Stuegerter Fernsehdurm

Dialäkt: Schwäbisch

Dr Stuegerter Fernsehdurm

A Modell vom Fundament. Do drzua hot ma a Loch vo acht Metr Diafe bei ma Durchmessr vo 30 Metr ausgraba ond hendrher wiidr zuaschidda miaßa.

Beleichdig bei Nacht

Dr Stuegerter Fernsehdurm isch dr eldescht Fernsehdurm vo dr ganza Welt, wo aus Stahlbedoo baut worra ischt. Er gilt deshalb als „Vaddr“ vo älle Fernsehdirm. Er ischt ois vo de Wahrzoiche vo dr bada-wirdabergischa Landeshauptstadt Stuegert ond vo seim Eigatimr, em Sidweschtrondfonk (SWR). Eigweiht worra isch des Bauwerk am 5. Februar 1956.

Gschicht

Wia en de Fuffzgerjohr vom vôriga Johrhondert dr domolige Siddeitsche Rondfonk (SDR) fir d Ausstrahlong vo seim Fernsehbrogramm a Sendeantenne braucht hot, hend seine vorantwortliche Leit vorghet, an 200 Metr haua Eisegiddrmaschda uf em Hoha Bopser em Stadtdoil Degerloch ufzstelle, wo mit Drohtsoil gsichret wuud, dass’r et omkibbt, wenn a starkr Sturm goht. Da Uftrag do drzua hot dr Fritz Leonhardt griagt, wo domols schau an guada Ruaf als Ingenieur ond Statiker ghet hot, weil’r viil schbegdakuläre Brugga baut hot. Deam hot em SDR sein Vorschlag ibrhaubt et gfalla. Was soll so a scheißlicher Giddrmaschda en Degerloch, wo ma vo weit her ôgugga muaß? S dät doch viil scheener aussäha, wenn sich d Auga vo de Leit an-ra eleganda Nôdl us Bedoo erfreia kenndet! Dui hett au da Vordoil, dass ma ganz oba vo dera Nôdl an „Korb“ dromrombaua kennt, wo ma a Wirtschäftle neimacha kâ. Ond a graußa Aussichtsbladdform dät sich au guat macha. So ebbes dät-d Leit vo ibraalher âlogga, ond mit de Eidriddsgeldr kennt mr an graußa Doil vo de Baukoschda wiidr reibrenga. Sodde Argument hend schliaßlich dia Leit vom Fernseha ibrzeigt.

Wia abr der Plôô em Stuegerter Gmoidrot behandlet worra ischt, hot ällas ganz andersch klonga. Der hot nemlich et eiseha wella, dass-sich d Stadt a so-ma Abenteier beteiliga soll. Ond dia Baukoschda vo 1,8 Milliona Mark, wo ma ôgsetzt hot, kennt ma gegenibr em Steierzahler et vorantworda.

Dr Durm isch trotzdem baut worra. Am 10. Juni 1954 isch dr erscht Schbadastich gwäa. Dr Stuegerter Archidekt Erwin Heinle hot d Obrbauleidong ibrnomma. Wia dui Nôdl ganz langsam noch oba gwachsa ischt, hot sich zeigt, dass ma d Koschda viil z viil niidrig vorâschlagt hot. Bis zor Eiweihong am 5. Februar 1956 send se om meh wia’s Dobblede gstiiga: uf 4,2 Milliona Mark. Abr was kaum ebbr fir meglich ghalda hot isch eidroffa: Scho noch fenf Johr send de ganze Koschda durch d Eidriddspreis wiidr reikomma.

Heidzodag kâ ma Stuegert ohne sein Fernsehdurm ibrhaubt nemme vorstella. Em Frijohr 2010 hot d Stuegerter Zeidong a Marktforschongsinstidut beuftragt, rauszofenda, was fir a Sehenswirdigkeit d Birgr vo Stuegert am meischda mit ihrer Stadt vorbendet. Mit ma riisiga Abstand isch dr Fernsehdurm uf em erschda Platz glandet. 76 % hend so gschdemmt. (Uf da zwoida Blatz isch s Alde Schloss komma mit 29 %.)

Seit em Johr 1998 dr SDR mit em Sidweschtfonk (SWF) zom SWR zammagschlossa worra ischt, ghairt dr Durm dera nuia Sendeâstalt.

Seit em Sebtembr 2006 wuud oi Stockwerk vom Korb fir Vorâstaldonga gnutzt. Ondrem Begriff Theater über den Wolken fihret s Alde Schausbiilhaus ond s Theater Rampe Stickla uf, wo zom Doil extra fir dean Schbiilblatz gschriiba worra send.

Noochwirkonga

Wia dr Fernsehdurm fertich gwäa isch, hot’r als Sensazioo golda. Aus viile grauße Städt vom In- ond Ausland send Delegaziona vo Fernsehleit ond Politikr noch Stuegert komma ond hend sich des technische Wondrwerk âgugget. Dobei send se reglreacht begaischdret gwäa ond hend fir ihr Stadt au so ebbes han wella. D Folge isch gwäa, dass en de nägschde Johr an viile Stella vo dr Welt a reglreachta Bauwuat ausbrocha ischt. Do drbei hot fascht jedr Bauherr sein Vorgengr ibrdreffa wella. Dia Fernsehdirm send emmr heher worra ond d Plattforma vo de Kerb hend sich dreht. Bloß d Sidafrikaner hend koi Ändrong wella. Dia hend en Johannesburg a Kobii vom Stuegerter Durm ufstella lau.

