle vu dr Ärd.

Geologi

D Umgebig vu dr Große See un s Diefland vum Sankt-Lorenz-Strom un syy Drächtermindig, wu sich no wyt im Schelf untermeerisch furtsetzt, sin geologisch e Ainhait.

Glaziali Uusruumig, Uflagerig vu Moräneschutt un Kruschtebewegige bstimme d Gstalt vu Seebiet. D Hohlforme vu dr See sin aber scho dur großruumigi tektonischi Yymueldige im Tertiär un am Aafang vum Pleistozän aaglait wore.

E mächtigi paläozoischi Schichtefolg, d Onondaga-Formation, wu us verschidene widerstandsfähige Sandstai un Chalch bstoht, umrahmt di See im Side. Zwische Ontario- un Eriesee un nerdli vum Michigansee git s d Niagara-Schichtstapfle, wu us hertem Dolomitgstai un waichem Schifer bstoht. Am Nordrand vu dr Große See dritt dr Kanadisch Schild an d Oberflechi.

Verglyych vu dr See

See	Obere See	Huronsee	Michigansee	Eriesee	Ontariosee
Seespiegel	183 m	176 m	176 m	174 m	75 m
Oberflechi	82 414 km²	59 596 km²	58 016 km²	25 745 km²	18 529 km²
Wasservolume	12100 km³	3540 km³	4918 km³	484 km³	1639 km³
Durschnittligi Diefi	149 m	59 m	85 m	19 m	86 m
Maximali Diefi	406 m	229 m	282 m	64 m	244 m
Großi Sidlige	Duluth Sault Ste. Marie Thunder Bay	Sarnia	Chicago Gary Green Bay Milwaukee	Buffalo Cleveland Erie Toledo	Hamilton Kingston Oshawa Rochester Toronto

Wirtschaft un Infrastruktur

Großi See un Sankt-Lorenz-Strom

Di Große See sin e wichtig Reservoir fir d Wasserversorgig vu dr USA un vu Kanada. Mit rund 245.000 Quadratkilometer bilde si di grescht Sießwasserflechi vu dr Ärd, dr Baikalsee iberdrifft di Große See im Sießwasservolume wäg syre große Diefi.

Dur di stark Bsidlig un Induschtrialisierig vum Biet isch s aber zuen ere all hechere Schadstoffbelaschtig un zuen ere Massevermehrig vu yygschlaipfte Dier- un Bflanzearte, wie zem Byschpel em Meernyynaug un dr Dreikantmuschle. E Wasserschutzabchuu isch anne 1978 vu dr USA un Kanada veryybart wore.

Iber dr Illinois Waterway bstoht e Schifffahrtsverbindig zum Mississippi River, iber dr Sankt-Lorenz-Seewäg zum Sankt-Lorenz-Strom un dodermit mit em Atlantik. Wäg dr bsundere Verhältnis uf dr See het sich e aigeni Sorte Masseguetschiff uusbildet, s Großi-See-Schiff.

Weblink

 Commons: Großi See – Sammlig vo Multimediadateie

• Great Lakes Commission
• Alliance for the Great Lakes
• Stränd vu dr Große See

45.810555555556-84.6825

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Große_Seen“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.