Margarete Ruckmich

D Margarete Ida Emilie Ruckmich (* 8. Merz 1894 z Fryburg; † 3. Jänner 1985 au dert) isch e dytschi Chrankebfläägeri un Diräkteri bim Dytsche Caritasverband (DCV) gsii, wu dr Wääg frei gmacht het fir Fraueberuef in dr kadoolische Chilche.

Lääbe

D Ruckmich isch us ere kadoolische Chaufmannsfamilie chuu, wu z Fryburg s altyygsässe „Musikhuus Ruckmich“ ghaa het. Si isch e Doochter vum Ludwig Carl Maria Ruckmich (1864–d1933) un syre Frau Adelheid, geb. Rapp (1871–1962), gsii un isch mit eme Brueder, Hans Ruckmich (1896-1914), un ere Schweschter, Elisabeth Anna Maria (*1901), ufgwagse. As eltschti Doochter het si dr Familiebedriib sotte wyterfiere un het di aaspruchsvoll Uusbildig iberchuu, wu s doderfir bruucht het.

Si isch vu 1900 bis 1907 uf di Heecher Maidlischuel gange un derno vu 1907 bis 1910 uf d Fryburger Oberrealschuel, wu si 1910 di aijehrig Ryfebriefig gmacht het. 1910/11 fir ai Johr uf Gämf un het deert in eme Pänsionaat Unterricht in Sprooche un Huuswirtschaft iiberchuu. 1911/12 het si druf z Fryburg in dr Firma vu dr Eltere ne Uusbildig as Chauffrau gmacht.

S het si aber scho fri aaditte, ass d Ruckmich eender e Naigig zue dr soziaal-caritatiiv Aarbet ghaa het. Vu 1912 bis 1914 het si z Fryburg in dr Saiglingsbflääg, in dr Chinderschuel, im Chinderhoort un in dr Chinderfiirsoorg gschafft un si in kadoolische caritatiive Verain engaschiert, wie em Elisabethverain, em Handwärcherneverain, un em Kadoolische Frauebund. Voorbild fir si isch doo d Mathilde Otto gsii.

Am 9. Februar 1914 isch si uf Gelsenkirchen an s Mueterhuus vu dr Weschtfäälische Schweschtereschaft vum Roote Chryz gange, wu si am 1. Oktoober 1915 s Exaamen as Chrankebfläägeri bstande het. Si het scho voorhäär im Lazarettdienscht gschafft un no irem Exaame isch si as Chrankscheschweschter im Knappschaftschrankehuus z Gelsenkirchen, bis si 1919 vu dr Schweschtereschaft fir di stedtisch Fiirsoorg freigstellt wooren isch. Am 23. Augschte 1917 het si d Root-Chryz-Medaille dritter Klass iiberchuu. Vum Septämber 1919 bis April 1920 het si z Gelsenkirchen d Familiefiirsoorg un d Syychefiirsoorg ufböue. Si isch sälber chrank woore un het si mieße uuskuriere. Ab em Spootjoor 1921 het si z Fryburg di zwaijeerig Uusbildig an dr Soziaale Frauschuel vum DCV gmacht.

Am 1. Jänner 1924 het d Ruckmich bim DCV in de Beraich Maidlischutz un Stellevermittlig aafange schaffe, zum 1. Oktoober 1925 isch si Assischtänti vu dr Soziaale Fraueschuel woore un zum 1. Juuli 1927 isch si Laiteri vum Referaat Seelsoorghilf bim DCV un Gschäftsfieri vu dr Beruefsgmainschaft vu kadoolische Gmaihälferne woore.

Zäme mit em Kamillianerpaater Wilhelm Wiesen het si d Laitig vu dr nei grindete Kadoolischre Gmaihälferneschuel (syt 1934 „Seminar für Seelsorgehilfe“) ibernuu, wu zum 14. April 1928 grindet wooren isch. In däre Schuel het s zum eerschte Mool im Dytsche Ryych e Uusbildig fir Fraue as Seelsoorg-Hälferne gee, wu kaini Oordesfraue gsii sin un kaini Birochreft fir Brieschter. Die Pionierufgaab het d Ruckmich mit „fascht fanaatischer Begaischterig“ aagnuu, wie si anne 1960 im Ruckblick gsait het. Si het s Seminaar fir Seelsoorghilf vum Leerblaan un de Metoode hääör zuen ere modällhafte Yyriichtig uusböue, in Abgränzig zue dr Schuele, wu nume uf Fiirsoorg un soziaali Aarbet uusgriichte gsii sin. Fir di bsunder gaischtig un religieesi Uusbildig isch s Lääbe im Internaat fir die zwai Joor, wu d Uusbildig gangen isch, fir d Schuelerne Bfliicht gsii. Däre fascht chleeschterlige Gmainschaft het d Ruckmich langi Joor ire Stämpfel ufdruckt. Vu 1937 bis zue irem Ruestand zum 1. Juuli 1965 isch si ellainigi Laiter vum Seminaar gsii, syt em 1. Novämber 1960 mit em Titel „Diräkteri“. Unter ire Laitig hän fascht 1000 Fraue die Uusbildig gmacht.

Am 10. Augschte 1939 isch si vum Paapscht Pius XI. mit dr Uuszaichnig „Pro Ecclesia et Pontifice“ geert woore, 1977 het si d Verdienschtmedallie vum Land Baade-Wiirtebäärg iiberchuu.

Schrifte

• (unter em Pseudonym Maura Philippi): Die katholische Gemeindehelferin (= Schriften zur Seelsorgehilfe, 5). Caritasverlag, Freiburg i. Br. 1925
• Aus der Berufsgemeinschaft katholischer Seelsorgehelferinnen. Freiburg 1927
• Bericht über die Katholische Gemeindehelferinnenschule des DCV. Freiburg 1931, 2. Ufl. 1933
• Die katholische Frau und das Laienapostolat. Freie Vereinigung für Seelsorgehilfe, Freiburg i. Br. 1934
• (as Rusgeeberi) Die Helferin in der Seelsorge. Freie Vereinigung für Seelsorgehilfe, Freiburg i. Br. 1936
• (as Rusgeeberi) Bildungsarbeit im Dienste beruflicher Seelsorgehilfe. Caritasverlag, Freiburg i. Br. 1938
• Die berufliche Mitarbeit der Frau in der kirchlichen Seelsorge (= Neue Schriften zur Seelsorgehilfe, 1), Freiburg 1950
• Katholische Seelsorgehelferin (= Blätter zur Berufskunde, Bd. 2 VI k), Bielefeld 1960

Literatuur

• Alfons Fischer: Frau Margarete Ruckmich zum Geburtstag. In: Die Seelsorgehelferin 14 (1964), 50-53
• Erich Reisch: Margarete Ruckmich zum 90. Geburtstag. In: Caritas 85 (1984), 99 f.
• Almut Rumstadt: Margarete Ruckmich (1894-1985). Pionierin der hauptberuflichen Seelsorge durch Frauen. (=Studien zur Theologie und Praxis der Seelsorge, 56). Echter, Würzburg 2003
• Hans-Josef Wollasch: Ruckmich, Magarete. In: Baden-Württembergische Biographien 1 (1994), 309-310

Weblink

• Ruckmich, Margarete Ida Emilie uf LEO-BW