Aussicht

Je nochdem, was grad fir a Weddr ischt, kâ ma vo dr Aussichtsblattform bis zor Schwäbischa Alb, zom Schwarzwald ond zom Odawald gugga. Dass mr nadiirlich au an hervorragenda Blick uf Stuegert hot, vorstoht sich vo selbr.

Auszoichnong

Am 11. Juli 2009 wär dr Fritz Leonhardt 100 Johr alt worra. An deam Dag hot de deitsch Bundesingenieurkammer em Stuegerter Fernsehdurm dui Auszoichnong Historisches Wahrzeichen der Ingenieurbaukunst in Deutschland vorliiha.

A baar Maß ond Gwiicht

• Hehe
  • vom ganza Durm = 216,61 m
  • vom Durm bis zom Fuaß vom Antennamaschda = 160,94 m
  • vo dr UKW-Antenne = 32,10 m
  • vo dr Fernsehantenne = 22,72 m
• Do wo dr Durm us em Boda rauskommt, leit Stuegert 483 m ibr Normalnull.
• Vom Durmfuaß aus
  • bis zor graußa Aussichtsblattform send’s 150 m
  • bis zor obra Blattform send’s 152,40 m
  • bis zor Wirtschaft em Durmkorb send’s 144 m
• Durchmessr
  • vom Fundamentfuaß = 27 m
  • vo dr graußa Aussichtsblattform = 15 m
• Wandsterge vom
  • Durmfuaß beim Eigang = 0,80 m
  • Durm en 10 m Hehe = 0,30 m
  • Durm en 136 m Hehe = 0,19 m
• Dr ganz Durm wiigt ogfähr 4.500 t, ond do drvo s Fundament ogfähr 1.500 t
• Dr Boda, wo uf em Fundament leit, wiigt ogfähr 3.000 t
• Wenn ibr da Durm mit 170 km en dr Stond an Orkan pfeift, nô muaß dr Durm an Druck vo 172 t aushalda. En deam Fall schwankt dr Durmkorb 0,30 m hin ond her.
• Als Baumatrial hot ma braucht:
  • 1.440 t Zement
  • 340 t Bedoo ond Schbannstahl
  • 5.250 cbm Kiis ond Sand
  • 680 cbm Holz
  • rond 140.000 Baggstoi (Ziiglstoi ond Glenggr)

A baar Fodoos

• 
  Dr Stuegerter Fernsehdurm bei Daag
• 
  Dr Stuegerter Fernsehdurm bei Naacht - vo dr Ennastadt aus gsäa
• 
  Dr Durmkorb
• 
  Dr Stuegerter Fernsehdurm mit ma Grischt om da Korb rom em Johr 2005, wo-nr grindlich saniirt worra ischt
• 
  2004: Dr Artischt Johann Traber fährt mit ma Audole uf d Hehe vo 53 Meter
• 
  Schild „Erbaut vom Süddeutschen Rundfunk Stuttgart“
• 
  Dr Fernsehdurm nomol bei Naacht vo-ma andra Blickwenggl aus gsäa
• 
  Dr Antennamascht vo onda aus gsäa
• 
  Dr Fernsehdurm mit Flagga em Vordrgrond

Litradur

• Brigitte Ruoff, Gerhard Viel: Türme der Region Stuttgart, a Heftle vo dr Marketing- ond Tourismus GmbH Regio Stuttgart.
• Karl Lerch: Der Lange vom Hohen Bopser, em MERIAN-Heft ibr Stuegert, 10 XXXVI/C 4701 E
• Bundesingenieurkammer (Hrsg.), Hans-Peter Andrä, Annette Bögle, Jan Knippers, Jörg Schlaich: Der Fernsehturm Stuttgart. Historische Wahrzeichen der Ingenieurbaukunst in Deutschland, Band 3. Bundesingenieurkammer, 2. Aufl., Berlin 2009, ISBN 978-3-941867-01-7.
• Fernsehturm-Betriebs-GmbH (Hrsg.): Vom Wagnis zum Wahrzeichen – 50 Jahre Fernsehturm Stuttgart. SWR Media Services, Stuttgart 2006, ISBN 3-00-018039-7.
• Hermann Fünfgeld, Hans Heeg, Jörg Hucklenbroich, Edgar Lersch: Der Stuttgarter Fernsehturm. Der erste seiner Art. Reihe: Südfunk-Hefte (Heft 13, 1986), ISBN 3-922-308-12-0.

Weblink

 Commons: Dr Stuegerter Fernsehdurm en seira ganza Bracht – Sammlig vo Multimediadateie

• De offiziell Präsenz vo deam Durm em Netz
• A baar Rondomblick (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/www.stuttgart360.de
• Di hechschte Fernmeldedirm vo Deitschland

Oinzlnochweis

48.7557222222229.1902222222222