Wayne Shorter

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
dr Wayne Shorter, Berkeley 1980
dr Wayne Shorter, 2006

Dr Wayne Shorter (* 25. Augschte 1933 z Newark, New Jersey; † 2. Meerz 2023 z Los Angeles)[1] isch e US-amerikanische Jazz-Saxofonischt un -Kumpenscht gsii. Mit em John Coltrane un em Sonny Rollins het er zue dr „voorderschte Linie“ vu dr Saxofonischte im Modern Jazz gheert. Sy Spiil isch as poetisch, reetselhaft un glyychzytig natyyrli un in sich vellig logisch karakterisiert woore.[2] Dr Saxofonischt zellt zue dr Jazzmuusiker, wu Stil bildet hän. Är giltet as ain vu dr wiichtischte un yyflussryychschte Interpreete vu dr Jazzgschiicht.[3][4]

Lääbe un Wiirke[ändere | Quälltäxt bearbeite]

dr Wayne Shorter, 1977

Dr Shorter het aafangs fir dr Horace Silver un dr Maynard Ferguson gspiilt, voreb er ab 1959 zue dr Jazz Messengers vum Art Blakey chuu isch. Är isch musikaalische Laiter vu dääne woore, voreb er ab 1964 uf Embfählig vum John Coltrane vum Miles Davis abgwoorbe wooren isch. RÄ het aber au unter aigenem Name Albe vereffetligt, wu arg globt woore sin, wie 1964 Night Dreamer as sy eerscht Album fir Blue Note Records. Vu 1964 bis 1969 isch er – näb em Herbie Hancock, em Ron Carter un em Tony Williams – Mitgliid vum zwaite „klassische“ Miles-Davis-Quintett woore. Fir des het er vyl Kumpesizioone gschriibe het, wu zue Klassiker woore sin, dodrunter d Stugg Footprints un Nefertiti. Dr Shorter isch dr riichtig Noofolger fir dr John Coltrane in dr Gruppe vum Davis. Um die Zyt het er au bi Blue Note unter sym Name d Quartett-Ufnahm JuJu mit mit dr Beglaiter vum Coltrane, em McCoy Tyner un em Elvin Jones yygspiilt.[5]

Danilo Pérez, Herbie Hancock, Wayne Shorter, Rubén Blades (2013)

Anne 1970 het er zäme mit em Keyboarder Joe Zawinul un em Bassischt Miroslav Vitouš di legendeer Jazz-Rock-Formazioon Weather Report grindet, wu speeter au dr Jaco Pastorius un dr Peter Erskine derzue gheert hän. In dr Zyt vu dr frieje Weather Report isch dr Shorter vum Tenorsaxofoon, wun er bis 1968 uusschließli gspiilt ghaa het, uf s Sopransaxofoon gwägslet. Paralleel het er syter 1976 mit V.S.O.P. au wider akustische Jazz gspiilt.

Syt dr Ufleesig vu Weather Report (noch em Joachim-Ernst Berendt „di erfolgryychscht vu allne Jazz-Rock-Gruppe“) het dr Shorter solistisch gschafft. Är isch mit em Carlos Santana un dr Rolling Stones uf Turnee gange un het uf verschiidene Albe vu dr Joni Mitchell un mit Steely Dan gspiilt. Speeter het er e Quartett mit em Pianischt Danilo Pérez, em Bassischt John Patitucci un em Schlaagzyyger Brian Blade glaitet (CD: Footprints Live!, Beyond the Sound Barrier un Without a Net).

Am 12. Novämber 2021 isch sy Ooperr Iphigenia noch eme Libretto vu dr Esperanza Spalding am Cutler Majestic Theatre z Boston urufgfiert woore. S Biinebild het dr Frank O. Gehry gmacht.[6]

Privaatlääbe[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Anne 1985 isch em Shorter sy Doochter Iska Maria (* 1971) noch eme epileptische Aafall gstoorbe.[7] Anne 1996 isch em Shorter Sy Frau Ana Maria (* 1947) un iri Nichte Dalila Lucien, di 17-jehrig Doochter vum Sänger Jon Lucien, bim TWA-800-Flugzyygabsturz vor Long Island ums Lääbe chuu. Anne 1999 het dr Shorter in dritter Eh di brasiliaanisch Sängeri Carolina Dos Santos ghyroote, e ängi Fryndin vu syre verstoorbene Frau. Dr Shorter isch e glaibige bekennender Nichiren-Buddhischt un Aahänger vu dr neie religieese Beweegig Sōka Gakkai gsii.

