Revolution in de ditsche Staate 1848

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
D Revolutione
vun 1848
Vorgschicht
Fronkrich
Bi d Habsburger
Im ditsche Bund
Di Badisch Revolution
Z Italie
De polnisch Ufstond
Ergebnis

Ditschlond isch um 1848 a Blätzlihääs us iber 30 Staate gsi, wu noch em Wiener Kongress vun 1815 im Ditsche Bund zämmegschlosse gsi sin.

E liberale Druck het sich durich di ditsche Staate usbreitet. Jede Staat het sini eige Usprägung vun de Revolution durichgmacht. Viili Firschte hän Ongscht ghet, s Schicksal vum Louis-Philippe vun Fronkrich z teile un sin e Wiili rueig gsi. D Revolution het z Fronkrich am Änd vum Februar ongfonge un sich bal uf Ditschlond usbreitet. Im Side un Weschte vun Ditschlond sin großi Volksversommlunge un Massedemonschtratione stattgfunde. Dodebii sin in de Hauptsach Frejheit fir d Zitunge, Versommlungsfrejheit, Volksbewaffnung und e ditsch Parlament gfordert worre.

Bade[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Lueg dr Artikel Badischi Revolution

Preiße[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D Revolution[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Z Berlin, de Hauptstadt vun Preiße, hän sich d Lit versommelt, teilwiis in Biergärte oder usserhalb vun d Stadttor oder vorm Kinigspalascht, zum ihri Forderunge on d "Address vum Kinig" z richte. Wel de Friedrich Wilhelm iberwältigt gsi isch vum Druck, het er allne Forderunge vun de Demonschtrante nochgää, au de Parlamäntswahle, de Verfassung un de Frejeit fir d Zitunge. Er het sogar verschproche, dass Preiße im e neije Ditschlond ufgeht. Aber om 18. März isch e großi Demonschtration stattgfunde un eber het zwei Lit verschosse, un d Sitution isch eskaliert. Barrikade sin ufgrichtet worre, de Kompf het ongfonge, un Bluet isch eso long gflosse, bis d Truppe zruckgruefe worre sin. Dodenoch het de Friedrich Wilhelm versuecht, de Effentlichkeit z versichre, dass es wider e Reorganisierung vun de Regierung gäh wird, un au d Volkbewaffnung zuegsait. Om 21. März het er deno e Parad mit e paar Minischter un Generäl abghalte, wu si alli Schwarz, Rot un Gold trait hän.

D Reaktion[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Am End vum Johr 1848 hen d Arischtokrate, dodebii au de Otto von Bismarck, un d Generäl d Macht z Berlin unter Kontroll kriegt. Die sin nit endgiltig im März verschwunde gsi, sundern nur zitwilig in Hintergrund träte. De General vun Wrangel het d Truppe uf Berlin gfiehrt un di alte Kräft wider iigsetzt. De Kinig Friedrich Wilhelm het sich gli wider uf däne ihri Syt gstellt. Im November het er s Parlamänt ufglest un e eigni Verfassung iigsetzt. Die het sini Macht zemäntiert. Die Verfassung isch in de negschte Johre witerentwickelt worre, do het s deno e Herrehus un e Londtag gäh. D Londtag isch durich s Drejklassewahlrecht bstimmt wore, immer e Drittel noch em Ufkumme vun de Stiir. So ischs kumme, dass 80% vun d Wählar nur e Drittel vun de Sitz kriegt hän.

Bayre[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Z Bayre isch e neiji liberali Regierung, s Märzminischterium, dron kumme. De Kini Ludwig het nochgäh un sini Gspusi Lola Montez, wu zviil Geld usgäh het, gschasst, zum d Effenlichkeit z berueige. Er het zimli nochgäh un versuecht, e Einigkeit z erreiche un het so d Monarchii grettet.

Sachse[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D Maiufschtond vun Dreschde

Z Dreschde het s Volk uf de Strosse Wahlreforme un e sozial Juschtizsyschtem gfordert. De Richard Wagner het sich selber in de Revolution uf de Syt vun de demokratisch-republikanische Bewegung engaschiert un iigsetzt. Speter, im Maiufstond vu Dreschde vum 3. bis zum 9. Mai het er di provisorisch Regierung unterstitzt. Zämme mit de Aafiehrer vum Uschtond het er Dreschde om ninte Mai verlosse un isch in s Exil in de Schwiz gange, fir dass er nit verhaftet worre isch.

D Nationalversommlung in de Fronfurter Paulskirich[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D Erklärung an s Discht Volik vum Erzherzog Johann noch de Iisetzung zum Richsverweser

Z Heidelberg het om 8. März 1848 e Grupp vun ditschi Liberale ogfonge, Plän fir e ditschi Nationalversommlung z schmiide. E Vorparlament het om 31. März in de Fronkfurter Paulskirich tagt. D Mitgliider hän zue freije Wahle fir gonz Ditschlond ufgruefe un di ditsche Staate hän dem zuegstimmt.

Om 18. Mai isch endli d Nationalversommlung in de Paulskirich zämmekumme. Vun de 550 Delegierte vum erscht freije ditsche Parlament sin eso viil Professore (94), Lehrer (30) oder sunschtigi Studierti (233) gsi, dass es e "Professoreparlament" gnännt wore isch. S sin wenig richtigi Politiker din gsi. E Teil vun de Delegierte kon noch em Stommlokal identifiziert wärre:

  • Café Milani - Rechts/Konservativi (40)
  • Casino - Rechts Mitti/Liberalkonservativi (120)
  • Landsberg - Mitti/Liberali (40)
  • Württemberger Hof - Linki Mitti (100)
  • Deutscher Hof - Links/Liberale Demokrate (60)
  • Donnersberg - Linksusse/Demokrate (40)

Uter em Vorsitz vum liberale Politiker Heinrich von Gagern het sich d Versommlung drongmacht, e moderni Verfassung fir e vereinigts Ditschlond z schaffe.

