Zum Inhalt springen

Merkur (Planet)

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Dr Merkur

Dr Merkur (Sümbool: ☿) isch dr chlinscht und dr sunnenöchscht Planet vum Sunnesyschtem. Er isch weg sinre Grössi und dr chemische Zämesetzig en erdähnliche Planet. Sin Durmesser isch 4'878 Kilometr (öppe 40 Prozent vur Erde). Im Perihel isch dr Merkuur 45,9 Millione Kilometer vur Sunne entfernt, durschnittli umkreist er dr Sunne mitre Entfernig vu 57,9 Millione Kilometer. Für sini Umchreisig brucht er 58,6 Tääg, dr Abschtand zwüsche Sunneufgang und Sunneuntergang isch abr 175,9 Tääg lang. Er isch mit dr Venus eine vude einzige mondlose Planete. Es git e Theorie, wo meint, dr Merkur segg en Mond vur Venus male xi und segg vu ihre abgwiche.

D`Atmosphäri vum Merkur isch nid so usprägt, wie zum Biispil uf dr Erde. Will dr Merkur e schwachi Ahzüchigskraft hett (und drzue dr Druck am Bode nid mal ei Milliardschtel Bar entspricht), chame bir Atmosphäri vum Merkur nid vunre eigentliche Atmosphäri rede, wie mes vu anderne Sphärene kennt. Di Gashüll bestaht us Wassrstoff, Helium, Kalium, Natrium und Suurstoff. Weg dr schwache Ahzüchigskraft bliibet di Molekül nid lang ufm Merkur sondern entflüchet ins All. Und wils drum e vakuumartige Umgäbig het, gits ufm Merkuur grossi Temperaturunterschied: Am Tag misst me 460° C, uf dr Sunne abgwändete Syte -183° C.

1. Chruschte 100-200 km
2. Mantel 600 km
3. Chern 1'800 km Radius

D`Oberflächi wyst sehr viil Kratr uuf, will'd Meteoride unghindert in dr Merkur flüge chönd, ohni ir Atmosphäri z verglühe. Dr gröscht Teil vum Merkuur isch überseiyt mit dunklem Gstei, so dass dr Planet nur wenig Sunneliecht reflektiert; en Grund, wiso me ne nid guet vur Erde uus xeht.

Me vermuetet, dass es ide Kratr ide polare Regione gfrohrenes Wasser geh chönnt, wo wäge dr Neigig vum Merkuur ewig im Schatte isch und drmit au ewig Yys sii chan.

Dr gröscht Teil vum Innere, gnauer drüü viertel vum ganze Planet, isch wohl dr Chern, wo vor allem us Yse und Nickel bestaht. Weg dem grosse und schwere Chern übertrifft dr Merkuur mehreri anderi Planete mit sinre Dichti. Dr Planet kennt kei Plattetekonik und vulkanischi Aktivitäte.