Dr Shorter isch am 2. Meerz 2023 im Alter vu 89 Johr in eme Chrankehuus z Los Angeles gstoorbe.[8][1]

Diskografy[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • 1959: Introducing Wayne Shorter (Vee Jay)
  • 1962: Second Genesis (Vee Jay)
  • 1962: Wayning Moments (Vee Jay)
  • 1964: Night Dreamer (Blue Note)
  • 1964: JuJu (Blue Note)
  • 1965: Speak No Evil (Blue Note)
  • 1965: The Soothsayer (Blue Note, ed. 1979)
  • 1965: The All Seeing Eye (Blue Note)
  • 1965: Et Cetera (Blue Note, ed. 1980)
  • 1966: Adam’s Apple (Blue Note)
  • 1967: Schizophrenia (Blue Note)
  • 1969: Super Nova (Blue Note)
  • 1970: Moto Grosso Feio (Blue Note)
  • 1970: Odyssey of Iska (Blue Note)
  • 1974: Native Dancer (Columbia)
  • 1985: Atlantis (Columbia)
  • 1987: Phantom Navigator (Columbia)
  • 1988: Joy Rider (Columbia)
  • 1995: High Life (Verve)
  • 1997: 1 + 1 (mit em Herbie Hancock) (Verve)
  • 2002: Footprints Live! (Verve)
  • 2003: Alegría (Verve)
  • 2005: Beyond the Sound Barrier (Verve)
  • 2013: Without a Net (Blue Note)
  • 2018: Emanon (Blue Note)
  • 2022: Wayne Shorter, Terri Lyne Carrington, Leo Genovese and Esperanza Spalding: Live at the Detroit Festival (Candid)

Mit Weather Report[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Weather Report (Columbia, 1971)
  • I Sing the Body Electric (Columbia, 1972)
  • Live in Tokyo (Columbia, 1972)
  • Sweetnighter (Columbia, 1973)
  • Mysterious Traveller (Columbia, 1974)
  • Tale Spinnin’ (Columbia, 1975)
  • Black Market (Columbia, 1976)
  • Heavy Weather (Columbia, 1977)
  • Mr. Gone (Columbia, 1978)
  • 8:30 (Columbia, 1979)
  • Night Passage (Columbia, 1980)
  • Weather Report (Columbia, 1981)
  • Procession (Columbia, 1983)
  • Domino Theory (Columbia, 1984)
  • Sportin’ Life (Columbia, 1985)
  • This Is This (Columbia, 1985)
  • Live and Unreleased, (Columbia, 1975–1983, 2 CDs, vereffetligt 2002)
  • Forecast: Tomorrow (Sony Legacy, 1971–1982, 3 CDs und DVD, vereffetligt 2006
  • Live in Berlin 1975 (Columbia, 1975, vereffetligt 2011)
  • Live in Offenbach 1978 (Art of Groove/Birdjam, 1978, vereffetligt 2011)
  • Live in Cologne 1983 (Art of Groove/Columbia 1983, 2 CDs, vereffetligt 2011)

As Sideman[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • 1960: Art Blakey & the Jazz Messengers: Like Someone in Love
  • 1960: Art Blakey & the Jazz Messengers: A Night in Tunisia
  • 1961: Art Blakey & the Jazz Messengers: First Flight to Tokyo: The Lost 1961 Recordings (ed. 2021)
  • 1963: Freddie Hubbard: The Body and the Soul
  • 1963: Gil Evans: The Individualism of Gil Evans
  • 1964: Art Blakey & the Jazz Messengers: Free for All
  • 1964: Miles Davis: Miles in Berlin
  • 1964: Lee Morgan: Search for the New Land
  • 1965: Miles Davis Quintett: E.S.P.
  • 1965: Miles Davis Quintett: Live at the Plugged Nickel 1965
  • 1966: Miles Davis Quintett: Miles Smiles
  • 1967: Miles Davis Quintett: Sorcerer
  • 1967: Miles Davis Quintett: Nefertiti
  • 1968: Miles Davis Quintett: Miles in the Sky
  • 1968: Miles Davis Quintett: Filles de Kilimanjaro
  • 1968: Miles Davis: In a Silent Way
  • 1969: Miles Davis: Bitches Brew; Big Fun
  • 1977: Joni Mitchell: Don Juan’s Reckless Daughter
  • 1977: Steely Dan: Aja
  • 1979: Joni Mitchell: Mingus
  • 1980: Joni Mitchell: Shadows and Light
  • 1992: Herbie Hancock, Wayne Shorter, Ron Carter, Tony Williams, Wallace Roney: A Tribute to Miles
  • 1992: Helen Merrill: Clear Out of This World
  • 1993: Marcus Miller: The Sun Don’t Lie
  • 1997: T. S. Monk: Monk on Monk
  • 1998: Herbie Hancock: Gershwin’s World
  • 2007: Herbie Hancock: River: The Joni Letters
  • 2020: Jazz at Lincoln Center Orchestra with Wynton Marsalis featuring Wayne Shorter: The Music of Wayne Shorter

