Zum Inhalt springen

Membranophon

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Verschiideni Basler Drummle

Membranofoon (latiinisch-griechischs Kunstwort, „Fälldööner“) bezäichnet e Muusiginstrumänt, wo d Döön von ere Membraane erzügt wärde. Die Membraan cha e gspannti Dierhut si, au Pergamänt, e Blastikfolie, Babbiir oder äänligs. Für dass d Membraan duet dööne, muess mä si zum Schwinge bringe. Im Allgemäine schloot mä sä aa wie d Schlaagdrummle. Denn git s Riibdrummle, wo mä d Membraan mit eme Geegestand striicht, und z Indie Zupfdrummle, wo as Ektara bekannt si. Bim Kazoo und Mirliton wird d Membraan dur Aabloose in Schwingig gsetzt. Alli Arte vo Drummle zelle zu de Membranofoon.

Je noch däm wie s Membranofoon baut isch, entstoot wemm mä s aaschloot, e Doon mit eme dütlig höörbaare Grunddoon oder au en eender diffuses Gmisch vo verschiidnigste Frequänze. Zu de Instrumänt, wo mä vom Doon us sich guet cha achde, zelle d Pauke, s Boo-bam und d Tabla. S Boo-bam und d Tabla Tarang cha mä wil si us e Hufe Äinzelinstrumänt bestöön, bruuche zum Melodie schbiile.

Die füsikalische Grundlaage für wie Döön bi Membranofoon entstöön, si bekannt. Im konkrete Fall isch s aber üsserst schwiirig, die äinzelne füsikalische Effekt eso z beschriibe, ass mä drmit iire Däil am Doon chönnt beschriibe. Es git wenigstens e baar Gmäinsamkäite zwüschen em Verhalte vo elektrodünamische Lutschbrächer und Membranofoon.

In de Erkläärige wird s Wort Drummle brucht, aber si si richdig für alli Arte vo Membranofoon.

Dr Chessel het - wie s Ghüüs bim Lutschbrächer - e bedütende Iifluss wie sich d Membran benimmt, in bäide Fäll isch das aber nid e aktivi Funkzioon. Au wenn dr Chessel mitschwingt, also Schall abstraalt, isch das so vil liisliger, ass er as Schallkwelle im Vergliich zum Schlaagfäll mäistens nid cha ghööre. Dr Chessel funkzioniert us füsikalischer Sicht as Dämpfigsgliid, es formt also dr Doon. Vor allem wärde Frequänze dämpft, wenn e Däil vo dr Bewegigsenergi uf e Chessel überdräit wird. E baar Frequänze wärde dur Resonanz zwüschen em Membraan-Luftvolumen-Süsteem und em Chessel versterkt.

D Art, wie d Membraan ufghänkt isch, macht e groosse Underschiid zwüsche Lutschbrächer und Membranofoon us. Wäärend dr Lutschbrächerkonus dur e Sicke zentriert wird und sust frei cha schwinge, wird d Drummel-Membraan fest uf e Rand vom Chessel gspannt. Dur die Ufhängig entstöön die verschiidenste Schwingige vo dr Membraan, radiaali, partiaali und konzentrischi. Si si - im Geegesatz zum Lutschbrächer - bi Drummelfäll erwünscht, wil si biidrääge drzue, wo dr Doon gformt wird. Bi Schlaagzüügfäll beiiflusst mä die Schwingigsäigeschafte - und mit dene s Oberdoonspektrum - dur verschidigi Dickene vom Materiaal, Beschichdige, Konstrukzioonen mit dobblete Laage und dur zuesätzlig ufkläbti Dämpfigsring oder -pünkt.

D Membranofoon cha mä in vier Kategorie iidäile:

  • ooni Chessel (Bischbil Roto-Tom, und fast s Tamburin)
  • mit offnigem Chessel (Bischbil „Concert-Tom“, Octoban)
  • mit zuenigem Chessel (Bischbil Pauke)
  • mit offnigem Chessel, wo aber unden dur e Resonanzfäll zuegmacht isch (Bischbil: Drommle am Schlaagzüüg)

Dr Doon von ere Drummle ooni oder mit offnigem Chessel wird bestimmt dur e akustische Churzschluss. Je gröösser dr Chessel isch, desto voller döönt d Drummle. Wil d Interferänze feele, het die Drummelvariante mit eme äinzige Fäll au e definierte Grunddoon.

D Drummle mit zuenigem Chessel het eebefalls e relatiiv klaare Grunddoon, dr Chessel brucht aber e groosses Voluume, zum uf e ordentligs Klangvoluume choo. Die zuenigi Drummle verhaltet sich füsikalisch äänlig wie e zuenigi Lutsschbrächer-Box.

D Drummle mit Resonanzfäll nützt im Grund äänligi füsikalischi Effekt us wie d Bassreflex-Box, do wird dur Resonanz e diefe Grunddoon versterkt, dr Chessel cha eso relatiiv chlii bliibe. S Luftvoluume, wo in dr Drummle dinne isch, wirkt füsikalisch as Masse-Fäädere-Elemänt. Dr akustischi Churzschluss isch au do wirksam und cha mit em Verhalte von ere Bassreflex-Box vergliche wärde wo d Frequänze underhalb vo dr Resonanzfrequänz stark dämpft.

En ufwändigi Analüüse vom Schwingigsverhalte vo Membraane isch am Bischbil vo dr Pauke duuregefüert worde.[1][2]

 Commons: Membranophon – Sammlig vo Multimediadateie
  1. Phüsikalischi und ghörbezoognigi Analüüse vo Paukekläng (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/www.unibw.de
  2. Vibroakustischi Undersuechigen an Paukefäll (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[3] [4] Vorlage:Toter Link/www.unibw.de (PDF-Datei; 8,38 MB)
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Membranophon“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.