Perle
E Perle isch e feste Fremdkörper us Perlmueter, wo vilmol rund isch und nume in bestimmte Molluske waggst. Perle wärde scho sit mindestens em Früeneolithikum as Schmuck brucht. Zun erste Mol erwäänt wärde si im chinesische Gschichtsbuch vom Shu King us em Joor 2206 vor dr Zitewändi.
Wie Perle entstöön
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Genau wie Perle in dr Natur bildet wärde, wäiss mä nid, aber es isch woorschiinlig nid wäge Sandchörner, wo in d Muschle iinechömme, wil e Dier, wo uf em Seeboode läbt, woorschiinlig nid allzu vil Brobleem mit Sand sött haa.
Dr Henry A. Hänni, Brofässer für Gemmologii an dr Uniwersidäät Baasel und dr Jochen Schlüter, dr Läiter vom Mineralogische Museum vo dr Universidäät Hamburg, dängge, ass Epithelzälle vo dr Muschle für d Bildig vo Perle verantwortlig si, wenn si vo Parasite, wo sich ins Fleisch iiboore, oder dur anderi Verletzige in s diefere Mantelgwääb vo dr Muschle verschleppt wärde und dört e Zyste bilde. Calciumcarbonat, wo s Baumaterial vo dr Schale isch, wird dört abgschiiden und laageret sich äi Schicht uf dr andere ab, bis schliesslig e Perle entstoot.[1][2]
Mä underschäidet zwüsche natüürlige Perle und Zuchtperle. Bi de Zuchtperle stecke Daucher in e Muschle en Implantat us em üssere Mantelgwääb von ere andere Muschle iine, wo denn mänggisch e Perle drum ume waggst. D Muschle wärde uf Muschlebänk züchdet und mä kümmeret sich intensiv um sä in de zwäi bis drei Joor wo si waggse. Natürligi Perle si e Biibrodukt vom Muschelfang vo wilde Muschle. Fast alli Perle, wo hüt zu Schmuck verarbäitet wärde, si Zuchtperle.
Äigeschafte
[ändere | Quälltäxt bearbeite]D Herti vo Perle uf dr Mohs-Skala isch 3,5 bis 4. Perle waggse in Schichte, und wemm mä duur sä duuresägt, cha mä Waggsdumsring wie bi Böim gsee.
D Farb vo dr Perle hängt vo dr Art vo dr Perlmuschle ab, wo si läbt und vo dr Tämpratur vom Wasser. Si goot vo Wiss über Gääl und Rosa bis Grau. Mä cha Perle aber au färbe, darf sä aber weder erhitze no in e Lauge oder Süüri due.
Weblingg
[ändere | Quälltäxt bearbeite] Perle im dütschsprochige Wikisource
- Perlen-Informationen
- Pearls and Pearling life by Edwin Streeter
- Edelsteinlexikon mit ausführlichen Laieninformationen
- Archäologischer Bericht
Fuessnoote
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Perle“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |