Einig

Dè Begriff Einig (mhd. die einunge, im Hochdütschè Die Einung) isch i dè mittelaalterlichè Rächtsschprõch znägscht eini uff Eid gründeti vodraaglichi Übberiikumpft (coniuratio). Au diè durch d Übberiikumpft gründeti Gmeinschaft sèlbscht würd Einig benamst, so zum Byschpill diè städtischi Schwurgmeinschaft vo dè Bürger odder d Zämmèschlüss vo dè Handwärcher un dè Kauflüt i dè Zümpft un dè Gildè. Schlièßlich heißt die Rächtssatzung, wo durch beeideti Übberykumpft entschtandè isch, ebbèfalls Einig.

Nõchgwisè isch d Vowendig vum Begriff Einig sit èm früè 11. Johrhundert.

D Rächtsform vo dè Einig umfasst sowoll Berych vom subjektivè Rächt, in Form vo dè individuellè Selbschtbindig durch dè Eid, als au Berych vum objektivè Rächt, für d Rächtsetzig vo dè sozialè Regulation.

I dè Gschichtswǜssèschaft wörd Einig als hischtorischè Obberbegriff für alli Artè vo korporativè Zämmèschlüss bruucht. S witgehendi Voschtändnis vo Einig umfasst näbbè städtischè Einigè un Landfriddensbünd au d Erbeinig vo dǜnastischè Hüser.

Grundsätzlich lôn sich bi Erbeinigè zwei Vodraagsformè unterschiddè:

1. Vodrääg für s Yhaaltè vom Landfriddè, wo au d Nõchfolger, Èrbè, vo dè Vodraagspartner bindè söttet. Erbeinigè hèn dõdemit dè Bildung vo möglichscht duèrhaftè politischè Bezièhigè diènt.
2. Uff sèllèrer Grundlaag hèn sich zwei Fürschtèhüser durch nõ witergehendi Erbeinigè, au Erbvobrüderungè dauft, anènand bundè, idèm für dè Fall vom Uusschtèrbè vo eim Huus wèchselsitigs Èrbrächt vofüègt worrè isch. Dè Erbeinigs- un dè Erbvobrüderungsvodraag sin meischtens in zwei drènntè Vodraagsinschtrumänt uusgfèrtigt worrè, iri Entschtehig isch i dè Regèl abber in èm èngè sachlichè un zitlichè Zämmèhang blibbè. Èn Grund für diè drènntè Uusfèrtigungè mag sy, dass Èrbvobrüèderungè wegè irer èrb- un leensrächtlichè Bschtimmungè d Bschtätigung vom Kaiser bruucht hèn, d Erbeinigè im èngerè Sinn abber nit.

Literadur

• Hagen Rahnenführer, Artikel Einung, im: Dütschè Wörterbuèch vom Jakob un Wilhelm Grimm, Bd. 7, Stuègètt/Leepzisch 1993, Sp. 1118–1120.

Weblinggs

• Anne-Marie Dubler: Einung. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
• Daleinigsbrièf (PDF) – Byschpill von èm Einigsbrièf, wo d Reglè für d Alp darschtellè duèt. (87 kB)

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Einung“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.