Vun Onfong o sin de Regionalismus, d Unterstitzung vun lokale Gschichte vor de gsommtditsche Sach un de Eschtrichisch-Preißisch Konflikt s Houptproblem gsi. De Erzherzog Johann vun Eschtrich isch als Ibergongs-Staatsoberhaupt, als Richsverweser, iigsetzt worre. Des isch de Versuech gsi, e provisorischi Exekutive iizsetze, aber viili Staate hän des deno ignoriert. Des isch e Schwechi vun Onfong o gsi. D Nationalversommlung het d Reputation verlore, wu Preiße sini eigene politische Intresse in de Schleswig-Holschtein-Frog ohni s Parlament z froge durichdruckt het. E ähnligi Diskreditierung isch z Eschtrich passiert, wu e Volksufstond vum Militär niidergschlage worre isch.

Aber trotzdäm hän d Diskussione iber d zuekinftig Verfassung ongfonge. D Hauptfroge sin gsi:

  • Soll e vereinigts Ditschlond di ditschsprochige Gebiet vun Eschtrich umfasse un dodemit die Gebiet vum Rescht vum Habsburger Rich verfassungsmässig trenne ("großditschi Lesung"), oder soll Eschtrich usgschlosse si un d Fiehrung on Preiße falle ("kleiditschi Lesung")? Die Frog het sich aber deno erledigt ghet, wu de eschtrichisch Premierminischter e zentrali Verfassung fir gonz Eschtrich iigsetzt het un deno d Delegierte d Idee vum "Großditschlond" ufgäh hän.
  • Soll Ditschlond e Erbmonarchie werre, e gwehlte Monarch ho, oder e Republik werre?
  • Soll s e Ferderation vun relativ unabhängige Staate werre, oder soll s e stariki Zentralregierung gäh?

Bal hän aber d Ereignis d Diskussione iberholt gha. De Abgordnet Robert Blum isch vun sine Kollege zruck uf Wien gschickt worre. Er het solle d Reaktion vun de Eschtrichische Regierung untersueche. De Blum het bi de Stroßekämpf mitgmacht, isch verhaftet un deno om 9. November hiigrichtet worre, au wänn er sich no uf sini parlamentarisch Immunität beruefe het.

Au wänn viil Erfolg vun d Märzrevolution in viile ditsche Staate wider zruckgnumme worre sin, isch d Diskussion z Fronkfurt witergonge, het aber de Kontakt mit de Gsellschaft verlore.

Im Dezember sin deno d "Grundrecht fir s Ditsch Volik" verabschidet worre. Alli Burger sin vor em Gsetz glich gsi. Am 28. März 1849 isch de Entwurf vun de Verfassung verabschidet worre. S neiji Ditschlond soll e konschtituzionälli Monarchii sii un s Oberhaupt, d Kaiser vun de Ditsche, soll erbli sii un jetzert vum Kinig vun Preiße usgiebt werre. Die Entscheidung fir de Kini vun Preiße isch mit 290 Stimme bi 248 Enthaltunge durichgonge. D Verfassung isch vun 29 Staate onerkonnt worre, aber nit vun Eschtrich, Preiße, Bayre, Hannover un Sachse.

S End vun d Revolutione in de ditsche Staate[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Om 2. April 1849 het e Delegation vun de Nationalversommlung de Kinig Friedrich Wilhelm z Berlin troffe un em d Kron vum Kaiser unter de neije Verfassung aabotte.

De Friedrich Wilhelm het de Delegation gsait, dass er sich gehrt fiehlt, aber d Kron nur vun "Seinesgleichen", d. h. vun de ondre suveräne Firschte un de freije Städt onämme konn. In eme spetere Brief an sini Verwandte z Änglond het er deno gschribe, dass er s Ogebot vum "Pöbel" nit onnämme het kinne, d Kron wär voll gsi vum Gstonk vun de Revolution un voller Dreck un Schmutz.

Eschtrich un Preiße hän deno ihri Abgordnete vun de Versommlung zruckzoge un d Vosommlung isch bal ussenondar gloffe. Di radikalschte Mitgliider hän sin uf Stuegert gange un dert vum 6. bis zum 18. Juni als Rumpfparlament tagt. Bewaffneti Ufständ, bsundersch z Sachse un z Bade hän nit long ghebt, die sin vum preißischr Militär niidergschlage worre.

D Ergebnis vun de Märzrevoltion sin alli wider zruckgnumme worre un bis 1851 sin d Grundrecht fascht iberall ufghobe worre. Viil entteischti ditschi Patriote sin in d USA gonge, au de Carl Schurz. D Emigrante sin dert als 48er bekonnt worre.

Literatur[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Klaus Herdepe: Die Preußische Verfassungsfrage 1848, (= Deutsche Universitätsedition Bd. 22) ars et unitas: Neuried 2003, 454 S., ISBN 3-936117-22-5 (The Prussian Constitution in 1848) (uff Änglisch)
  • Justine D Randers-Pehrson (1999), Germans and the Revolution of 1848-1849 ISBN 0-8204-4118-X (uff Änglisch)

Lueg au[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Di Badisch Revolution

Weblink[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Revolutions_of_1848_in_the_German_states“ vu de änglische Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.