Zum Inhalt springen

Pan bagnat

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Dialäkt: Elsassisch-Mìlhüüserisch
A Pan bagnat

Pan bagnat (Nissart-Dialäkt fìr „nàss Broot“, „gschwämmt Broot“;[1] àui pan banhat gschrìewa;[2] uff Frànzeesch falschligerwiis pain bagnat)[3][4] ìsch a tràdizionälla-n-Assschpeziàlitäät üss Nizza-n-ìm Süüdfrànkrììch.[5] ’S ìsch a runder Schenkabroot mìt da saalwa Züatààta wia ìn dr Nizza-Sàlààt[6] —àlso Ràuikoschta mìt Ànschovis odd’r Thunfìsch, gekochta-n-Aijer, Oliveel, Sàlz un Pfaffer.

wu maa s’ Grìcht kààt fìnda

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Z’ Nizza wìrd Pan bagnat ìn fàscht àlla Bäckaräija verkàuift. Ìm Nizzer Schtàdtzäntrum sìnn àui a pààr Hiisla un Schtroossahandler, wo vor àllem Pan bagnat verkàuifa.[7] S’ Grìcht wìrd àui tràdizionäll z’ Monaco gassa.[8][9] Pan bagnat fìndet maa-n-àui ìn ainiga Bäckaräija-n-ìm Elsàss un Lothrìnga.

Gschìcht

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Ìm 19. Joohrhundert ìsch Pan bagnat s’ „Broot vu da àrma Litt“ gsìì. Vor àllem Fìscher un Àrwaiter hann’s àn dr Morgapàuisa àm niina Ühr gassa. Ìm Làuifa vu da Joohrhunderta hàt maa-n-ìm Broot ìmmer mehr Züatààta züagfiagt. Sallamols hàt maa kää Thunfìsch züagfiagt, dänn’s ìsch züa diir gsìì. Schtàttdässa hàt maa numma Ànschovis bnutzt.[10] Fìr Pan bagnat-n-ìsch kää bsunder Rezapt gsìì; ainiga Litt hann Sàlààdgmìsch (mesclun) züagfiagt, wänn sa drfìr hann känna bezààhla. Oliveel ìsch sallamols àui diir gsìì, àlso hann d’ Litt manckmol s’ Broot numma ìns Wasser iigwaicht.[11]

wia maa-n-’s kocht

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Fìr a Pan bagnat fìr aina Pärsoon kocha, brüüchsch a Brootschtìck vun äbb 20 cm Durschnìtt. Brüüchsch àui nàdììrlig Ràuikoschta —dräi Tomààta, zwai Zewala, a hàlber grianer Pàprìkaknolla, a pààr Raadigala un Sàuibeehnla, zwai Artischocka so wia-n-a klaina Zälriiaschtla. Drzüa brüüchsch a gekocht Ai, ain Anschovis-Filet odd’r a hàlba Doosa Thunfìsch mìt Eel, a pààr schwàrza-n-Oliiva, Keenigskrüüt, Sàlz, Pfaffer un Oliveel.

  • Schniid dr Brootschtìck wààgaracht ìn zwai Hälfta duura un nìmm a bìtsi Kreemala-n-awag
  • Schank vìel Oliveel uff baida Brootschtìckla-n-ii, un fiag Sàlz un Pfarrer drzüa
  • Lìeg àlla Ràuikoschta un Gemiaser àà, so wia s’ Ai
  • Lìeg Keenigskrüüt, Oliiva un Anschovis (odd’r Thunfìsch) àà
  • Fiag nochamol Sàlz un Pfaffer züa, un worum nìt noch Oliveel
  • Drnooh lìeg d’ àndra Broothälfta doo druff àà un làss mìndeschtens aina Schtunda làng ìm Frìscha rüahja.[12][13][14]

wänn un wia maa-n-’s ìss

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Pan bagnat wìrd vor àllem ìm Summer gassa.[15] Gweehnlig ìss maa s’ Grìcht zamma mìt Kolleega, Fàmìlia odd’r Frììnda.[16]

ìn dr Kültüür

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Pan Bagnat ìsch a Bschtàndtail vu dr Nizzer Kültüür un Idäntitäät.[17] Vìela Nizzer meega ’s nìt, wänn Kuchaschäff un Bäcker s’ Rezapt vum Pan bagnat ändra.[18][19][20][21] Sitter 1991 vertaidigt dr Verain Commune libre du Pan bagnat („fräija Gmaind vum Pan bagnat“) s’ tràdizionälla Rezapt vum Grìcht ìn dr Nizzer Regioon.[22] Dr Verain hàt mehrmols „Pan bagna-Faschter“ (Pan bagna Festa) orgànisiart, fìrs Grìcht färdra.[23] Z’ Saint-Laurent-du-Var ìsch jeedsjoohr àm 1. Mai a Fascht, wu maa-n-a rììsiger Pan bagnat kocht.[24]

