Dr Siidehoof z Baasel

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Dr Siidehoof am Bluemerain z Baasel
Dialäkt: Baseldütsch

Dr Siidehoof isch e barocks Geböid am Bluemerain 34 in dr Groossbaasler Altstadt. S Huus und d Statue vom Köönig Rudolf vo Habsburg si dänggmolgschützt und stöön uf dr Liste vo de Kulturgüeter, wo nazionali Bedütig häi.

Gschicht[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dr Rudolf I. isch 1273 zum Köönig gweelt worde, won er grad Baasel belaageret het. Dr Bischof het druf si Widerstand gegen en ufgee und dr Rudolf isch in d Stadt iizooge und häig, so verzellt mä, im Siidehoof gwoont. S lääbensgroosse Bildnis von em im Innehoof stammt vo öbbe 1370.[1] S Huus wird zum erste Mol 1363 erwäänt und het im Duechhändler Johann vo Wallbach ghöört und het in sällere Zit «zum Wallbach» ghäisse.[2]

Usschnitt us dr Stadtaasicht vo Basel vom Matthäus Merian, 1642.[3] Linggs am Rhii isch s Salzhuus mit sim Durm (24), rächts dr Petersgraabe, die Inneri Stadtmuure und dr Santihanns Schwibbooge, wo vom Siidehoof zum Huus uf dr andere Site vom Bluemerain goot.

Im spoote 15. Joorhundert het die letschti Rootbärgere, d Gredanna Rich vo Richestäi, s «zum Wallbach» im Johannes Textor vo Mörnach verchauft und vo denn aa häi Studänte vo dr bursa leonis, wo an dr Uniwersidäät studiert häi, im Siidehoof bim Sanntihanns Schwibbooge e Burse, das häisst e Woongmäinschaft, ghaa.[4] Dr Naame vom Hoof isch denn «zur Löwenpurs» gsi. 1544 häi s im Textor sini Noochkomme an dr Rootsschriiber Heinrich Falkner verkauft.[2]

1573 häi sich die bäide lombardische Händler Claudio und Cornelio Pelizzari z Baasel niidergloo und d Bürgerschaft überchoo. Si häi d Liigeschaft kauft, wo wäge iine dr Naame Siidehoof überchoo het. 1575 häi si e Siidefärberei ufdoo. Scho bald häi si drissig Aagstellti ghaa und e Monopolstellig. Wo die bäide Pelizzari uf Gämf und Lyon witergräist si, isch iire Unggle Stefano z Baasel bliibe und het s Gschäft witergfüert. Er het im Root vorgschlaage, e Siideindustrii ufzbaue, das isch aber zu nüt choo,[5] und d Pelizzaris häi s Huus verchauft.

Vo 1617 aa het s Huus, wo denn wider «Wallbach» ghäisse het, dr Ursula Burckhardt ghöört. Am 27. Dezämber 1643 isch dr Turenne, wo grad zum Marechal de France ernennt worde isch und die franzöösischi Armee im Elsass nöi het müesse organisiere, uf Baasel choo und het zwäi Wuche lang im Siidehoof loschiert.[6]

Dr Stroossburger Kaufmaa Hans Niklaus Herff het s Huus im Joor 1700 kauft und vo denn aa het s für immer Siidehoof ghäisse. Er het s lo umbaue und restauriere. 1764 het dr Händler Johannes Faesch dr Siidehoof kauft und elf Joor spööter sim Brueder vererbt. Dä isch depressiv worde und 1796 isch er vom ene Fänster in Rhii gumpt und verdrungge. Dr Hans Franz Passavant het dr Siidehoof 1809 kauft und wo 1813/14 russischi Drubbe in Baasel stazioniert gsi si, isch dr Zar Alexander I. bin em z Gast gsi. Spööter häi d Iselins s Huus kauft, und es isch iirs gsi bis ins 20. Joorhundert.[2]

Fotene vom Siidehoof[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Fuessnoote[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. Johannes Müller: Merckwürdige Ueberbleibsel von Alterthümeren an verschiedenen Orthen der Eydtgenosschafft nach Originalien gezeichnet und in Kupfer herausgegeben, 1773, 1. Band, S. 19
  2. 2,0 2,1 2,2 Der Seidenhof am Blumenrain uf altbasel.ch
  3. Uf dr Aasicht vom Merian vo 1642 gseet mä dr Siidehoof linggs näben em Petersgraabe ganz nooch am Rhii.
  4. Markus Lutz: Chronik von Basel oder die Hauptmomente der Baslerischen Geschichte, 1809 S. 165
  5. Manfred Edwin Welti: Giovanni Bernardino Bonifacio, Marchese d'Oria im Exil, 1557-1597: eine Biographie und ein Beitrag zur Geschichte des Philippismus, Librairie Droz, 1976, 2. Band S. 179
  6. Julia Gauss, Alfred Stoecklin: Bürgermeister Wettstein, der Mann, das Werk, die Zeit: Im Auftrage der Historischen und Antiquarischen Gesellschaft zu Basel dargestellt, B. Schwabe, 1953, S. 320

Koordinate: 47° 33′ 41,2″ N, 7° 35′ 11″ O; CH1903: 611120 / 267869