Literatur[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Michelle Mercer Footprints: The Life and Work of Wayne Shorter. Penguin/Putnam, London 2007, ISBN 978-1-58542-468-9.
  • Interview mit em Wayne Shorter in Christian Broecking: Respekt. Verbrecher-Verlag, Berlin 2004, ISBN 3-935843-38-0.
  • Interview mit em Wayne Shorter in: Christian Broecking: Herbie Hancock – Interviews. Creative People Books, 2010, ISBN 978-3-938763-12-4.
  • Wayne Shorter, Herbie Hancock, Daisaku Ikeda: Weisen des Lebens Verlag Herder, Freiburg 2018, ISBN 978-3-451-38286-4.

Lexigraafischi Yydreeg

  • Ian Carr, Digby Fairweather, Brian Priestley: Rough Guide Jazz. Der ultimative Führer zur Jazzmusik. 1700 Künstler und Bands von den Anfängen bis heute. Metzler, Stuttgart/Weimar 1999, ISBN 3-476-01584-X.
  • Leonard Feather, Ira Gitler: The Biographical Encyclopedia of Jazz. Oxford University Press, New York 1999, ISBN 0-19-532000-X.
  • Wolf Kampmann (Hrsg.), unter Mitarbeit von Ekkehard Jost: Reclams Jazzlexikon. Reclam, Stuttgart 2003, ISBN 3-15-010528-5.
  • Martin Kunzler: Jazz-Lexikon. Band 2: M–Z (= rororo-Sachbuch. Bd. 16513). 2. Auflage. Rowohlt, Reinbek bei Hamburg 2004, ISBN 3-499-16513-9.

Anderi Quälle

  • Richard Cook, Brian Morton: The Penguin Guide to Jazz on CD. 6. Auflage. Penguin, London 2002, ISBN 0-14-051521-6.

Weblink[ändere | Quälltäxt bearbeite]

 Commons: Wayne Shorter – Album mit Multimediadateie

Fueßnote[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. ↑ 1,0 1,1 Nate Chinen: Wayne Shorter, Intrepid Saxophonist and Composer, Dies at 89. In: The New York Times. 2. März 2023, ISSN 0362-4331 (nytimes.com [abgerufen am 2. März 2023]).
  2. ↑ Bert Noglik Footprints in Jazz (NDR) (Memento vom 18. Dezämber 2013 im Internet Archive)
  3. ↑ Ein Dutzend Grammys – Legende schon zu Lebzeiten: Wayne Shorter ist 89-jährig gestorben. In: Schweizer Radio und Fernsehen, SRF 4 News, 2. Meerz 2023.
  4. ↑ Ueli Bernays: Wayne Shorter: ein Schamane des Klangs, ein Mystiker der Harmonie. In: Neue Zürcher Zeitung, 3. Meerz 2023
  5. ↑ JuJu – Wayne Shorter | Songs, Reviews, Credits | AllMusic. Abgruefen am 5. Februar 2022 (änglisch).
  6. ↑ World Premiere of esperanza spalding and Wayne Shorter’s Opera, (Iphigenia) Harward Magazine, 18. Novämber 2021
  7. ↑ A Separate Peace (Memento vom 1. Novämber 2008 im Internet Archive). In: people.com, 28. Juli 1997
  8. ↑ Komponist und Saxofonist: Jazz-Legende Wayne Shorter tot. In: Zeit.de. 3. März 2023, abgruefen am 3. März 2023.
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Wayne_Shorter“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.
Vun "https://als.wikipedia.org/w/index.php?title=Wayne_Shorter&oldid=1048104"