Jeedsjoohr sitter 2017 fìndet ìm histoorisch Zäntrum vu Nizza d’ Pan-Bagnat-Waltmaischterschàft.[25] Z’ Drap ìm Nizzer Hìnterlànd hann ànna 2019 äbb 80 Litt dr längscht Pan bagnat ìn dr Walt härgschtällt: ar ìsch 270 Määter làng gsìì, fìr 754 kg.[26] Ànna 2022 hàt dr Bäckerbund vum Alpes-Maritimes mìt’ma Pan bagnat vu’ma Durchschnìtt vun 1,04 Määter dr Waltrekord gbrocha.[27][28]

Jeedsjoohr veräffentligt d’ lokààla Zittung Nice-Matin noh-n-era Mainungsumfroog a Lischta vu da bäschta Härschtäller vum Pan bagnat ìn dr Nizzer Regioon.[29] S’ tràdizionälla Rezapt vum Pan bagnat trajt s’ Label „Nizzer Kucha, Räschpakt vu dr Tràdizioon“ (Cuisine Nissarde, respect de la tradition).[30] Ànna 2019 ìsch Pan bagnat ìns frànzeescha nìt-màteriälla Kültüüräärwa iitrajt worra, àls Tail vu dr Nizzer Kochkunscht.[31]

Lìteràtüür

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  • Le pan bagnat. In: Marie-Laure Fréchet (Hrsg.): Encyclopédie du pain maison (= Cuisine et gastronomie). Flammarion, ISBN 978-2-08-150512-4 (französisch, google.fr [abgerufen am 21. Mai 2022]).

Weblìnks

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
 Commons: Pan bagnat – Sammlig vo Multimediadateie

