Wolfgang Amadeus Mozart

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
dr Wolfgang Amadeus Mozart

Dr Wolfgang Amadeus Mozart (* 27. Jänner 1756 z Salzburg; † 5. Dezämber 1791 z Wien) isch e Komponischt in dr Zyt vu dr Wiener Klassik gsi. Syy vollständige Daifnamme isch Johannes Chrysostomus Wolfgang Theophilus Mozart gsi, är sälber het sich zmeischt Wolfgang Amadé Mozart gnännt.

Syyni Eltere sin dr firschtbischeflig Kammermusikus Leopold Mozart, wu uf berueflige Grind vu Augschburg in s Firschtbischtum Salzburg chuu isch un ab 1757 Hofkomponischt un ab 1763 Vizekapellmeischter gsi isch, un d Anna Maria Pertl vu Sankt Gilgen.

Dr Mozart isch ein vu dr wichtigschte europäische Komponischte. Syy Wärch isch hite in dr ganze Wält populär un zellt in dr klassische Musik zue däne mit dr greschte Bedytig. Är het di musikalische Gattige „Konzert“ un „Sinfonii“ zuen eme Hegschtpunkt brocht, noch ihm sin die wichtigischte Forme vu dr klassische Orcheschtermusik blibe, s glych giltet fir d „Sonate“. Derzue het er wichtigi Opere gschribe, wu bis hit gärn gspilt wäre. Syyni Kompositione wäre im Köchelverzeichnis ufglischtet.

Literatur[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Brief[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Briefe und Aufzeichnungen. Gesamtausgabe. Herausgegeben von der Internationalen Stiftung Mozarteum Salzburg. Gesammelt und erläutert von Wilhelm A. Bauer und Otto Erich Deutsch [1962ff.]. Erweiterte Ausgabe mit einer Einführung und Ergänzungen hrsg. von Ulrich Konrad. 8 Bände. Kassel u. a.: Bärenreiter 2005. DTV: ISBN 3-423-59076-9
  • Briefe. Hg.: Stefan Kunze. Stuttgart: Reclam 2005, ISBN 3-15-010574-9
  • Guten Morgen, liebes Weibchen! Mozarts Briefe an Constanze. Hg.: Silke Leopold. Kassel u. a.: Bärenreiter 2005, ISBN 3-7618-1814-9
  • Die Bäsle-Briefe. Hg.: Juliane Vogel. Stuttgart: Reclam 1993 (=RUB 8925), ISBN 3-15-008925-5

Biografye und Gsamtinterpretatione[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Ludwig Meinardus: Mozart, Wolfgang Amadeus. In: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 22, Duncker & Humblot, Leipzig 1885, S. 422–436.
  • Alfred Einstein: Mozart, his character, his work (1945). Dytschi Fassig (Originaluusgabe): Mozart – Sein Charakter, sein Werk (1947). Neuauflage Fischer TB, 2005, ISBN 3-596-17058-3
  • Norbert Elias: Mozart. Zur Soziologie eines Genies. Aus dem Nachlass herausgegeben von Michael Schröter, Suhrkamp TB, 1993, ISBN 3-518-38698-0
  • Peter Gay: Wolfgang Amadeus Mozart. Claassen Verlag, 2001, ISBN 3-546-00227-X
  • Martin Geck: Mozart. Eine Biographie. Rowohlt, Hamburg 2005, ISBN 3-498-02492-2
  • Brigitte Hamann: Mozart. Sein Leben und seine Zeit. Ueberreuter, Wien 2006, ISBN 3-8000-7132-0
  • Wolfgang Hildesheimer: Mozart. Neuauflage Insel TB, 2005, ISBN 3-458-34826-3
  • Thomas Hochradner, Günther Massenkeil: Mozarts Kirchenmusik, Lieder und Chormusik. Das Handbuch., Laaber-Verlag 2006, ISBN 3-89007-464-2
  • Heinrich Eduard Jacob: Mozart. Geist, Musik und Schicksal. Scheffler Verlag, Frankfurt am Main 1956. Neuuflage: Heyne Verlag, München 1998, ISBN 3-453-13884-8. Heyne Verlag, München 2005, unter em Titel Mozart. Der Genius der Musik, ISBN 3-453-60028-2.
  • Malte Korff: Wolfgang Amadeus Mozart. Suhrkamp, Frankfurt am Main 2005, ISBN 3-518-18210-2
  • Konrad Küster: Mozart. Eine musikalische Biographie (1990).
  • Silke Leopold (Hrsg.): Mozart-Handbuch. Metzler-Verlag und Bärenreiter-Verlag, Stuttgart und Kassel 2005, ISBN 3-476-02077-0
  • Piero Melograni: Wolfgang Amadeus Mozart. Eine Biographie. Siedler, München 2005. ISBN 3-88680-833-5
  • Franz Xaver Niemetschek: Ich kannte Mozart. Hrsg. u. komm. v. Jost Perfahl, Langen/Müller 2005, ISBN 3-7844-3017-1
  • Georg Nikolaus Nissen: Biographie W. A. Mozarts. Nach Originalbriefen, Sammlungen alles über ihn Geschriebenen, mit vielen neuen Beylagen, Steindrücken, Musikblättern und einem Facsimile Vierter Nachdruck der Ausgabe Leipzig 1828, ISBN 3-487-04548-6
  • Maynard Solomon: Mozart. Ein Leben. Metzler, Stuttgart 2005, ISBN 3-476-02084-3

Monografye[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Volkmar Braunbehrens: Mozart in Wien (1986)
  • Wilhelm Otto Deutsch: Mozart und die Religion (2005)
  • Melanie Unseld: Mozarts Frauen. Begegnungen in Musik und Liebe. Rowohlt, Hamburg 2005, ISBN 3-499-62105-3
  • Fritz Hennenberg: Wolfgang Amadeus Mozart. Rowohlt, Hamburg 2005, ISBN 3-499-50683-1
  • Guy Wagner: Bruder Mozart – Freimaurerei im Wien des 18. Jahrhunderts. Amalthea, 2006. ISBN 3-85002-502-0
  • Irmen, Hans-Josef: Mozart als Mitglied geheimer Gesellschaften, Zülpich 1991
  • Irmen, Hans-Josef: Die Protokolle der Wiener Freimaurerloge „Zur Wahren Eintracht“ (1781–1785). Frankfurt am Main, 1994

Belletristischi Verarbeitig[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Hermann Hesse: Der Steppenwolf. Frankfurt 1974, ISBN 3-518-36675-0
  • Rotraut Hinderks-Kutscher: Donnerblitzbub Wolfgang Amadeus. Stuttgart 1955, ISBN 3-423-07028-5 (Kinder- und Jugendbuch.)
  • Rotraut Hinderks-Kutscher: Unsterblicher Wolfgang Amadeus Mozart. Die Jahre in Wien, Franckh’sche Verlagsbuchhandlung © 1959
  • E. T. A. Hoffmann: Don Juan in Fantasiestücke in Callot’s Manier. 1814
  • Jörg G. Kastner: Mozartzauber. München 2001, ISBN 3-471-79456-5
  • Eduard Mörike: Mozart auf der Reise nach Prag. Frankfurt 2005, ISBN 3-458-34827-1
  • Wolf Wondratschek: Mozarts Friseur. DTV TB 2004, ISBN 3-423-13186-1

Byhnewärk[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Alexander Sergejewitsch Puschkin: Mozart und Salieri. Schauspiel, 1832, Ausgabe Russ.-Dtsch.: Übertr. u. Nachw. v. Kay Borowsky. Zeittaf. v. Gudrun Ziegler, Reclam Universal-Bibliothek Nr. 8094, ISBN 3-15-008094-0
  • Nikolai Rimski-Korsakow: Mozart und Salieri. Oper (nach dem Puschkin-Text), 1897
  • Peter Shaffer: Amadeus. Schauspiel, 1979, Ausgabe engl.: Amadeus, a Play. Hrsg. v. Rainer Lengeler (Fremdsprachentexte), Reclam Universal-Bibliothek Nr.9219, ISBN 3-15-009219-1
  • Michael Kunze & Silvester Levay: Mozart! Musical (Welt-Uraufführung am 2. Oktober 1999 im Theater an der Wien) Libretto: von Michael Kunze erschienen Edition Butterfly. Weitere Aufführungen in Hamburg, Budapest, Tokio, Osaka, Karlstadt. CD Mozart! (Wien NR:731454310727), (Budapest NR: 5999517155257)