Ainzelnoohwiisa

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  1. ↑ C. Wright: The Little Foods of the Mediterranean. Harvard Common Press, 2003, ISBN 978-1-55832-227-1, S. 50 (englisch, google.com [abgerufen am 21. Mai 2022]): “The name pan bagna, which means something like "bathed bread," implies that the bread becomes soaked, ...”
  2. ↑ Jean-Paul Roig: D'où vient le pan-bagnat ? In: Ça m’intéresse. 26. Juli 2021, abgruefen am 21. Mai 2022 (französisch).
  3. ↑ T. Golson, B. Fink: The Farmstead Egg Cookbook. St. Martin's Press, 2006, ISBN 978-0-312-35458-9, S. 46 (englisch, google.com [abgerufen am 21. Mai 2022]).
  4. ↑ J. Hertzberg, Z. François, S.S. Gross: The New Artisan Bread in Five Minutes a Day: The Discovery That Revolutionizes Home Baking. St. Martin's Press, 2013, ISBN 978-1-250-01828-1, S. 101 (englisch, google.com [abgerufen am 21. Mai 2022]).
  5. ↑ R. Reichl, J. Willoughby, Z.E. Stewart: The Gourmet Cookbook: More Than 1000 Recipes. Houghton Mifflin, 2006, ISBN 978-0-618-80692-8, S. 186 (englisch, archive.org [abgerufen am 21. Mai 2022]).
  6. ↑ F. Arfin: Avignon, Nimes & St. Remy de Provence (= Travel Adventures Series). Hunter Publishing, Incorporated, 2011, ISBN 978-1-58843-993-2, S. pt137 (englisch, google.com [abgerufen am 21. Mai 2022]).
  7. ↑ Lila Bruandet: Fermeture de Chez Félix : où trouver les derniers kiosques à pan bagnat de Nice ? In: Actu.fr. 20. Mai 2022, archiviert vom Original am 20. Mai 2022; abgruefen am 21. Mai 2022 (französisch).
  8. ↑ Véronique André: Palais de Monaco : À la table des princes (= Histoires gourmandes). Hachette Pratique, 2014, ISBN 978-2-01-231776-5, Pique-nique en famille : le cavagnetu, S. 191 (französisch, google.fr [abgerufen am 21. Mai 2022]).
  9. ↑ Dominique Auzias, Jean-Paul Labourdette (Hrsg.): Petit Futé Monaco 2019/2020. Petit Futé, ISBN 978-2-305-01476-0, Cuisine monégasque : produits caractéristiques : Pan bagnat (französisch, google.fr [abgerufen am 21. Mai 2022]).
  10. ↑ Le Pan Bagnat. In: culture-generale.fr. Abgruefen am 21. Mai 2022 (französisch).
  11. ↑ M. J.: Recette : pan bagnat. In: L’Alsace. 6. November 2019, abgruefen am 21. Mai 2022 (französisch).
  12. ↑ Pan bagnat. In: Cuisine Niçoise. Abgruefen am 21. Mai 2022 (französisch).
  13. ↑ La véritable recette du pan bagnat. In: Nice-Matin. 22. August 2021, archiviert vom Original am 27. August 2021; abgruefen am 21. Mai 2022 (französisch).
  14. ↑ Nervennahrung: Heute gibt es Pan bagnat. In: Spiegel. 30. August 2021, archiviert vom Original am 30. Oktober 2021; abgruefen am 21. Mai 2022.
  15. ↑ Isabelle Ros, Régis Couturier, Hervé Milon: Côte d’Azur : Comprendre la Côte d’Azur et Côte d’Azur pratique. edi8, 2011, ISBN 978-2-8161-1588-8, S. 1887 (französisch).
  16. ↑ Sandy Neumann: Speiseführer Südfrankreich: 30 typische Speisen, ein Blick in die Töpfe und Tipps für Märkte und Restaurants in der Region Provence-Alpes-Côte d'Azur. Conbook Verlag, 2022, ISBN 978-3-95889-427-3, S. 138–9 (google.de [abgerufen am 21. Mai 2022]).
  17. ↑ Zazie Tavitian: En malmenant la cuisine de Nice, on malmène sa population. In: Slate. 7. August 2018, archiviert vom Original am 6. März 2022; abgruefen am 21. Mai 2022 (französisch).
  18. ↑ Léa Bouquet: Les pans bagnats revisités de Thierry Marx font polémique auprès des Niçois. France 3 Provence-Alpes-Côte-d'Azur, 8. März 2018, archiviert vom Original am 20. April 2022; abgruefen am 21. Mai 2022 (französisch).
  19. ↑ Fabien Binacchi: Nice: Les concombres dans le pan bagnat passent mal, l'hôtel Negresco (lui aussi) épinglé pour sa recette. In: 20 Minutes. 13. November 2018, archiviert vom Original am 20. April 2022; abgruefen am 21. Mai 2022 (französisch).
  20. ↑ Margot Mentha: 16 personnes qui n'ont pas respecté le pan-bagnat. In: Nice-Matin. 7. März 2016, archiviert vom Original am 26. Februar 2020; abgruefen am 21. Mai 2022 (französisch).
  21. ↑ M. C.: SACRILÈGE. Quand une marque de sandwichs industriels prend trop de libertés avec notre pan bagnat. In: Nice-Matin. 12. April 2017, archiviert vom Original am 30. September 2020; abgruefen am 21. Mai 2022 (französisch).
  22. ↑ Jean-Laurent Cassely: La vraie recette du pan bagnat niçois (enfin plus ou moins). In: Slate. 6. Juli 2014, archiviert vom Original am 7. März 2022; abgruefen am 21. Mai 2022 (französisch).
  23. ↑ Une "Pan bagnat Festa", ce dimanche 24 avril à Nice. In: Nice-Matin. 21. April 2022, archiviert vom Original am 15. Mai 2022; abgruefen am 21. Mai 2022 (französisch).
  24. ↑ AV: Grand succès pour le traditionnel pan bagnat géant à Saint-Laurent-du-Var. In: Nice-Matin. 2. Mai 2017, archiviert vom Original am 2. Mai 2017; abgruefen am 21. Mai 2022 (französisch).
  25. ↑ Mathilde Frénois: Nice: Le pan bagnat s'offre ses premiers championnats du monde. In: 20 Minutes. 17. September 2017, archiviert vom Original am 28. April 2021; abgruefen am 21. Mai 2022 (französisch).
  26. ↑ Vanessa Llados: Ils battent le record du monde du plus long pan bagnat. In: Nice-Matin. 22. Juni 2019, archiviert vom Original am 2. Dezember 2020; abgruefen am 21. Mai 2022 (französisch).
  27. ↑ Michel Bernouin: A Nice, un pan bagnat de plus d’un mètre de diamètre en lice pour le Guinness des records. France 3 Provence-Alpes-Côte-d'Azur, 28. März 2022, archiviert vom Original am 20. April 2022; abgruefen am 21. Mai 2022 (französisch).
  28. ↑ Alice Brousse, CB: Le record du monde du plus grand pan bagnat battu à Nice. BFM Côte d’Azur, 28. März 2022, archiviert vom Original am 20. April 2022; abgruefen am 21. Mai 2022 (französisch).
  29. ↑ Les meilleurs pan bagnat de Nice. In: Nice Food Guide. 16. April 2021, archiviert vom Original am 28. März 2022; abgruefen am 21. Mai 2022 (französisch).
  30. ↑ Dominique Auzias, Jean-Paul Labourdette (Hrsg.): Petit Futé Côte d'Azur - Monaco 2021. Petit Futé, ISBN 978-2-305-06078-1, Pan bagnat (französisch, google.fr [abgerufen am 11. Mai 2022]).
  31. ↑ La cuisine niçoise inscrite au patrimoine culturel immatériel de la France. France 3 Provence-Alpes-Côte-d'Azur, 25. November 2019, archiviert vom Original am 21. Juni 2021; abgruefen am 21. Mai 2022 (französisch).
Vun "https://als.wikipedia.org/w/index.php?title=Pan_bagnat&oldid=1048981"